ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ കൊടുമുടിയായ എവറസ്റ്റ് മാത്രമല്ല നേപ്പാളിനെ സഞ്ചാരികള്ക്ക് പ്രിയപ്പെട്ടതാക്കുന്നത്. നേപ്പാളിലെ ഏറ്റവും വലുതും അതിവേഗം വളരുന്നതുമായ വ്യവസായങ്ങളിലൊന്നാണ് ടൂറിസം . പൊഖാറ, അന്നപൂർണ ട്രെക്കിങ് സർക്യൂട്ട്, യുനെസ്കോയുടെ നാല് ലോക പൈതൃക സൈറ്റുകൾ – ലുംബിനി, സാഗർമാതാ നാഷണൽ പാർക്ക് , കാഠ്മണ്ഡു താഴ്വരയിലെ ഏഴ് സൈറ്റുകൾ, ചിത്വാൻ ദേശീയോദ്യാനം- എന്നിവയാണ് മറ്റു ചില പ്രധാന ടൂറിസ്റ്റ് ആകര്ഷണങ്ങള്. നേപ്പാളിലെ പ്രധാന ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണ് ന്യാതപോല ക്ഷേത്രം . നേപ്പാളിന്റെ സംസ്കാരിക തലസ്ഥാനമായ ഭക്തപൂരിലാണിത് . താഴ്വരയിലെ ഏറ്റവും ഉയരമുള്ള കെട്ടിടവും രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ ക്ഷേത്രവുമാണ് ഇത്. 1702-ൽ നിർമ്മിച്ച ഈ ക്ഷേത്രം, പാർവതി ദേവിയുടെ അവതാരമായ സിദ്ധി ലക്ഷ്മി ദേവിക്ക് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു.
ശ്രീകോവിലിൽ സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്ന ദേവിയുടെ വിഗ്രഹം അങ്ങേയറ്റം ഭയാനകമായ രൂപത്തിലാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിലെ പൂജാരിമാർ മാത്രമേ ശ്രീകോവിലിൽ പ്രവേശിക്കുകയുള്ളൂവെങ്കിലും സന്ദർശകർക്ക് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ബാക്കി ഭാഗങ്ങൾ കാണാൻ സാധിക്കും. ഈ മേഖലയിലെ രണ്ട് വലിയ ഭൂകമ്പങ്ങളെ അതിജീവിച്ച ഈ ക്ഷേത്രത്തിന് ചെറിയ കേടുപാടുകൾ മാത്രമാണ് സംഭവിഛ്കത് . അതുകൊണ്ട് തന്നെ ഘടനാപരമായ പ്രത്യേകതകൾക്ക് പേരുകേട്ടതാണ് ഈ ക്ഷേത്രം. ഭൂപതിന്ദ്ര മല്ല രാജാവിന്റെ കാലത്താണ് ഈ ക്ഷേത്രം പണികഴിപ്പിച്ചത്. മല്ല രാജവംശത്തിൽപ്പെട്ട അദ്ദേഹം 1692 നും 1722 നും ഇടയിലാണ് ഭക്തപൂർ ഭരിച്ചത് . പരമ്പരാഗത പഗോഡ ശൈലിയിലുള്ള വാസ്തുവിദ്യയിലാണ് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ അഞ്ച് നിലകളുള്ള മേൽക്കൂരയുള്ളത്. അക്കാലത്ത് ഈ ക്ഷേത്രം പണിയാൻ ഏകദേശം പതിനേഴു മാസമെടുത്തു. ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്ന ദേവി താന്ത്രികയാണെന്നും വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു, അതിനാൽ തന്ത്രി ലക്ഷ്മി എന്നും ഈ വിഗ്രഹം അറിയപ്പെടുന്നു.
ഒന്നിന് മുകളിൽ ഒന്നായി നിർമ്മിച്ച അഞ്ച് തട്ടുകളാണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നത്. മുറ്റത്തിന്റെ മധ്യഭാഗത്തായി, ക്ഷേത്ര പ്രവേശന കവാടത്തിലേക്ക് ഒരു കൽ ഗോവണി നീണ്ടുകിടക്കുന്നു. ഓരോ തലത്തിലും ഇരുവശത്തും ക്ഷേത്ര പാലകരുടെയും ആനകളുടെയും കടുവകളുടെയും ശിലാപ്രതിമകളുണ്ട്. അതിനുള്ളിൽ ദേവിയുടെ വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്ന ശ്രീകോവിൽ. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളിൽ ദേവിയുടെ അവതാരങ്ങളുടെ വിഗ്രഹങ്ങൾ കൊത്തിവച്ചിട്ടുണ്ട്. നേപ്പാളിലെ ഭക്തപൂരിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു ക്ഷേത്രമാണ് ന്യാതപോള ക്ഷേത്രം. താഴ്വരയിലെ ഏറ്റവും ഉയരമുള്ള കെട്ടിടവും രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ ക്ഷേത്രവുമാണ് ഇത്. 1702-ൽ നിർമ്മിച്ച ഈ ക്ഷേത്രം, പാർവതി ദേവിയുടെ അവതാരമായ സിദ്ധി ലക്ഷ്മി ദേവിക്ക് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ശ്രീകോവിലിൽ സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്ന ദേവിയുടെ വിഗ്രഹം അങ്ങേയറ്റം ഭയാനകമാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിലെ പൂജാരിമാർ മാത്രമേ ശ്രീകോവിലിൽ പ്രവേശിക്കുകയുള്ളൂവെങ്കിലും സന്ദർശകർക്ക് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ബാക്കി ഭാഗങ്ങൾ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യാം. ഈ മേഖലയിലെ രണ്ട് വലിയ ഭൂകമ്പങ്ങളെ അതിജീവിച്ച ഈ സ്മാരകത്തിന് ചെറിയ കേടുപാടുകൾ സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതിനാൽ, ഇത് ഘടനാപരമായ ശക്തിക്ക് പേരുകേട്ടതാണ്.
ഭൂപതിന്ദ്ര മല്ല രാജാവിന്റെ കാലത്താണ് ന്യാതപോള ക്ഷേത്രം പണികഴിപ്പിച്ചത്. മല്ല രാജവംശത്തിൽപ്പെട്ട അദ്ദേഹം 1692 നും 1722 നും ഇടയിൽ ഭക്തപൂർ ഭരിച്ചു. പരമ്പരാഗത പഗോഡ ശൈലിയിലുള്ള വാസ്തുവിദ്യയാണ് ക്ഷേത്രത്തിന് അഞ്ച് നിലകളുള്ള മേൽക്കൂരയുള്ളത്, ഇത് പ്രദേശത്തെ അതിശയിപ്പിക്കുന്ന ഉയരമുള്ള കെട്ടിടമാക്കി മാറ്റുന്നു. അക്കാലത്ത് ക്ഷേത്രം പണിയാൻ ഏകദേശം പതിനേഴു മാസമെടുത്തു. ഇത് പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്ന ദേവി താന്ത്രികയാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു, അതിനാൽ തന്ത്രി ലക്ഷ്മി എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു. പരമ്പരാഗത പഗോഡ വാസ്തുവിദ്യ അനുസരിച്ചാണ് ന്യാതപോള ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. സ്മാരകത്തിന് അഞ്ച് നിലകളുള്ള മേൽക്കൂരയുണ്ട്. പഗോഡകളുടെ അടിയിൽ നിന്ന് മുകളിലേക്ക് 30 മീറ്ററോളം ഉയരമുണ്ട്. ഒന്നിന് മുകളിൽ ഒന്നായി നിർമ്മിച്ച അഞ്ച് പ്ലാറ്റ്ഫോമുകളിലോ ടെറസുകളിലോ ആണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നത്. മുറ്റത്തിന്റെ മധ്യഭാഗത്തായി, ക്ഷേത്ര പ്രവേശന കവാടത്തിലേക്ക് ഒരു കൽ ഗോവണി നീണ്ടുകിടക്കുന്നു. ഓരോ തലത്തിലും ഇരുവശത്തും പുരാണ സംരക്ഷകരുടെയും ആനകളുടെയും കടുവകളുടെയും ശിലാപ്രതിമകളുണ്ട്. അതിനുള്ളിൽ ദേവിയുടെ വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു ശ്രീകോവിലുണ്ട്. ശേഷിക്കുന്ന ക്ഷേത്രത്തിന് കുറുകെ, ദേവിയുടെയും ഐതിഹാസിക അവതാരങ്ങളുടെയും ദേവതയെ കൊത്തിവച്ചിട്ടുണ്ട്.
ഞാറ്റപോള ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഐതിഹ്യം ഇപ്രകാരമാണ് .കാലഭൈരവനായ ശിവൻ ഒരിക്കൽ പ്രദേശത്ത് നാശം വിതച്ചിരുന്നു. രക്ഷ നേടാൻ ആളുകൾ പാർവതി ദേവിയെ വിളിച്ചു പ്രാർത്ഥിച്ചു . സിദ്ധി ലക്ഷ്മിയുടെ അവതാരത്തിലാണ് ദേവി അവതരിച്ചത്. ഭൈരവനേക്കാൾ ശക്തയായ ദേവി കാലഭൈരവന്റെ കോപത്തെ . അങ്ങനെ തങ്ങളെ രക്ഷിച്ച ദേവിയ്ക്കായാണ് ഈ ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചത് . ദേവി ഭൈരവനേക്കാൾ ശക്തയാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നതിനാൽ, ഈ ക്ഷേത്രം സമീപത്തുള്ള ഭൈരവ ക്ഷേത്രത്തേക്കാൾ ശക്തവും ഉയരവുമുള്ളതാക്കപ്പെട്ടു.പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഭക്തപൂർ, ലളിത്പൂർ, കാഠ്മണ്ഡു എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിർമ്മിച്ച നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ന്യാതപോള. 1934-ലും , 2015-ലും ഉണ്ടായ ഭൂകമ്പങ്ങളെയാണ് ഈ ക്ഷേത്രം അതിജീവിച്ചത്. ക്ഷേത്രങ്ങളും രാജകൊട്ടാരങ്ങളും മ്യൂസിയങ്ങളും ബുദ്ധാശ്രമങ്ങളും പൂന്തോട്ടങ്ങളും കൊണ്ട് സമ്പന്നമാണ് നേപ്പാൾ. ഏതൊരു സഞ്ചാരിയ്ക്കും ഒരിക്കലും നഷ്ടവും നിരാശയും സമ്മാനിക്കാത്ത കാഴ്ചകൾ നല്കാൻ ഈ ഹിമാലയ താഴ്വരയ്ക്ക് കഴിയുമെന്നതു ഉറപ്പാണ്.