ആറാം നൂറ്റാണ്ടുമുതൽ പന്ത്രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടുവരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ ഭാരതത്തിൻറെ പടിഞ്ഞാറൻ ഭാഗം ഭരിച്ചിരിന്ന വിഭാഗമാണ് ചാലൂക്യ രാജവംശം. മൂന്ന് വ്യത്യസ്ഥ കാലഘട്ടം ഭരിച്ചിരുന്ന മൂന്ന് രാജവംശങ്ങളാണ് പൊതുവേ ചാലൂക്യന്മാർ എന്ന് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. എ.ഡി. 543 മുതൽ 753 വരെയുള്ള ആദ്യ കാലഘട്ടത്തിലെ ഭരണാധികാരികൾ ബദാമി ചാലൂക്യർ ആയിരുന്നു. അവരുടെ തലസ്ഥാനമായിരുന്നു ഇന്നത്തെ വടക്കൻ കർണ്ണാടകയിലെ ബാഗൽക്കോട്ട് ജില്ലയിലെ ബാദാമി.
കർണാടകയിലെ ബാഗൽകോട്ട് ജില്ലയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു ചരിത്ര നഗരമാണ് ബദാമി. പണ്ട് കാലത്ത് ഈ സ്ഥലം
‘വാതാപി’ എന്നാണ് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്.
സമ്പന്നമായ ചരിത്രത്തിനും അതിമനോഹരമായ റോക്ക്-കട്ട് വാസ്തുവിദ്യയ്ക്കും ചാലൂക്യ രാജവംശത്തിൻ്റെ ചരിത്രത്തിലെ
ഒരു പ്രധാന സ്ഥലമായും
ഇത് പ്രശസ്തമാണ്.
പുലകേശൻ ഒന്നാമനാണ്
ഈ നഗരം സ്ഥാപിച്ചത്, പിന്നീട്
പുലകേശൻ രണ്ടാമൻ്റെ കീഴിൽ
ഡെക്കാൺ പ്രദേശത്തെ
ഒരു പ്രമുഖ ഭരണ കേന്ദ്രമായി മാറി.
ആറാം നൂറ്റാണ്ടിനും എട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയിൽ കർണാടക, മഹാരാഷ്ട്ര, തമിഴ്നാടിൻ്റെ ചില ഭാഗങ്ങൾ, ആന്ധ്രാപ്രദേശ് എന്നിവയുടെ ഭൂരിഭാഗവും ഭരിച്ചിരുന്ന ആദ്യകാല ചാലൂക്യരുടെ തലസ്ഥാനമായിരുന്നു വാതാപി.
‘വാതാപി’ എന്ന പേരിന് പിന്നിൽ
ഒരു കഥയുണ്ട്. പ്രാദേശിക പാരമ്പര്യം അനുസരിച്ച് ബദാമി പട്ടണം മഹാഭാരതത്തിലെ
അഗസ്ത്യ മുനിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
ഇതിഹാസ കഥയനുസരിച്ച്
രാക്ഷസ സഹോദരന്മാരായ വാതാപിയും ഇൽവലയും തങ്ങളുടെ അതിഥികളെ
കബളിപ്പിച്ച്, വാതാപിയെ ഒരു ആടായി രൂപാന്തരപ്പെടുത്തുകയും ഇൽവാല
ആ ആടിനെ പാചകം ചെയ്യുകയും ചെയ്യും. അതിഥികൾ ആടിനെ കഴിച്ചു കഴിയുമ്പോൾ വാതാപി അവരുടെ വയറിനുള്ളിൽ കയറക്കൂടി അവരെ കൊല്ലും.
ഒരിക്കൽ അഗസ്ത്യ മുനി
ഇവരെ സന്ദർശിച്ചപ്പോൾ ഇൽവല
ആടിനെ മുനിക്ക് സമർപ്പിച്ചു.
അവരുടെ തന്ത്രം മനസ്സിലാക്കിയ അഗസ്ത്യൻ, ആടിനെ ഭക്ഷിക്കുകയും തൻ്റെ ദഹനശക്തി ഉപയോഗിച്ച് വാതാപിയെ പെട്ടെന്ന് പൂർണ്ണമായും ദഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. തുടർന്ന് അഗസ്ത്യൻ ഇൽവാലയെ നേരിടുകയും പരാജയപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു. ഈ ഐതിഹ്യം ബദാമിക്ക് സമീപമാണ് നടന്നതെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
അതിനാൽ ഈ പട്ടണം ഒരിക്കൽ
വാതാപി എന്നറിയപ്പെട്ടു.
അസുരന്മാരുടെ മേൽ വിജയം നേടിയ മുനിയെ ബഹുമാനിക്കുന്ന തടാകത്തിന് അഗസ്ത്യ തടാകം എന്ന പേരും ഇട്ടു.
പാറക്കെട്ടുകളുടെ താഴെ
സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഈ തടാകം ക്ഷേത്രങ്ങളാലും ഗുഹാ
സമുച്ചയങ്ങളാലും ചുറ്റപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
അഗസ്ത്യ തടാകത്തിൻ്റെ
സാന്നിധ്യം അവർക്ക് ജലസ്രോതസ്സ്
പ്രദാനം ചെയ്തു, ഇത് നഗരത്തിലെ ജനസംഖ്യയുടെയും കാർഷിക പ്രവർത്തനങ്ങളുടെയും നിലനിൽപ്പിന് അത്യന്താപേക്ഷിതമായിരുന്നു.
ഒരു വലിയ മലഞ്ചെരുവിൽ
പാറകളിൽ കൊത്തിയെടുത്ത
ഹിന്ദു, ജൈന ഗുഹാക്ഷേത്രങ്ങളിൽ സങ്കീർണ്ണമായ കൊത്തുപണികൾ, വിപുലമായ ശിൽപങ്ങൾ, മനോഹരമായ ചുവർചിത്രങ്ങൾ എന്നിവ നമുക്ക് കാണാം.
ശിവൻ, വിഷ്ണു, മഹാവീരൻ
എന്നിവർക്കായി സമർപ്പിക്കപ്പെട്ടതാണ്
ഈ ഗുഹകൾ.
അഗസ്ത്യ തടാകത്തിൻ്റെ
കിഴക്കൻ തീരത്ത് സ്ഥിതി
ചെയ്യുന്ന ഭൂതനാഥ ക്ഷേത്രങ്ങൾ
ശിവൻ്റെ ഒരു രൂപമായ
ഭൂതനാഥന് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു.
ദ്രാവിഡ ശൈലിയിലുള്ള വാസ്തുവിദ്യയുടെ
സവിശേഷതകൾ ഇവിടെ കാണാം.
നഗരത്തിലെ പ്രശസ്തമായ
പാറയിൽ വെട്ടിയ ക്ഷേത്രങ്ങളും
മറ്റ് ഘടനകളും നിർമ്മിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന സാൻഡ് സ്റ്റോൺ ഉൾപ്പെടെ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളാൽ സമ്പന്നമായിരുന്നു ബദാമിക്ക്
ചുറ്റുമുള്ള പ്രദേശം.
അതിമനോഹരമായ കലയ്ക്കും ശിൽപങ്ങൾക്കും ഈ നഗരം പ്രശസ്തമാണ്, പ്രത്യേകിച്ച് ചാലൂക്യൻ ശൈലി. ഇത് പിൽക്കാല ദക്ഷിണേന്ത്യൻ ക്ഷേത്ര വാസ്തുവിദ്യയെ വളരെയധികം സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ട്.
ബദാമിയിലെ ചാലൂക്യ കാലഘട്ടത്തിലെ കല, സംസ്കാരം, വാസ്തുവിദ്യ എന്നിവയുടെ വികാസം
പ്രാദേശിക പാരമ്പര്യങ്ങളുടെയും
മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള സ്വാധീനങ്ങളുടെയും സാംസ്കാരിക ആവിഷ്കാരത്തെ വിലമതിക്കുന്ന ഭരണാധികാരികളുടെയും സംഗമമായിരുന്നു.
പുലകേശൻ ഒന്നാമനും
പുലകേശൻ രണ്ടാമനും പോലുള്ള
ചാലൂക്യ ഭരണാധികാരികൾ
കലയുടെയും വാസ്തുവിദ്യയുടെയും
മികച്ച രക്ഷാധികാരികളായിരുന്നു.
അവരുടെ പിന്തുണ സ്മാരക
നിർമ്മിതികൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും സാംസ്കാരിക പ്രവർത്തനങ്ങൾ അഭിവൃദ്ധിപ്പെടുന്നതിനും സഹായിച്ചു.
ഹിന്ദുമതത്തോടും ജൈനമതത്തോടുമുള്ള ഭരണാധികാരികളുടെ ഭക്തിയും രാഷ്ട്രീയ ശക്തിയും നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങളുടെയും മതപരമായ ഘടനകളുടെയും നിർമ്മാണത്തിന് പ്രചോദനമായി.
ഡെക്കാൻ മേഖലയിലെ
കലാപരമായ പാരമ്പര്യങ്ങളിൽ
നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ട്
അവരുടേതായ ശൈലികളിൽ സംയോജിപ്പിച്ചതാണ് ചാലൂക്യ
വാസ്തുവിദ്യാ ശില്പങ്ങൾ.
തെക്ക് പല്ലവ, വടക്ക് ഗുപ്ത സാമ്രാജ്യം തുടങ്ങിയ അയൽ പ്രദേശങ്ങളുമായുള്ള ചാലൂക്യ സാമ്രാജ്യത്തിൻ്റെ ഇടപെടലുകൾ വൈവിധ്യമാർന്ന കലാപരമായ സ്വാധീനങ്ങൾക്ക് കാരണമായി. ഉദാഹരണത്തിന്, പല്ലവർ
അവരുടെ പാറയിൽ നിർമ്മിച്ച വാസ്തുവിദ്യയ്ക്ക് പേരുകേട്ടവരായിരുന്നു,
ഇത് ചാലൂക്യൻ ക്ഷേത്ര രൂപകൽപ്പനയെ സ്വാധീനിച്ചു.
തന്ത്രപരവും ഭൂമിശാസ്ത്രപരവും രാഷ്ട്രീയപരവുമായ നിരവധി കാരണങ്ങളാലാണ് ചാലൂക്യ രാജവംശം ബദാമി തലസ്ഥാനമായി തിരഞ്ഞെടുത്തത്.
ബദാമിക്ക് ചുറ്റുമുള്ള ദുർഘടമായ ഭൂപ്രകൃതിയും പാറകൾ നിറഞ്ഞ
കുന്നും മലകളും അധിനിവേശങ്ങൾക്കും ആക്രമണങ്ങൾക്കും
എതിരെ പ്രതിരോധം സൃഷ്ടിച്ചു.
ശത്രുസൈന്യത്തിന്റെ
അധിനിവേശങ്ങൾക്ക്
പ്രകൃതിദത്തമായ ഈ
കോട്ടകൾ ബുദ്ധിമുട്ട് ഉണ്ടാക്കി.
പല്ലവർ, രാഷ്ട്രകൂടർ, വിജയനഗര
തുടങ്ങി ഒടുവിൽ കല്യാണിയിലെ
ചാലൂക്യർ ഉൾപ്പെടെ ഉള്ളവരുമായി
നിരവധി യുദ്ധങ്ങൾക്ക് ഈ നഗരം
സാക്ഷ്യം വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്.