കടലിന്റെ അടിത്തട്ടിൽ മറ്റൊരു ലോകവും , അമ്പരപ്പിക്കുന്ന നിധികുംഭങ്ങളും . ഇനിയും 200 വർഷം ഗവേഷണം നടത്തിയാൽ മാത്രമേ ഈ നിധിയുടെ പൂർണ്ണ വിശേഷണങ്ങൾ ലോകത്തിന് ലഭ്യമാകൂ . ഏകദേശം 1200 വര്ഷം പഴക്കമുള്ള ഈ നഗരത്തിലെ സുപ്രധാനമായൊരു ക്ഷേത്രത്തില് നിന്നാണ് ഈ നിധിശേഖരം കണ്ടെത്തിയത്. മൈലുകളോളം പരന്നു കിടക്കുന്ന പുരാതന ഹെറാക്ലിയണ് നഗരത്തിന്റെ ഗവേഷണഫലങ്ങളാണ് മേൽപ്പറഞ്ഞവ. ഒരു കാലത്ത് മെഡിറ്ററേനിയന് കടല് വഴിയുള്ള വ്യാപാരത്തിന്റെ മുഖ്യകേന്ദ്രമായിരുന്നു ഹെറാക്ലിയണ് . ഏറെ സമ്പന്നമായിരുന്ന ഈ നഗരം എഡി എട്ടാം നൂറ്റാണ്ടോടെ മെഡിറ്ററേനിയന് കടലിന്റെ ആഴങ്ങളിലേക്ക് മറഞ്ഞുവെന്നാണ് വിലയിരുത്തല്. ഇതില് ഈജിപ്തിന്റെ വടക്കന് തീരത്തായിരുന്നു പര്യവേക്ഷണം നടന്നതും , നിധി കണ്ടെത്തിയതും.
പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടില് നടന്ന നൈല് യുദ്ധത്തില് മുങ്ങിപ്പോയ ഫ്രഞ്ച് യുദ്ധക്കപ്പലുകളെ കണ്ടെത്താനുള്ള ശ്രമത്തിലായിരുന്നു ഗവേഷകർ . എന്നാൽ കടലിന്റെ ആഴങ്ങളിലേക്ക് ഡൈവ് ചെയ്തെത്തിയ സംഘത്തിനു മുന്നിൽ തെളിഞ്ഞുവന്നത് അത്ഭുതപ്പെടുത്തുന്ന മറ്റൊരു ലോകം.ഒപ്പം ആ ലോകത്ത് ഒളിപ്പിച്ചു വച്ച ഒട്ടേറെ നിധികളും.കോടാനു കോടി വര്ഷങ്ങള് പഴക്കമുള്ള നിധിയാണ് കടല്പ്പുറ്റുകള്ക്കിടയില് കണപ്പെട്ടത്. കടലിന്റെ ആഴങ്ങളിൽ ഒരു നഗരവും അതിന്റെ സമ്പാദ്യവും ഉണ്ടെന്നാണ് ഗവേഷകര് പറയുന്നത്.ആദ്യം ചില കെട്ടിടങ്ങളുടെയും മറ്റും അവശിഷ്ടങ്ങളാണു പര്യവേക്ഷകരുടെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെട്ടത്. കെട്ടിക്കിടന്നിരുന്ന മണലും ചെളിയുമെല്ലാം നീക്കിയപ്പോഴാണ് ഇനിയും മൂല്യം നിർണയിക്കാനാകാത്തത്ര വിലയേറിയ നിധിയാണു കടലിനടിയിലെന്നു മനസ്സിലായത്.
മൈലുകളോളം പരന്നു കിടക്കുന്നതായിരുന്നു പുരാതന ഹെറാക്ലിയണ് നഗരം . ഏറെ പ്രശസ്തമായ ഈജിപ്ഷ്യൻ നഗരം അലക്സാണ്ട്രിയ സ്ഥാപിക്കപ്പെടും മുൻപ് ഹെറാക്ലിയണിലൂടെയായിരുന്നു ഈജിപ്ത് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. ഗ്രീക്ക് കപ്പലുകളെല്ലാം ഈ നഗരത്തിനോടു ചേർന്നുള്ള തുറമുഖത്തിലൂടെ മാത്രമേ ഈജിപ്തിലേക്കു പ്രവേശിപ്പിച്ചിരുന്നുള്ളൂ. അതിനാൽതന്നെ തിരക്കേറിയ, സമൃദ്ധമായ നഗരമായും ഹെറാക്ലിയൺ മാറി.രാജവംശത്തിന്റെ പ്രധാന ചടങ്ങുകളെല്ലാം നടന്നിരുന്ന അമുൺ ദേവന്റെ ക്ഷേത്രവും ഈ നഗരത്തിലായിരുന്നു. ബിസി എട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലാണ് ഹെറാക്ലിയൺ നഗരം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടതെന്നാണു കരുതുന്നത്. എഡി എട്ടാം നൂറ്റാണ്ടോടെ മെഡിറ്ററേനിയൻ കടലിന്റെ ആഴങ്ങളിൽ മറയുകയും ചെയ്തു. ഈജിപ്തില് നിന്നും യൂറോപ്പില് നിന്നുമുളള ഏകദേശം 2000 മറൈന് ആര്ക്കിയോളജിസ്റ്റുകളാണ് ഇതിന്റെ ഗവേഷണത്തിനു വേണ്ടി നിയോഗിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. ക്ഷേത്രത്തോടൊപ്പം ഒട്ടേറെ ചെറുകപ്പലുകളും കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ഇതിനകത്തായിരുന്നു സ്വര്ണത്തിലും വെങ്കലത്തിലും തീര്ത്ത നാണയങ്ങളും ആഭരണങ്ങളുമെല്ലാം.
ആയിരത്തിലേറെ വർഷം പഴക്കമുള്ള ആ നഗരത്തെപ്പറ്റി അന്നേവരെ പുരാതനകാല ഫലകങ്ങളിലും മറ്റു രേഖകളിലും മാത്രമാണു പരാമർശമുണ്ടായിരുന്നത്. എന്നാൽ ഇന്നത്തെ അബു ഖിർ ഉൾക്കടലിൽ മറഞ്ഞുകിടക്കുകയായിരുന്നു ആ പുരാതന നഗരം. അവിടെയായിരുന്നു 4 വർഷക്കാലം ഗവേഷകനായ ഗോഡിയോയും സംഘവും. അതിനോടകം കടലിനടിയിലെ നഗരത്തിന്റെ ഒരു ഏകദേശരൂപം അവർ മാപ് ചെയ്തെടുത്തു. പുരാതന കാല രേഖകളില് കാണപ്പെട്ടിരുന്ന പ്രശസ്ത കപ്പലുകളുടെ അവശിഷ്ടങ്ങളും ഹെറാക്ലിയണ് നഗരത്തില് പര്യവേക്ഷകര് തേടുന്നുന്നുണ്ട്. ആ അന്വേഷണത്തിലാണ് മണ്പാത്രങ്ങളും മറ്റു കരകൗശലവസ്തുക്കളും കണ്ടെത്തിയത്. ഒരു കപ്പല് നിറയെ മണ്പാത്രങ്ങളും സ്വര്ണ-വെങ്കല നാണയങ്ങളും ആഭരണങ്ങളുമായിരുന്നു. ഇവയുടെ പഴക്കവും മറ്റു ചരിത്രപ്രാധാന്യവും അന്വേഷിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ് ഗവേഷകര്.നഗരത്തിലെ വിവിധ ക്ഷേത്രങ്ങളും മുങ്ങിക്കിടന്നിരുന്ന കപ്പലുകളുമൊക്കെ ഗവേഷകർ പരിശോധിച്ചിരുന്നു . ഗവേഷകരുടെ വാക്കുകളിൽ പറഞ്ഞാൽ ഇനിയും 200 വർഷത്തേക്കുള്ള ഗവേഷണം ബാക്കിവച്ചിട്ടുണ്ട് ഈ നഗരം.