ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മോശം അന്തരീക്ഷ മലിനീകരണമുള്ള പത്ത് നഗരങ്ങളിൽ ഇന്ത്യയുടെ തലസ്ഥാന നഗരിയായ ന്യൂഡൽഹി ഉൾപ്പെടെ അഞ്ച് നഗരങ്ങൾ സ്ഥിരമായി ഇടം പിടിക്കാറുണ്ട്. കാരണം വാഹനങ്ങളിൽ നിന്നുണ്ടാകുന്ന അന്തരീക്ഷ മലിനീകരണം കൂടുതലാണെന്നത് തന്നെ. അത്തരം ഒരു അവസ്ഥയിലാണ് ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ വലിയ തോതിൽ ഇലക്ട്രിക് വാഹനങ്ങൾ (ഇവി) പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നത്. ഡൽഹിയിൽ മാത്രം ഏകദേശം 40 ലക്ഷം കാറുകൾ ഉണ്ട് .നിലവിൽ 1.1% മാത്രമായ ഇവി വിപണി 2030-ഓടെ 30% ആക്കുവാനാണ് ഇന്ത്യയുടെ ലക്ഷ്യം. മാത്രമല്ല,മലിനീകരണം നഗരങ്ങളിൽ നിന്ന് നാട്ടിൻ പുറങ്ങളിലേക്ക് കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ ഇലക്ട്രോണിക് വാഹനങ്ങൾ ഒരു ഗ്രീൻഓപ്ഷനാണോ എന്ന കാര്യത്തിൽ ആശങ്കയുമുണ്ട്.
റോഡ്ഗതാഗത ഹൈവേ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ‘വാഹൻ4’ പോർട്ടൽ പ്രകാരം 2023 ജൂലൈ വരെ ഏകദേശം 27.4 ദശലക്ഷം ഇവികൾ ഇന്ത്യൻ റോഡുകളിൽ ഓടുന്നുണ്ടെന്നാണ് കണക്ക്. ഹരിതഗൃഹ വാതക (ജിഎച്ച്ജി) ഉദ്വമനം കുറയ്ക്കുന്നതിനും,2070-ഓടെ നെറ്റ് സീറോ എന്ന ലക്ഷ്യം കൈവരിക്കുന്നതിനും, ഇന്ത്യ ഇവി വിപണി വിപുലീകരിക്കുകയാണ്.ഉദാഹരണത്തിന്, പച്ച നമ്പർ പ്ലേറ്റ് വാഹനങ്ങളുടെ എണ്ണത്തിൽ വർദ്ധനവ് എന്നതാണ് ന്യൂ ഡൽഹിയിലെ പ്രതീക്ഷ.
എന്നിരുന്നാലും, ഊർജ്ജ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ബ്യൂറോ ഓഫ് എനർജി എഫിഷ്യൻസി (BEE) പ്രകാരം 2023 ജൂൺ വരെ പ്രവർത്തനക്ഷമമായ 8,738 പബ്ലിക് ചാർജിംഗ് സ്റ്റേഷനുകളെ (PCS) മാത്രമാണ് ഇന്ത്യയുടെ EV-കൾ ആശ്രയിക്കുന്നത്. 30% മാർക്കറ്റ് ഷെയർ ടാർഗെറ്റിനെ പിന്തുണയ്ക്കാൻ , പിസിഎസിന്റെ എണ്ണം കുറഞ്ഞത് 1.32 ദശലക്ഷമായി വർധിപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട് എന്ന് കോൺഫെഡറേഷൻ ഓഫ് ഇന്ത്യൻ ഇൻഡസ്ട്രി (സിഐഐ) പറയുന്നു .
ഇവികൾ യഥാർത്ഥത്തിൽ പരിസ്ഥിതിയെ ദോഷകരമായ രീതിയിൽ ബാധിക്കാറുണ്ടോ?
ഒരു ഇവി പരമാവധി പാരിസ്ഥിതിക നേട്ടം കൈവരിക്കുന്നതിന്, അതിൽ ചാർജിംഗിന് ഉപയോഗിക്കുന്ന വൈദ്യുതി ഹരിതമോ പുനരുപയോഗിക്കാവുന്നതോ ആയ സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്നായിരിക്കണം.
ടെസ്ല ഇന്ത്യയിൽ നിന്നുള്ള ഇറക്കുമതി ഇരട്ടിയാക്കുമെന്ന് മന്ത്രി
എന്നിരുന്നാലും, ഇന്ത്യയിലെ വൈദ്യുതിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും ഇപ്പോഴും കൽക്കരി അധിഷ്ഠിത താപവൈദ്യുത നിലയങ്ങളെയാണ് ആശ്രയിക്കുന്നത്, കൂടുതൽ ഖനികൾ ലേലം ചെയ്യാനും പ്രവർത്തനരഹിതമായ ഖനികൾ വീണ്ടും പ്രവർത്തനക്ഷമമാക്കാനുമുള്ള ശ്രമത്തിലാണ് സർക്കാർ. ഇന്ത്യയുടെ മൊത്തം താപ സ്ഥാപിത ശേഷി 238.1 ജിഗാവാട്ട് ആണ്, കൂടാതെ 48.67% താപവൈദ്യുതി (ഏകദേശം 116 GW) കൽക്കരിയിൽ നിന്നാണ് ലഭിക്കുന്നത്, കൂടാതെ വൈദ്യുതി ആവശ്യകത പ്രതിവർഷം 4.7% വർദ്ധിക്കുന്നു. ദേശീയ വൈദ്യുത പദ്ധതി (2022-32) പ്രകാരം, 2026-27ൽ പരമാവധി വൈദ്യുതി ആവശ്യം 277.2 ജിഗാവാട്ടും 2031-32ൽ ഇത് 366.4 ജിഗാവാട്ടും ആയിരിക്കും.
പുനരുൽപ്പാദിപ്പിക്കാവുന്ന സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്ന് വൈദ്യുതി ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, NEP 2022-23 അനുസരിച്ച്, 2030-കളുടെ തുടക്കത്തോടെ ഇന്ത്യയിലെ വൈദ്യുതിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും കൽക്കരിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന താപ നിലയങ്ങളിൽ നിന്നാണ്. 2026-27 വർഷത്തെ മൊത്തം സ്ഥാപിത ശേഷിയിൽ കൽക്കരി അധിഷ്ഠിത ശേഷിയുടെ പങ്ക് 2031-32 വർഷത്തേക്ക് 38.57% ഉം 28.83% ഉം ആയിരിക്കും, ഇത് 2026-27 ഓടെ യഥാക്രമം 107 GW ഉം 106 GW ഉം ആയിരിക്കും.
2030-കളുടെ തുടക്കത്തിൽ കൽക്കരി അധിഷ്ഠിത ഉൽപ്പാദനം ഏറ്റവും ഉയർന്നതായിരിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു, തുടർന്ന് ഉത്പാദനം കുറയുകയും ഫോസിൽ അധിഷ്ഠിത സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്നുള്ള ഉത്പാദനം വർദ്ധിക്കുകയും ചെയ്യും,”
NITI ആയോഗുമായി സഹകരിച്ച് IEA യുടെ ‘ Transitioning India’s Road Transport Sector: Realizing Climate and Air Quality Benefits’ റിപ്പോർട്ട് പറയുന്നത്, ഇന്ത്യയിലെ മൊത്തം GHG ഉദ്വമനത്തിന്റെ 12% സംഭാവന ചെയ്യുന്നത് ഗതാഗത മേഖലയാണെന്നാണ്. എന്നാൽ ഇന്ത്യ വളരുന്നതും നഗരവൽക്കരിക്കുന്നതും അതിവേഗം വികസിക്കുന്നതുമായ ജനസംഖ്യയുടെ മൊബിലിറ്റി ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റാൻ ശ്രമിക്കുന്നതിനാൽ, ഈ മേഖലയിൽ നിന്നുള്ള ഊർജ്ജ ആവശ്യവും CO₂ പുറത്തേക്ക് തള്ളുന്നത് 2050 ഓടെ ഇരട്ടിയാക്കും.
ഒരു ദശാബ്ദത്തിനുള്ളിൽ ഒരു ബില്യൺ ടൺ
2026-27ൽ 831.5 മില്യൺ ടണ്ണും 2031-32ൽ 1018.2 മില്യൺ ടണ്ണും കൽക്കരിയുടെ ഗണ്യമായ ഡിമാൻഡാണ് എൻഇപി പ്രവചനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന ആവശ്യം നിറവേറ്റുന്നതിനായി കൽക്കരിയെ ആശ്രയിക്കുന്ന പവർ പ്ലാന്റുകൾ ഏകദേശം 40 ദശലക്ഷം ടൺ ഇറക്കുമതി ചെയ്യും.
എന്നാൽ, ചാർജിംഗ് സ്റ്റേഷനുകൾക്കായി ഹരിത ഊർജം ഉപയോഗിക്കുന്നത് പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് കേന്ദ്ര സർക്കാർ നിരവധി പദ്ധതികളും പ്രോത്സാഹനങ്ങളും ആരംഭിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ബിഇഇയിലെ പെട്രോളിയം റിഫൈനറികൾ, പെട്രോകെമിക്കൽസ്, ഊർജം എന്നിവയുടെ മുൻ ഉപദേഷ്ടാവ് വി കെ ശ്രീവാസ്തവ ആർടിയോട് പറഞ്ഞു. പരോക്ഷമായെങ്കിലും EV-കൾ മലിനീകരണ രഹിതമാണ്.
പുനരുപയോഗ ഊർജത്തിലേക്കുള്ള തുറന്ന പ്രവേശനത്തിന് അദ്ദേഹം ഊന്നൽ നൽകി. ഉപഭോക്താക്കൾ അവരുടെ ഇഷ്ടപ്പെട്ട സ്രോതസ്സ് തിരഞ്ഞെടുക്കുകയും ഒരു ജനറേഷൻ പ്ലാന്റ് സ്വന്തമാക്കാതെയും പ്രവർത്തിപ്പിക്കാതെയും അവർ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന് മാത്രം പണം നൽകുകയും ചെയ്യുന്നു.
“ഓപ്പൺ ആക്സസ് റൂട്ട് 2022 എന്നത് പവർ ഡിസ്ട്രിബ്യൂഷൻ കമ്പനികൾക്ക് (ഡിസ്കോംസ്) ശ്രദ്ധേയമായ പ്രോത്സാഹനമാണ്, കാരണം അത് പകൽസമയത്ത് പൊതു ഇടങ്ങളിലെ ചാർജിംഗ് പോയിന്റുകൾക്ക് ഗ്രീൻ പവർ നൽകുമ്പോൾ വൈദ്യുതി വിലയിൽ 20% ഇളവ് നൽകുന്നു. കൂടാതെ, ഓപ്പൺ ആക്സസ് ട്രാൻസാക്ഷൻ പരിധിയും ഉണ്ട്. ചെറുകിട ഉപഭോക്താക്കൾക്ക് ഓപ്പൺ ആക്സസ് വഴി പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന വൈദ്യുതി വാങ്ങാൻ പ്രാപ്തമാക്കുന്നതിന് ഒരു മെഗാവാട്ടിൽ നിന്ന് 100 കിലോവാട്ടായി കുറച്ചു.
നഗരങ്ങളിൽ നിന്ന് ഗ്രാമങ്ങളിലേക്കുള്ള GHG ഉദ്വമനം EV-കൾ നികത്തുമോ?
കൽക്കരി അധിഷ്ഠിത വൈദ്യുതിയുടെ ആവശ്യം വർധിക്കുന്നതിനാൽ ഗ്രാമീണ മേഖലയിലേയും, നഗര മേഖലയിലേയും മലിനീകരണം ഇവികൾ നികത്തുമോ എന്നത് സംബന്ധിച്ചാണ് ആശങ്കകൾ നിലനില്ക്കുന്നത്.
കാർഷിക മാലിന്യം കത്തിക്കൽ, റോഡ് ഗതാഗതം, താപവൈദ്യുത നിലയങ്ങൾ, റിഫൈനറികൾ, ഉരുക്ക് വ്യവസായം എന്നിവ മൊത്തം നൈട്രജനിൽ 45% സംഭാവന ചെയ്യുന്നതായി ഖരഗ്പൂർ ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ടെക്നോളജിയിലെ (ഐഐടി-കെ) പ്രൊഫസർ ഡോ. ജയനാരായണൻ കുറ്റിപ്പുറത്ത് പറഞ്ഞു. ഇന്ത്യയിലെ ഗ്രാമങ്ങളിൽ ഡയോക്സൈഡ് (NO₂) ഉദ്വമനം. , താപവൈദ്യുത നിലയങ്ങൾ നിന്നുള്ളതിനേക്കാള്ർ CO₂ ഉദ്വമനത്തിന്റെ ഒരു പ്രധാന ഉറവിടമാണ്.
“കഴിഞ്ഞ 20 വർഷമായി ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ NO₂ മലിനീകരണം വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്,”. “ഇവികൾ സ്വീകരിക്കുന്നത് മെട്രോപൊളിറ്റൻ പ്രദേശങ്ങളിൽ CO₂ ഉദ്വമനം കുറയ്ക്കുന്നതിന് കാരണമാകുമെങ്കിലും, ഖനന പ്രവർത്തനങ്ങളിലെ വർദ്ധനവ് അല്ലെങ്കിൽ താപവൈദ്യുത നിലയങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഉദ്വമനം മൂലം ഈ കുറവ് സന്തുലിതമാക്കിയേക്കാം എന്നതും ശ്രദേദയമാണ്.”
ഡീകാർബണൈസിംഗ് ട്രാൻസ്പോർട്ട്: എന്നത് ഇന്ത്യയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം എന്താണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത് ?’ 2023 മാർച്ചിൽ സെന്റർ ഫോർ സയൻസ് ആൻഡ് എൻവയോൺമെന്റ് (സിഎസ്ഇ) പുറത്തുവിട്ടത്, യൂറോപ്പിലെ ഒരു തിങ്ക് ടാങ്കായ ഫ്യുവൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ഇന്റേണൽ കംബസ്ഷൻ എഞ്ചിനുകളിൽ നിന്നുള്ള (ഐസിഇ) വാഹനങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള 73% ഉദ്വമനം വാഹനങ്ങളുടെ പ്രവർത്തനം മൂലമാണ് പുറത്തുവിടുന്നത്. EV-കൾ, EV ബാറ്ററി ചാർജ് ചെയ്യുന്ന വൈദ്യുതി ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്നതിനായി കത്തിക്കുന്ന ഇന്ധനത്തിൽ നിന്നാണ് 72% ഉദ്വമനം ഉത്ഭവിക്കുന്നത്. 2022 ഡിസംബറിൽ, സെൻട്രൽ ഇലക്ട്രിസിറ്റി അതോറിറ്റി പുറത്തിറക്കിയ ഇന്ത്യൻ പവർ സെക്ടറിനായുള്ള CO2 ബേസ്ലൈൻ ഡാറ്റാബേസ് കാണിക്കുന്നത്, പ്രവർത്തിക്കുന്ന താപവൈദ്യുത നിലയങ്ങൾ ഒരു മെഗാവാട്ട് മണിക്കൂർ (MWh) വൈദ്യുതി ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്നതിന് ഏകദേശം 0.968 മെട്രിക് ടൺ CO₂ ഉദ്വമനം പുറത്തുവിടുന്നു എന്നാണ്.
എന്നാൽ പുനരുൽപ്പാദിപ്പിക്കാവുന്ന ഊർജത്തിന്റെ വർദ്ധനയോടെ, കൽക്കരി അധിഷ്ഠിത വൈദ്യുതി ഉൽപ്പാദനത്തിൽ ഇന്ത്യ ഇതിനകം ആസൂത്രണം ചെയ്തതിലും ഒരു കുതിച്ചുചാട്ടം കാണാനിടയില്ലെന്നാണ് ഡിസൂസയുടെ പ്രതീക്ഷ. സാധ്യതയുള്ള വർദ്ധനവിനെക്കുറിച്ച് എനിക്ക് ഉറപ്പില്ല, കാരണം ഈ ദശകത്തിൽ ധാരാളം കൽക്കരി ഖനികൾ യഥാർത്ഥത്തിൽ അടച്ചുപൂട്ടുകയാണ്, അതിനാൽ കൽക്കരി അധിഷ്ഠിത വൈദ്യുതി ഉൽപാദനത്തിൽ ഒരു കുതിച്ചുചാട്ടം ഞങ്ങൾ കാണാനിടയില്ല, കൂടാതെ ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിലെ മലിനീകരണം ലഘൂകരിക്കാനാകും. നിലവിലുള്ള മലിനീകരണം ലഘൂകരിക്കാൻ അത് ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്,” അവർ പറയുന്നു.
നിതി ആയോഗിന്റെ മുൻ ഡയറക്ടറും നിലവിൽ ഫോർസീ അഡൈ്വസേഴ്സിന്റെ സിഇഒയുമായ രൺധീർ സിംഗ് ഡിസൂസയുടെ വീക്ഷണങ്ങളെ പ്രതിധ്വനിക്കുന്നു. കഴിഞ്ഞ അഞ്ച് വർഷത്തിനുള്ളിൽ പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന വൈദ്യുതി ഉൽപാദനത്തിന്റെ ശേഷി പലമടങ്ങ് വർധിച്ചപ്പോൾ ഗ്രിഡ് നവീകരണത്തിനായി വൈദ്യുതി മന്ത്രാലയം നിരവധി നടപടികൾ സ്വീകരിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് അദ്ദേഹം ആർടിയോട് പറഞ്ഞു.
“ഹൈഡ്രജൻ മിഷന്റെയും ഹരിത ഊർജ്ജ ബാധ്യതയുടെയും ആമുഖത്തോടെ, നിരവധി എമിഷൻ ഘടകങ്ങളെ എതിർക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, കർശനമായ എമിഷൻ മാനദണ്ഡങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കുന്നതും പുനരുപയോഗം വഴിയുള്ള ഗ്രാമീണ വൈദ്യുതീകരണവും ഉൾപ്പെടെ കൂടുതൽ കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യണം. മിക്ക നഗരങ്ങളിലും വൈദ്യുതീകരിച്ച ഗ്രാമങ്ങളിലും ലോഡ് ഷെഡ്ഡിംഗാണ് മറ്റൊരു പ്രശ്നം. NEP സെപ്തംബർ 2022 അനുസരിച്ച്, 2021-22 കാലയളവിൽ ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന വൈദ്യുതി കമ്മി വെറും 1.2% ആയിരുന്നു, എന്നാൽ ചാർജിംഗ് സ്റ്റേഷനുകൾക്കുള്ള വൈദ്യുതിയുടെ ആവശ്യകത വർദ്ധിക്കുന്നതും വിതരണത്തിലെ കമ്മിയും വലിയ പ്രശ്നങ്ങളായി മാറിയേക്കാം.
“നമ്മൾ പ്രൊജക്ഷനുകൾ നോക്കുകയാണെങ്കിൽ, 2030 ആകുമ്പോഴേക്കും വർദ്ധിക്കാൻ സാധ്യതയുള്ള EV-കളുടെ വിഹിതം കൂടുതലും വീട്ടിൽ ചാർജ് ചെയ്യാവുന്ന ഇരുചക്ര വാഹനങ്ങളും മുച്ചക്ര വാഹനങ്ങളുമാണ്. ഫോർ വീലർ ഇലക്ട്രിക് വാഹനങ്ങളെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുമ്പോൾ PCS പ്രവർത്തിക്കുന്നു. അതിനാൽ ആ സമയത്ത് വൈദ്യുതി ആവശ്യകതയിൽ പ്രതീക്ഷിച്ച കുതിച്ചുചാട്ടം കണക്കിലെടുക്കുകയും വൈദ്യുതി കമ്മിയിലേക്ക് നയിക്കില്ലെന്നും ”ഡിസൂസ കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു.
ഇന്ത്യയിലെ ലിഥിയം ഖനനത്തിന്റെ പാരിസ്ഥിതിക ആഘാതം
നൂതന ഓട്ടോമോട്ടീവ് ടെക്നോളജി ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനുമായി 2021-ൽ, ഘനവ്യവസായ മന്ത്രാലയം, ഓട്ടോമൊബൈൽ, ഓട്ടോ ഘടക വ്യവസായത്തിനായി 259,380 ദശലക്ഷം INR (3.1 ബില്യൺ ഡോളർ) ബജറ്റിൽ അനുവദിച്ച പ്രൊഡക്ഷൻ ലിങ്ക്ഡ് ഇൻസെന്റീവ് (PLI) പദ്ധതി ആരംഭിച്ചു . EVകളും അവയുടെ ഘടകങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ. എന്നിരുന്നാലും, EV-കൾക്കായുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ലിഥിയം-അയൺ സെൽ ആവശ്യകതയുടെ 70% ചൈനയിൽ നിന്നും ഹോങ്കോങ്ങിൽ നിന്നും ഇറക്കുമതി ചെയ്യുന്നതാണ്, ഇത് ആഭ്യന്തരമായി നിർമ്മിച്ചതും ചെലവ് കുറഞ്ഞതുമായ EV-കൾ വിതരണം ചെയ്യുന്നതിൽ തടസ്സമാണ്.
2023 ഫെബ്രുവരിയിൽ ജമ്മു കശ്മീരിൽ ലിഥിയം നിക്ഷേപം കണ്ടെത്തി. ജിയോളജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ (ജിഎസ്ഐ) പ്രാരംഭ കണക്കുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് 5.9 ബില്യൺ ടൺ ലിഥിയം കരുതൽ ശേഖരം ഉണ്ടെന്നാണ് , ഇത് ഇന്ത്യയെ ലിഥിയം ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കാൻ സാധ്യതയുള്ള രാജ്യമായി ഉയർത്തുന്നു. ഇത് ഇവി ബാറ്ററികൾക്കായി മറ്റ് രാജ്യങ്ങളെ ആശ്രയിക്കുന്നത് കുറച്ചേക്കാം.
ഹൈബ്രിഡ്-കാർ നയം മാറ്റണമെന്ന് ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ വാഹന നിർമ്മാതാവ് ഇന്ത്യയോട് ആവശ്യപ്പെടുന്നു
പുതുതായി കണ്ടെത്തിയ ഖനന ബ്ലോക്കുകൾ ഡിസംബറോടെ ലേലം ചെയ്യാനാണ് കേന്ദ്രസർക്കാർ പദ്ധതിയിടുന്നത്. എന്നിരുന്നാലും, കൂടുതൽ വെള്ളവും വൈദ്യുതിയും ആവശ്യമായി വരുന്ന തെക്കേ അമേരിക്കയിൽ കാണപ്പെടുന്ന ഉപ്പുവെള്ളത്തിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, J&K ബ്ലോക്കുകൾ കട്ടിയുള്ള പാറകളുടെ രൂപത്തിലായതിനാൽ ഖനന പ്രക്രിയ സങ്കീർണ്ണവും വിഭവസാന്ദ്രവുമാണ്. കൂടാതെ, പ്രദേശത്തിന്റെ ദുർബലമായ ആവാസവ്യവസ്ഥയിലെ ഖനനം അതിന്റെ ജൈവവൈവിധ്യത്തിലും പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളിലും വലിയ പാരിസ്ഥിതിക ആഘാതം ഉണ്ടാക്കും.
ഇന്ത്യയിൽ, ഖനന പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള പരിസ്ഥിതി മലിനീകരണത്തിനെതിരെ നിയമങ്ങളുണ്ടെങ്കിലും, അവ നടപ്പിലാക്കുന്നതിൽ വെല്ലുവിളികൾ നേരിടുന്നുണ്ടെന്നും പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണ നിയമത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഈ നിയമങ്ങൾ ദുർബലമാകുമെന്ന ആശങ്ക വർദ്ധിച്ചുവരുന്നുണ്ടെന്നും ഡിസൂസ പറയുന്നു.
“ലിഥിയം ഖനികളിൽ നിന്നുള്ള വികസനത്തിനും ഉൽപ്പാദനത്തിനും കുറഞ്ഞത് പത്ത് വർഷമെടുക്കും, അതിനാൽ J&K ലെ ലിഥിയം വേർതിരിച്ചെടുക്കൽ സൃഷ്ടിക്കുന്ന പാരിസ്ഥിതിക വെല്ലുവിളികളെ നേരിടാൻ ഖനന പ്രവർത്തനങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണ നിയമങ്ങൾ ശക്തിപ്പെടുത്താൻ സർക്കാരിന് സമയമുണ്ട്,” അവർ പറയുന്നു.
ലിഥിയം ഖനനം ആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ സ്വാധീനം ചെലുത്തുമ്പോൾ അത് കൽക്കരി ഖനികളേക്കാൾ വളരെ കുറവായിരിക്കുമെന്ന് ശ്രീവാസ്തവ് അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു. ഇപ്പോൾ ആഗോള പ്രവണതയായ ബാറ്ററികളുടെ പുനരുപയോഗം ആശ്വാസം നൽകിയേക്കാം.
അന്വേഷണം വാർത്തകൾ വാട്സ്ആപ്പിലൂടെ ലഭിക്കാൻ ക്ലിക്ക് ചെയ്യു