അന്വേഷണം വാർത്തകൾ ലഭിക്കാന്‍ വാട്സാപ്പ് ഗ്രൂപ്പില്‍ ചേരൂ.ലെബനനിലെ ഹിസ്ബുള്ള ഗ്രൂപ്പിന്റെ തലവനായ ഒരു ഷിയ ആലിം (മത പണ്ഡിതന്‍) ആണ് ഹസ്സന്‍ നസ്രല്ല. ഈ ഗ്രൂപ്പ് നിലവില്‍ ലെബനനിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട രാഷ്ട്രീയ പാര്‍ട്ടികളില്‍ ഒന്നായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു, അതിന് സ്വന്തമായി സായുധ വിഭാഗമുണ്ട്. ലെബനനിലും മറ്റ് അറബ് രാജ്യങ്ങളിലും പ്രശസ്തനായ ഹസന്‍ നസ്റല്ലയെ ഹിസ്ബുള്ളയുടെ കേന്ദ്ര മുഖമായി കണക്കാക്കുന്നു. ഈ ഗ്രൂപ്പിന്റെ ചരിത്രത്തില്‍ അദ്ദേഹം നിര്‍ണായക പങ്ക് നസ്റല്ല വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇറാനുമായും അലി ഖമേനിയുമായും അദ്ദേഹത്തിന് വളരെ അടുത്തതും പ്രത്യേകവുമായ ബന്ധമുണ്ട്. ഹിസ്ബുള്ളയെ അമേരിക്ക തീവ്രവാദ സംഘടനയുടെ പട്ടികയില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിട്ടും ഇറാന്റെ നേതാക്കളോ നസ്റല്ലയോ തങ്ങളുടെ അടുത്ത ബന്ധം മറച്ചുവെച്ചിട്ടില്ല. ഹസന്‍ നസ്റല്ലയ്ക്ക് ശത്രുക്കള്‍ ഉള്ളതുപോലെ വലിയൊരു വിഭാഗം പിന്തുണക്കാരുമുണ്ട്. ഇക്കാരണത്താല്‍, ഇസ്രായേല്‍ കൊലപ്പെടുത്തുമെന്ന ഭയം കാരണം വര്‍ഷങ്ങളോളം അദ്ദേഹം പൊതുവേദികളില്‍ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിരുന്നില്ല. എന്നാല്‍ പ്രസംഗങ്ങള്‍ വ്യാപകമായി പ്രചരിപ്പിച്ചിരുന്നു. അത്തരം പ്രസംഗങ്ങള്‍ യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ അധികാര വിനിയോഗത്തില്‍ നസ്റല്ലയുടെ പ്രധാന ആയുധമാണ്, ഈ രീതിയില്‍ ലെബനനിലെയും ലോകത്തെയും വിവിധ പ്രശ്നങ്ങളെക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹം അഭിപ്രായപ്പെടുകയും എതിരാളികളെ സമ്മര്‍ദ്ദത്തിലാക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്തു.
2006ല്‍ ഇസ്രായേലിനെതിരെ ഹിസ്ബുള്ള നടത്തിയ വിനാശകരമായ ഒരു മാസത്തെ യുദ്ധം ലെബനനിലെ പലരും ഇപ്പോഴും ഓര്‍ത്തെടുക്കുന്നു, സംഘം രാജ്യത്തെ മറ്റൊരു സംഘട്ടനത്തിലേക്ക് തള്ളിവിടുമെന്ന് ഭയപ്പെടുന്നു. ഹമാസിനേക്കാള്‍ ശക്തരായ ശത്രുവായി ഈ ഗ്രൂപ്പിനെ കാണുന്ന ഇസ്രായേലിന്റെ നാശമാണ് ഹിസ്ബുള്ളയുടെ ലക്ഷ്യങ്ങളിലൊന്ന്. ദീര്‍ഘ ദൂരത്തില്‍ നിന്ന് ഇസ്രയേല്‍ പ്രദേശത്തെ ആക്രമിക്കാന്‍ കഴിയുന്ന മിസൈലുകളടക്കം വന്‍ ആയുധശേഖരം ഹിസ്ബുള്ളയുടെ പക്കലുണ്ട്. പരിശീലനം ലഭിച്ച ആയിരക്കണക്കിന് പോരാളികളുമുണ്ട്. ഹിസ്ബുള്ള ആക്രമിച്ചാല്‍ അതിന് ‘സങ്കല്‍പ്പിക്കാന്‍ പോലും കഴിയാത്ത’ മറുപടി നല്‍കുമെന്ന് ഇസ്രായേല്‍ പ്രധാനമന്ത്രി ബെഞ്ചമിന്‍ നെതന്യാഹു പറഞ്ഞു. ഒരു സമ്പൂര്‍ണ്ണ യുദ്ധം ലെബനനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം വിനാശകരമായിരിക്കും, അതിന് പൊതുജന പിന്തുണ കുറവാണ്. ലെബനന്‍ വര്‍ഷങ്ങളായി സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി നേരിടുന്നു, രാഷ്ട്രീയ പ്രതിസന്ധി കാരണം ശരിയായി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന സര്‍ക്കാര്‍ അവിടെയില്ലെന്നാണ് ആരോപണം മാത്രമല്ല അത് വസ്തുതയാണ്. ഈ ഗ്രൂപ്പുകളില്‍ ടെഹ്റാന്‍ എത്രത്തോളം നേരിട്ട് സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നുവെന്ന് വ്യക്തമല്ല, എന്നാല്‍ ഇറാന്റെ പിന്തുണയില്ലാതെ അവര്‍ പ്രധാന തീരുമാനങ്ങളൊന്നും എടുക്കാന്‍ സാധ്യതയില്ല.
കഴിഞ്ഞ ഞായറാഴ്ച ഇറാന്‍ പ്രസിഡന്റ് ഇബ്രാഹിം റെയ്സി ഇസ്രായേലിന്റെ കുറ്റകൃത്യങ്ങള്‍ അതിരു കടന്നതായി പറഞ്ഞിരുന്നു. ഒന്നും ചെയ്യരുതെന്ന് വാഷിംഗ്ടണ്‍ ഞങ്ങളോട് പറയുന്നുണ്ടെന്നും, എന്നാല്‍ അത് വലിയ തോതില്‍ ഇസ്രായേലിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നത് തുടരുകയാണെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞിരുന്നു. ഇസ്രായേല്‍ വിരുദ്ധ, യുഎസ് വിരുദ്ധ പ്രസംഗങ്ങള്‍ക്ക് പേരുകേട്ട ഹസന്‍ നസ്റല്ല സ്ഥിതിഗതികള്‍ സൂക്ഷ്മമായി നിരീക്ഷിക്കുന്നുണ്ടെന്നും പരസ്യമായ മൗനം അവഗണിച്ച് ഗ്രൂപ്പുമായി അടുത്തിടപഴകിയിരുന്നതായും ഹിസ്ബുള്ളയുമായി അടുത്ത വൃത്തങ്ങള്‍ കഴിഞ്ഞയാഴ്ച പറഞ്ഞിരുന്നു.
ബാല്യവും യുവത്വവും
ഹസ്സന്‍ നസ്രല്ലയുടെ ജനനത്തിനു തൊട്ടുപിന്നാലെ ലെബനനില്‍ ആഭ്യന്തരയുദ്ധം ആരംഭിച്ചു. ബെയ്‌റൂട്ടിന്റെ കിഴക്ക് ദരിദ്രമായ ഒരു ഗ്രാമത്തിലാണ് ഹസന്‍ നസ്രല്ല ജനിച്ചത്. അച്ഛന്‍ ഒരു ചെറിയ കടയുടെ ഉടമയായിരുന്നു, ഒമ്പത് മക്കളില്‍ ഹസന്‍ മൂത്തവനായിരുന്നു. ലെബനനില്‍ ആഭ്യന്തരയുദ്ധം ആരംഭിക്കുമ്പോള്‍ അദ്ദേഹത്തിന് അഞ്ച് വയസ്സായിരുന്നു. ഈ ചെറിയ മെഡിറ്ററേനിയന്‍ രാജ്യത്തെ പതിനഞ്ച് വര്‍ഷത്തോളം വിഴുങ്ങിയ ഒരു വിനാശകരമായ യുദ്ധമായിരുന്നു അത്, ലെബനന്‍ പൗരന്മാര്‍ മതത്തിന്റെയും വംശത്തിന്റെയും അടിസ്ഥാനത്തില്‍ പരസ്പരം പോരടിച്ചു. ഈ സമയത്ത്, ക്രിസ്ത്യന്‍, സുന്നി മിലീഷ്യ ഗ്രൂപ്പുകള്‍ വിദേശ രാജ്യങ്ങളില്‍ നിന്ന് സഹായം സ്വീകരിക്കുന്നതായി ആരോപിച്ചിരുന്നു. യുദ്ധത്തിന്റെ തുടക്കമായതിനാല്‍, ഹസന്‍ നസ്രല്ലയുടെ പിതാവ് ബെയ്‌റൂട്ട് വിട്ട് ഷിയാകള്‍ ഭൂരിപക്ഷമുള്ള തെക്കന്‍ ലെബനനിലെ സ്വന്തം ഗ്രാമത്തിലേക്ക് മടങ്ങാന്‍ തീരുമാനിച്ചു. പതിനഞ്ചാമത്തെ വയസ്സില്‍, ഹസ്സന്‍ നസ്രല്ല അക്കാലത്തെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ലെബനന്‍ ഷിയ രാഷ്ട്രീയ-സൈനിക ഗ്രൂപ്പായ അമല്‍ മൂവ്മെന്റില്‍ അംഗമായി. ഇറാനിയന്‍ മൂസ സദ്റാണ് അതിന്റെ അടിത്തറ പാകിയതും ഫലപ്രദവും സജീവവുമായ ഒരു ഗ്രൂപ്പായിരുന്നു അത്. നസ്രല്ല തന്റെ മത വിദ്യാഭ്യാസവും ആരംഭിച്ചു. നസ്റല്ലയുടെ അധ്യാപകരില്‍ ഒരാള്‍ ഷെയ്ഖ് ആകാനുള്ള വഴി തിരഞ്ഞെടുത്ത് നജാഫിലേക്ക് പോകാന്‍ നിര്‍ദ്ദേശിച്ചു. ഹസന്‍ നസ്രല്ല ഈ അഭിപ്രായം അംഗീകരിച്ചു, പതിനാറാം വയസ്സില്‍ ഇറാഖി നഗരമായ നജാഫിലേക്ക് പോയി.
നജാഫില്‍ ഹസന്‍ നസ്റല്ലയുടെ സാന്നിധ്യത്തില്‍, ഇറാഖ് അസ്ഥിരമായ ഒരു രാജ്യമായിരുന്നു, രണ്ട് പതിറ്റാണ്ടുകളായി തുടര്‍ച്ചയായ വിപ്ലവവും രക്തരൂക്ഷിതമായ കലാപവും രാഷ്ട്രീയ കൊലപാതകങ്ങളും നീണ്ടു നിന്നു. അക്കാലയളവില്‍ അന്നത്തെ ഇറാഖ് വൈസ് പ്രസിഡന്റ് സദ്ദാം ഹുസൈന്‍ ഗണ്യമായ ആധിപത്യം നേടിയിരുന്നു. ഹസന്‍ നസ്റല്ല നജാഫില്‍ താമസിച്ച് രണ്ട് വര്‍ഷത്തിന് ശേഷം ബാത്ത് പാര്‍ട്ടി നേതാക്കളുടെ, പ്രത്യേകിച്ച് സദ്ദാം ഹുസൈന്റെ തീരുമാനങ്ങളിലൊന്ന്, എല്ലാ ലെബനന്‍ ഷിയ വിദ്യാര്‍ത്ഥികളെയും ഇറാഖി മദ്രസകളില്‍ നിന്ന് പുറത്താക്കുക എന്നതായിരുന്നു. ഹസന്‍ നസ്റല്ല നജാഫില്‍ പഠിച്ച് രണ്ട് വര്‍ഷം മാത്രമേ രാജ്യം വിടേണ്ടി വന്നുള്ളൂ, എന്നാല്‍ നജാഫിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ സാന്നിധ്യം ഈ ലെബനീസ് യുവാവിന്റെ ജീവിതത്തില്‍ ആഴത്തിലുള്ള സ്വാധീനം ചെലുത്തി. നജാഫില്‍ വെച്ച് അബ്ബാസ് മൂസാവി എന്ന മറ്റൊരു പണ്ഡിതനെയും അദ്ദേഹം കണ്ടുമുട്ടി. ഒരിക്കല്‍ ലെബനനിലെ മൂസാ സദറിന്റെ ശിഷ്യന്മാരില്‍ ഒരാളായിരുന്നു മൗസവി. ഇറാന്റെ വിപ്ലവ നേതാവ് ആയത്തുള്ള ഖൊമേനിയുടെ രാഷ്ട്രീയ കാഴ്ചപ്പാട് അദ്ദേഹത്തെ വളരെയധികം സ്വാധീനിച്ചു. നസ്രല്ലയെക്കാള്‍ എട്ട് വയസ്സ് കൂടുതലുള്ള അദ്ദേഹം വളരെ വേഗം ഒരു കര്‍ക്കശ അധ്യാപകന്റെയും കാര്യക്ഷമമായ നേതാവിന്റെയും റോള്‍ ഏറ്റെടുത്തു. ലെബനനിലേക്ക് മടങ്ങിയ ശേഷം ഇരുവരും പ്രാദേശിക ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തില്‍ ഏര്‍പ്പെട്ടു. എന്നാല്‍ ഇത്തവണ നസ്റല്ല അബ്ബാസ് മൗസവിയുടെ ജന്മനഗരത്തിലേക്ക് പോയി, അവിടെ ജനസംഖ്യയില്‍ ഭൂരിഭാഗവും ഷിയകളാണ്. ആ കാലഘട്ടത്തില്‍, നസ്റല്ല അമല്‍ പ്രസ്ഥാനത്തില്‍ അംഗമായി, അബ്ബാസ് മൗസവി നിര്‍മ്മിച്ച മദ്രസയില്‍ വിദ്യാഭ്യാസം തുടര്‍ന്നു.
ഇറാനിയന്‍ വിപ്ലവവും ഹിസ്ബുള്ളയുടെ സ്ഥാപനവും;
ഹസന്‍ നസ്റല്ല ലെബനനിലേക്ക് മടങ്ങിയെത്തി ഒരു വര്‍ഷത്തിനുശേഷം, ഇറാനില്‍ ഒരു വിപ്ലവം ഉണ്ടാകുകയും റുഹോല്ല ഖൊമേനി അധികാരം ഏറ്റെടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഇവിടെ നിന്ന്, ഇറാനുമായുള്ള ലെബനനിലെ ഷിയാ സമൂഹത്തിന്റെ ബന്ധം പൂര്‍ണ്ണമായും മാറിയെന്ന് മാത്രമല്ല, അവരുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതവും സായുധ പോരാട്ടവും ഇറാനില്‍ നടക്കുന്ന സംഭവങ്ങളും മനോഭാവങ്ങളും വളരെയധികം സ്വാധീനിച്ചു. ഹസന്‍ നസ്റല്ല പിന്നീട് ടെഹ്റാനില്‍ ഇറാന്റെ അന്നത്തെ നേതാക്കളുമായി കൂടിക്കാഴ്ച നടത്തുകയും ഖൊമേനി അദ്ദേഹത്തെ ലെബനനിലെ തന്റെ പ്രതിനിധിയാക്കുകയും ചെയ്തു. ഇവിടെ നിന്നാണ് ഹസന്‍ നസ്റല്ലയുടെ ഇറാനിലേക്കുള്ള പര്യടനങ്ങള്‍ ആരംഭിച്ചതും ഇറാന്‍ സര്‍ക്കാരിലെ നിര്‍ണായകവും ശക്തവുമായ കേന്ദ്രങ്ങളുമായുള്ള ബന്ധം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്. ലെബനനിലെ ഷിയ സമുദായവുമായുള്ള ബന്ധത്തിന് ഇറാന്‍ വലിയ പ്രാധാന്യമാണ് നല്‍കുന്നത്. മിഡില്‍ ഈസ്റ്റിലെ ഇസ്രായേല്‍ കാരണം, വിപ്ലവ ഇറാന്റെ വിദേശനയത്തിന്റെ പ്രധാന മുന്‍ഗണനകളില്‍ ഫലസ്തീന്‍ പ്രസ്ഥാനവും ഉണ്ടായിരുന്നു. ഈ കാലയളവില്‍, ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തില്‍ മുങ്ങിയ ലെബനന്‍ ഫലസ്തീന്‍ പോരാളികളുടെ ഒരു പ്രധാന താവളമായി മാറി, സ്വാഭാവികമായും ബെയ്‌റൂട്ടിന് പുറമേ തെക്കന്‍ ലെബനനിലും അവര്‍ക്ക് ശക്തമായ സാന്നിധ്യമുണ്ടായിരുന്നു. ലെബനനിലെ അമേരിക്കന്‍ സൈനികര്‍ക്കെതിരെ സായുധ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ നടത്തി ഈ സംഘം പ്രദേശത്തിന്റെ രാഷ്ട്രീയത്തില്‍ പെട്ടെന്ന് പേരെടുത്തു. ഹസന്‍ നസ്രല്ല ഹിസ്ബുള്ളയില്‍ ചേരുമ്പോള്‍, അദ്ദേഹത്തിന് 22 വയസ്സ് മാത്രമേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ, അദ്ദേഹത്തെ ഒരു തുടക്കക്കാരനായി കണക്കാക്കി. ഇറാനുമായുള്ള ഹസന്‍ നസ്റല്ലയുടെ ബന്ധം അനുദിനം ദൃഢമാകുകയായിരുന്നു. മതപഠനം തുടരാന്‍ ഇറാനിലെ കും നഗരത്തിലേക്ക് പോകാന്‍ അദ്ദേഹം തീരുമാനിച്ചു. നസ്റല്ല രണ്ട് വര്‍ഷം ഖുമില്‍ പഠിച്ചു, ഇക്കാലയളവില്‍ പേര്‍ഷ്യന്‍ പഠിക്കുകയും ഇറാനിയന്‍ ജനവിഭാഗങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ നിരവധി അടുത്ത സുഹൃത്തുക്കളെ നേടുകയും ചെയ്തു.
ഹിസ്ബുല്ലയുടെ നേതൃത്വം
അബ്ബാസ് മൗസവി ഹിസ്ബുള്ളയുടെ ജനറല്‍ സെക്രട്ടറിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട് ഒരു വര്‍ഷത്തിനുള്ളില്‍, അദ്ദേഹം ഇസ്രായേല്‍ ഏജന്റുമാരാല്‍ വധിക്കപ്പെട്ടു, അതേ വര്‍ഷം, 1992 ല്‍, സംഘത്തിന്റെ നേതൃത്വം ഹസന്‍ നസ്റല്ലയുടെ കൈകളിലെത്തി. അന്ന് അദ്ദേഹത്തിന് 32 വയസ്സായിരുന്നു. ആ സമയത്ത്, ലെബനന്‍ ആഭ്യന്തരയുദ്ധം അവസാനിച്ചിട്ട് ഒരു വര്‍ഷമായിരുന്നു, ഹിസ്ബുള്ളയുടെ രാഷ്ട്രീയ വിഭാഗത്തെ അതിന്റെ സൈനിക വിഭാഗത്തോടൊപ്പം രാജ്യത്ത് ഗുരുതരമായ കളിക്കാരനാക്കാന്‍ നസ്റല്ല തീരുമാനിച്ചു. ഈ തന്ത്രം പിന്തുടര്‍ന്ന് ലെബനീസ് പാര്‍ലമെന്റില്‍ എട്ട് സീറ്റുകള്‍ നേടുന്നതില്‍ ഹിസ്ബുള്ള വിജയിച്ചു. 2000-ല്‍, ലെബനനില്‍ നിന്ന് പൂര്‍ണമായും പിന്‍വാങ്ങുമെന്നും ആ രാജ്യത്തിന്റെ തെക്കന്‍ മേഖലയിലെ അധിനിവേശം അവസാനിപ്പിക്കുമെന്നും ഇസ്രായേല്‍ പ്രഖ്യാപിച്ചു. മഹത്തായ വിജയമായി ഹിസ്ബുല്ല ഗ്രൂപ്പ് ആഘോഷിച്ചു, വിജയം ഹസന്‍ നസ്റല്ലയ്ക്ക് അവകാശപ്പെട്ടു. സമാധാന ഉടമ്പടി കൂടാതെ ഇസ്രായേല്‍ ഏകപക്ഷീയമായി ഒരു അറബ് രാജ്യത്തിന്റെ പ്രദേശം വിട്ടുപോകുകയും മേഖലയിലെ നിരവധി അറബ് പൗരന്മാരുടെ ദൃഷ്ടിയില്‍ കാര്യമായ വിജയമായി പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയ്തത് ഇതാദ്യമാണ്. 2005-ലെ വേനല്‍ക്കാലത്ത്, ഹിസ്ബുള്ള പോരാളികള്‍ ഇസ്രായേലില്‍ പ്രവേശിച്ച് ഒരു സൈനികനെ കൊല്ലുകയും മറ്റ് രണ്ട് പേരെ പിടികൂടുകയും ചെയ്തു. മറുപടിയായി, ഇസ്രായേല്‍ 33-34 ദിവസത്തേക്ക് ഒരു വന്‍ ആക്രമണം നടത്തി, ഈ കാലയളവില്‍ ഏകദേശം 1200 ലെബനീസ് കൊല്ലപ്പെട്ടു. ഈ യുദ്ധത്തിനുശേഷം, ഇസ്രായേലിനെതിരെ പോരാടിയ അറബ് രാജ്യങ്ങളിലെ അവസാനത്തെ വ്യക്തിയായി അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഹസ്സന്‍ നസ്രല്ലയുടെ ജനപ്രീതി കൂടുതല്‍ വര്‍ദ്ധിച്ചു.
2007-ല്‍, നിരവധി മാസത്തെ രാഷ്ട്രീയ പ്രക്ഷുബ്ധതയ്ക്ക് ശേഷം, ലെബനീസ് സര്‍ക്കാര്‍ ഹിസ്ബുള്ളയുടെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള ടെലികമ്മ്യൂണിക്കേഷന്‍ സംവിധാനം പൊളിച്ചുമാറ്റാനും ടെലികമ്മ്യൂണിക്കേഷന്‍ സര്‍ക്കാരിന്റെ മാത്രം നിയന്ത്രണത്തില്‍ വിടാനും തീരുമാനിച്ചു. ഹസന്‍ നസ്രല്ല ഈ തീരുമാനം അംഗീകരിച്ചില്ലെന്ന് മാത്രമല്ല, ചുരുങ്ങിയ സമയത്തിനുള്ളില്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ സായുധ സംഘം ബെയ്‌റൂട്ടിന്റെ പൂര്‍ണ നിയന്ത്രണം നേടി. 2008-ല്‍ ലെബനീസ് പാര്‍ലമെന്റില്‍ ഹിസ്ബുള്ളയുടെ സീറ്റുകളുടെ എണ്ണം കുറഞ്ഞുവെങ്കിലും വീറ്റോ അധികാരം നിലനിര്‍ത്തുന്നതില്‍ നസ്റല്ല വിജയിച്ചു. അതേ വര്‍ഷം, ലെബനന്‍ മന്ത്രിസഭ ഹിസ്ബുള്ളയ്ക്ക് ആയുധങ്ങള്‍ സൂക്ഷിക്കാന്‍ അനുമതി നല്‍കി. ഇവിടെ നിന്ന് ഹസ്സന്‍ നസ്രല്ല ഒരു വ്യക്തിത്വമായിത്തീര്‍ന്നു, ലെബനനിലെ രാഷ്ട്രീയ ഉന്നതരില്‍ ആരും തന്നെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അധികാരം കുറയ്ക്കുന്നതില്‍ വിജയിച്ചില്ല. തന്നെ എതിര്‍ത്ത പ്രധാനമന്ത്രിമാരുടെ രാജിക്കോ സൗദി അറേബ്യയുടെ കിരീടാവകാശി മുഹമ്മദ് ബിന്‍ സല്‍മാന്റെ ഇടപെടലിനോ അദ്ദേഹത്തെ പിന്നോട്ടടിക്കാനായില്ല. നേരെമറിച്ച്, ആ വര്‍ഷങ്ങളിലെല്ലാം, ഇറാന്റെ പിന്തുണയോടെ, സിറിയന്‍ ആഭ്യന്തരയുദ്ധം, ലെബനനിലെ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി തുടങ്ങിയ ചരിത്രപരമായ പ്രതിസന്ധികളെ നിയന്ത്രിക്കുന്നതില്‍ ഹസ്സന്‍ നസ്റല്ല വിജയിച്ചു. പിന്നീട് യുദ്ധ കലുഷിതമായ ലെബനനില്‍ 2024 സെപ്റ്റംബര്‍ 27 ന് ഇസ്രേയല്‍ നടത്തിയ ആക്രമണത്തില്‍ ഹസന്‍ നസ്റല്ലയെ വധിച്ചു. ഇക്കാര്യങ്ങള്‍ ഹിസ്ബുള്ളയും ലെബനനും സ്ഥിരീകരിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിലും ഒരു യുഗാന്ത്യം തന്നെ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെന്ന് പലരും കരുതുന്നു.
