അന്വേഷണം വാർത്തകൾ ലഭിക്കാന്‍ വാട്സാപ്പ് ഗ്രൂപ്പില്‍ ചേരൂ.ഇന്ത്യയും കാനഡയും തമ്മിലുള്ള നയതന്ത്ര ബന്ധത്തിലെ പുതിയ വിള്ളല്‍ എങ്ങനെ പരിഹരിക്കപ്പെടും, പുതിയ നടപടികളോടെ അവസാനിക്കുമോ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള നിലവിലെ പ്രശ്‌നം. ഇതൊക്കെ വലിയ ചോദ്യങ്ങളാണ്. എന്തായാലും നിലവില്‍ ഉണ്ടായിരിക്കുന്ന സാഹചര്യങ്ങളില്‍ നിന്നും ഒരു മാറ്റമാണ് ഇരു രാജ്യങ്ങള്‍ക്കും അത്യാവശ്യമെന്ന് ലോക മാധ്യമങ്ങള്‍ വിലയിരുത്തുന്നു. കഴിഞ്ഞ വര്‍ഷം ജൂണില്‍ കനേഡിയന്‍ പൗരനായ ഹര്‍ദീപ് സിംഗ് നിജ്ജാര്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടതിന് പിന്നാലെ മരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് കനേഡിയന്‍ പ്രധാനമന്ത്രി ജസ്റ്റിന്‍ ട്രൂഡോ ഇന്ത്യയിലേക്ക് വിരല്‍ ചൂണ്ടിയിരുന്നു. ഈ ആരോപണങ്ങള്‍ ഇന്ത്യ പൂര്‍ണമായും തള്ളിയിരുന്നു. തുടര്‍ന്ന് ഇരു രാജ്യങ്ങളും പരസ്പരം നയതന്ത്രജ്ഞരോട് രാജ്യം വിടാന്‍ ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. ഇതിന് പിന്നാലെ ഇരുരാജ്യങ്ങളും തമ്മില്‍ രൂക്ഷമായ ഭാഷയിലാണ് വാക്കേറ്റമുണ്ടായത്. നിലവില്‍ ഇരുരാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം ഏറ്റവും മോശം ഘട്ടത്തിലൂടെയാണ് കടന്നുപോകുന്നത്. ഇരുവരും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം സാധാരണ നിലയിലാക്കാനുള്ള സാധ്യത കുറവാണെന്നാണ് വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നത്. ചില കാനഡയില്‍ സ്ഥിര താമസമാക്കിയ കനേഡിയന്‍ സിഖുകാര്‍ ഇന്ത്യയ്ക്കുള്ളില്‍ ഒരു പ്രത്യേക സിഖ് രാഷ്ട്രം സൃഷ്ടിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ അക്രമാസക്തമായ ഖാലിസ്ഥാനി പ്രസ്ഥാനത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയാണെന്നാണ് ഇന്ത്യയുടെ പക്ഷം. ഇതു ഒരു പരിധിവരെ ശരിയാണെന്ന് അടുത്തിടെയുണ്ടായ സംഭവവികാസങ്ങള്‍ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ഇക്കാര്യങ്ങളാണ് തര്‍ക്കത്തിന്റെ പ്രധാന പോയിന്റായി കരുതുന്നത്.
ഏകദേശം 40 വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പ്, പഞ്ചാബില്‍ നടന്ന മോശമായ അക്രമസമയത്ത്, ഇന്ത്യന്‍ സൈന്യം അമൃത്സറിലെ സുവര്‍ണ്ണക്ഷേത്രം വിവാദപരമായി ആക്രമിക്കുകയും തുടര്‍ന്ന് 1984 ഒക്ടോബറില്‍ പ്രധാനമന്ത്രി ഇന്ദിരാഗാന്ധിയെ രണ്ട് സിഖ് അംഗരക്ഷകര്‍ കൊലപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു. ഈ പശ്ചാത്തലത്തില്‍, ഖാലിസ്ഥാന് അനുകൂലികളെന്ന് ഇന്ത്യ ആരോപിക്കുന്ന ചിലര്‍ക്കെതിരെ കാനഡയില്‍ നിന്ന് നടപടി വേണമെന്ന് ഇന്ത്യ ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ ഇത്തരം അഭ്യര്‍ത്ഥനകള്‍ കാനഡ ഇതുവരെ പരിഗണിച്ചിട്ടില്ല. ഹര്‍ദീപ് സിംഗ് നിജ്ജാറിനെ ഖാലിസ്ഥാന് ഭീകരന്‍ എന്നാണ് ഇന്ത്യ വിളിച്ചിരുന്നത്. എന്നാല്‍ അഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെയും വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യത്തെയും പിന്തുണയ്ക്കുന്ന ആളാണ് തങ്ങളെന്നും അഭിപ്രായം പ്രകടിപ്പിക്കുന്നതില്‍ നിന്ന് ആരെയും തടയാന്‍ കാനഡയ്ക്ക് കഴിയില്ലെന്നും അവര്‍ അറിയിച്ചു. കനേഡിയന്‍ പ്രധാനമന്ത്രി ജസ്റ്റിന്‍ ട്രൂഡോ അവിടെ ‘സിഖ് വോട്ട് ബാങ്ക്’ ആകര്‍ഷിക്കുകയാണെന്നും ഖാലിസ്ഥാനി അനുകൂലികള്‍ക്കെതിരെ നടപടി വേണമെന്ന ഇന്ത്യയുടെ ആവശ്യം അദ്ദേഹത്തിന്റെ സര്‍ക്കാര്‍ അവഗണിക്കുകയാണെന്നും ഇന്ത്യ പരസ്യമായി പറഞ്ഞു. അതത് രാജ്യങ്ങളിലെ ജനസംഖ്യയ്ക്ക് ആനുപാതികമായി, കാനഡയില്‍ ഇന്ത്യയേക്കാള്‍ കൂടുതല്‍ സിഖുകാരുണ്ട്.
ഒരു പാശ്ചാത്യ രാജ്യവുമായും ഇന്ത്യയ്ക്ക് അത്ര മോശം ബന്ധമില്ല
ഇന്ത്യയും കാനഡയും തമ്മില്‍ തുടര്‍ച്ചയായി വഷളായിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ബന്ധത്തിലെ വിഷമത ആശ്ചര്യപ്പെടുത്തുന്നതാണ്. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ ശിഥിലീകരണത്തിനു ശേഷം ഒരു പാശ്ചാത്യ രാജ്യവുമായുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ബന്ധം അത്ര മോശമായിരുന്നില്ല. ശീതയുദ്ധത്തിനുശേഷം അമേരിക്കയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളുമായുള്ള ബന്ധം മെച്ചപ്പെടുത്തിയ ഇന്ത്യ ക്രമേണ സമ്പൂര്‍ണ വിപണി സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയായി മാറുകയാണ്. ജി7, നാറ്റോ രാജ്യങ്ങളുമായുള്ള സാമ്പത്തിക, വ്യാപാര, രാഷ്ട്രീയ ബന്ധം മെച്ചപ്പെടുത്താന്‍ ഇന്ത്യ ശ്രമിച്ചിട്ടുണ്ട്. കാനഡ ഈ രണ്ട് ഗ്രൂപ്പുകളുടെയും ഭാഗമാണ്, കൂടാതെ യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സുമായി വളരെ അടുത്ത സൈനിക ബന്ധമുണ്ട്, ഇത് നോര്‍ത്ത് അമേരിക്കന്‍ എയ്റോസ്പേസ് ഡിഫന്‍സ് കമാന്‍ഡ് അല്ലെങ്കില്‍ നോരാഡ് വഴി പ്രതിഫലിക്കുന്നു. ഇരു രാജ്യങ്ങളുടെയും സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയും പരസ്പരം അടുത്ത് ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അമേരിക്കയുടെ അടുത്ത സഖ്യകക്ഷിയുമായുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ബന്ധം വഷളായത് രസകരമാണ്. കഴിഞ്ഞ മൂന്ന് പതിറ്റാണ്ടുകളായി സാമ്പത്തികവും തന്ത്രപരവുമായ ദിശയില്‍ അമേരിക്കയുമായി മികച്ച ബന്ധം കെട്ടിപ്പടുക്കാന്‍ ഇന്ത്യ തന്നെ ശ്രമിക്കുന്നു.
ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം വഷളായ സാഹചര്യത്തില്‍, കാനഡയിലെ ഹൈക്കമ്മീഷണര്‍ സഞ്ജയ് കുമാര്‍ വര്‍മയെയും മറ്റ് ചില നയതന്ത്ര ഉദ്യോഗസ്ഥരെയും തിരിച്ചുവിളിക്കുന്നതായി ഇന്ത്യ തിങ്കളാഴ്ച അറിയിച്ചു. എന്നാല്‍ സഞ്ജയ് കുമാര്‍ വര്‍മ്മ ഉള്‍പ്പെടെ ആറ് ഇന്ത്യന്‍ നയതന്ത്രജ്ഞരെയും കോണ്‍സുലര്‍ ഉദ്യോഗസ്ഥരെയും പുറത്താക്കിയതായി കാനഡ പറഞ്ഞു, അവര്‍ക്ക് നല്‍കിയ നയതന്ത്ര, കോണ്‍സുലാര്‍ ഇമ്മ്യൂണിറ്റി എടുത്തുകളയാനും അന്വേഷണത്തില്‍ കാനഡയുമായി സഹകരിക്കാനും ഇന്ത്യ വിസമ്മതിച്ചതിനാലാണ്. ഇന്ത്യന്‍ നയതന്ത്രജ്ഞരെയും ഉദ്യോഗസ്ഥരെയും പുറത്താക്കിയ ശേഷം ആറ് കനേഡിയന്‍ നയതന്ത്രജ്ഞരെ പുറത്താക്കുന്നതായി ന്യൂഡല്‍ഹി പ്രഖ്യാപിച്ചു. ആക്ടിംഗ് ഹൈക്കമ്മീഷണര്‍ സ്റ്റുവര്‍ട്ട് റോസ് വീലറും അവരില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു.
എന്താണ് ‘താല്‍പ്പര്യമുള്ള വ്യക്തികള്‍’?
നിജ്ജാര്‍ വധക്കേസില്‍ കാനഡ ഇന്ത്യന്‍ നയതന്ത്രജ്ഞരെയും മറ്റ് ഹൈക്കമ്മീഷന്‍ ഉദ്യോഗസ്ഥരെയും ‘താല്‍പ്പര്യമുള്ള വ്യക്തി’കളായി പ്രഖ്യാപിച്ച സാഹചര്യത്തിലാണ് പരസ്പരം പുറത്താക്കാനുള്ള തീരുമാനം പുറത്തുവന്നത്. കാനഡയില്‍, ഒരു കുറ്റകൃത്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സുപ്രധാന വിവരങ്ങള്‍ ഉണ്ടെന്ന് അന്വേഷകര്‍ വിശ്വസിക്കുന്ന ഒരാളാണ് ‘താല്‍പ്പര്യമുള്ള വ്യക്തി’. 2023 സെപ്റ്റംബറില്‍ നിജ്ജാറിന്റെ കൊലപാതകത്തിന് ശേഷം, ഈ കുറ്റകൃത്യത്തില്‍ ഇന്ത്യന്‍ ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ പങ്കാളിത്തത്തിന് തെളിവ് കാനഡയുടെ പക്കലുണ്ടെന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ജസ്റ്റിന്‍ ട്രൂഡോ രാജ്യത്തിന്റെ പാര്‍ലമെന്റില്‍ പ്രസ്താവന നടത്തിയിരുന്നു. ഇന്ത്യ ഈ അവകാശവാദം പൂര്‍ണ്ണമായും തള്ളുകയും കാനഡയോട് തെളിവ് ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. കാനഡ ഹൈക്കമ്മീഷണറെ രാജ്യത്ത് നിന്ന് പുറത്താക്കിയതായി തിങ്കളാഴ്ച പ്രഖ്യാപിച്ചതിന് ശേഷം, ഇന്ത്യന്‍ ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ക്കെതിരായ ആരോപണങ്ങളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിന് ട്രൂഡോ സര്‍ക്കാര്‍ ഒരു തെളിവ് പോലും ഇന്ത്യയെ കാണിച്ചിട്ടില്ലെന്ന് ഇന്ത്യന്‍ വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം പ്രസ്താവനയില്‍ പറഞ്ഞിരുന്നു. രാഷ്ട്രീയ നേട്ടങ്ങള്‍ക്കായി ഇന്ത്യയെ അപകീര്‍ത്തിപ്പെടുത്തുകയാണെന്ന് കാനഡയെക്കുറിച്ച് വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയവും പറഞ്ഞിരുന്നു. ഇപ്പോള്‍ പുറത്താക്കപ്പെട്ട കാനഡയുടെ ആക്ടിംഗ് ഹൈക്കമ്മീഷണര്‍ ഇതിനോട് പ്രതികരിച്ചു എന്നതാണ് രസകരം. ഇന്ത്യന്‍ സര്‍ക്കാരിന്റെ എല്ലാ ആവശ്യങ്ങളും കാനഡ നിറവേറ്റിയിട്ടുണ്ടെന്നും ഇന്ത്യന്‍ ഏജന്റുമാരെയും നിജ്ജാര്‍ കൊലപാതക കേസുമായി അവര്‍ക്കുള്ള ബന്ധത്തെയും കുറിച്ചുള്ള തെളിവുകള്‍ ഇന്ത്യന്‍ സര്‍ക്കാരിന് നല്‍കിയിട്ടുണ്ടെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞിരുന്നു. ഇനി അടുത്ത നടപടി സ്വീകരിക്കേണ്ടത് ഇന്ത്യയാണെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
എങ്ങനെയാണ് ഇന്ത്യക്ക് തെളിവ് നല്‍കിയത്?
കാനഡ ഇന്ത്യക്ക് നല്‍കിയതായി അവകാശപ്പെടുന്ന തെളിവുകളുടെ ഗുണനിലവാരം മനസിലാക്കാം. എന്നാല്‍ കാനഡ എപ്പോഴാണ് ഈ തെളിവ് നല്‍കിയതെന്ന് വ്യക്തമല്ല. ഒരു സാഹചര്യത്തിലും ബന്ധങ്ങള്‍ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള പ്രക്രിയ ഈ ഘട്ടത്തില്‍ ആരംഭിക്കാന്‍ സാധ്യതയില്ല. നെഗറ്റീവ് ദിശയിലേക്ക് പോകുന്ന പലതും വളരെ വേഗത്തില്‍ സംഭവിച്ചു. ഈ വര്‍ഷം ജൂണില്‍ ജി-7 ന്റെ ഭാഗമായി ഇറ്റലിയില്‍ പ്രധാനമന്ത്രി ട്രൂഡോയും പ്രധാനമന്ത്രി മോദിയും തമ്മില്‍ ഉഭയകക്ഷി ചര്‍ച്ച നടന്നിരുന്നു. കഴിഞ്ഞ വെള്ളിയാഴ്ച ആസിയാന്‍ ഉച്ചകോടിക്കിടെ ഇരു നേതാക്കളും കൂടിക്കാഴ്ച നടത്തിയിരുന്നുവെങ്കിലും ബന്ധം ഈ നിലയിലെത്തുമെന്നതിന്റെ ചെറിയ സൂചന പോലും ഇത് നല്‍കിയില്ല.
ലാവോസ് യോഗം ചെറുതും അനൗദ്യോഗികവുമാണെന്നും അതില്‍ നിന്ന് കാര്യമായ ഒന്നും ഉണ്ടായിട്ടില്ലെന്നും ഇന്ത്യന്‍ ഉദ്യോഗസ്ഥരെ ഉദ്ധരിച്ച് വാര്‍ത്താ ഏജന്‍സിയായ എഎന്‍ഐ റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്തു. ‘ഇന്ത്യ വിരുദ്ധ ഘടകങ്ങള്‍ക്കെതിരെ നടപടിയെടുക്കുമെന്ന് ഉറപ്പുനല്‍കിയില്ലെങ്കില്‍, ബന്ധം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നത് ബുദ്ധിമുട്ടാണ്’ എന്ന് സ്രോതസ്സുകള്‍ ഉദ്ധരിച്ചു. ഇതൊരു ഔദ്യോഗിക പ്രസ്താവന ആയിരുന്നില്ലെങ്കിലും ഇക്കാര്യത്തില്‍ ഇന്ത്യയുടെ ചിന്താഗതിയാണ് ഇത് ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെടുന്നത്. ഇതൊരു ബുദ്ധിമുട്ടുള്ള കാര്യമാണെന്ന് തോന്നുന്നു. ട്രൂഡോയെ ഉദ്ധരിച്ച് സിബിസി ന്യൂസ് റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്തു, ‘ഞങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കേണ്ടതുണ്ടെന്ന് ഞാന്‍ ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു… ഇവിടെ എന്റെ ശ്രദ്ധ കാനഡക്കാരുടെ സുരക്ഷയിലും ക്രമസമാധാനപാലനത്തിലുമാണ്. ഇന്ത്യയുമായുള്ള ബന്ധം പിരിമുറുക്കമുള്ളതും വളരെ ദുഷ്‌കരവുമാണെന്ന് കനേഡിയന്‍ വിദേശകാര്യ മന്ത്രി മെലാനി ജോളി പറഞ്ഞതായി വെനീസില്‍ ഇരുരാജ്യങ്ങളുടെയും നേതാക്കള്‍ തമ്മിലുള്ള കൂടിക്കാഴ്ചയ്ക്ക് മുമ്പ് ഹിന്ദുസ്ഥാന്‍ ടൈംസ് റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്തിരുന്നു. ഭാവിയില്‍ കനേഡിയന്‍ മണ്ണില്‍ ‘നിജ്ജാര്‍ പോലുള്ള കൊലപാതകങ്ങള്‍’ നടക്കുമെന്ന് അവര്‍ ഭയം പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്നു.
ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം മെച്ചപ്പെടുമോ?
ഈ വിഷയം തല്‍ക്കാലം ചൂടുപിടിക്കാന്‍ കാനഡ ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെന്ന് വ്യക്തമാണ്. കാണുന്നത് പോലെ, ഈ പ്രശ്‌നം പരിഹരിക്കാന്‍ ഒരു തരത്തിലുള്ള ഗൗരവമായ നയതന്ത്രവും സ്വീകരിക്കാന്‍ ഇന്ത്യയും തയ്യാറല്ല. 2025 ഒക്ടോബറില്‍ കാനഡയില്‍ നടക്കുന്ന പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പില്‍ ട്രൂഡോ പരാജയപ്പെടുമെന്നും അത് ഇരുരാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തില്‍ പുതിയ തുടക്കത്തിനുള്ള അവസരമാകുമെന്നും ഇന്ത്യയില്‍ അഭിപ്രായമുണ്ട്. എന്നാല്‍ കനേഡിയന്‍ പാര്‍ലമെന്റിനുള്ളില്‍ ഇന്ത്യയ്ക്കെതിരെ ഉയര്‍ന്ന ആരോപണങ്ങള്‍ മറികടക്കുക എളുപ്പമല്ല. രസകരമെന്നു പറയട്ടെ, ഈ പ്രശ്‌നങ്ങളില്‍ എല്ലാം ഒരു അമേരിക്കന്‍ ആംഗിള്‍ ഉണ്ട്. 2023 സെപ്റ്റംബറില്‍ കാനഡ പ്രധാനമന്ത്രി ഇന്ത്യയെ കുറ്റപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. ഏതാനും ആഴ്ചകള്‍ക്കുശേഷം, അമേരിക്കന്‍ പൗരനായ ഗുര്‍പത്വന്ത് സിംഗ് പന്നുവിനെ കൊലപ്പെടുത്താനുള്ള ഗൂഢാലോചനയില്‍ ഇന്ത്യന്‍ പൗരനായ നിഖില്‍ ഗുപ്തയെ യുഎസ് ഫെഡറല്‍ കോടതി കുറ്റപ്പെടുത്തി. ഖാലിസ്ഥാന് വേണ്ടി വാദിക്കുന്ന അമേരിക്കന്‍ അഭിഭാഷകനാണ് പന്നു. കാനഡയ്ക്കൊപ്പം അമേരിക്കയും നിഖില്‍ ഗുപ്ത കേസിന്റെ സമയം തീരുമാനിച്ചോ എന്നതാണ് ചോദ്യം. പാര്‍ലമെന്റില്‍ ട്രൂഡോയുടെ പ്രസ്താവന അമേരിക്കയുമായി കൂടിയാലോചിച്ച ശേഷമോ? ഇന്ത്യയില്‍ നിന്നും സമാനമായ ചോദ്യങ്ങള്‍ ഉയരുന്നുണ്ട്.
എന്താണ് ഇന്ത്യയുടെ മുന്നോട്ടുള്ള വഴി?
അടുത്തിടെ പന്നു ചില ഇന്ത്യന്‍ ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ക്കെതിരെ സിവില്‍ കേസുകള്‍ ഫയല്‍ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ദേശീയ സുരക്ഷാ ഉപദേഷ്ടാവ് അജിത് ഡോവലിന്റെ പേരും ഇതില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. പാരമ്പര്യത്തിന് വിരുദ്ധമായി ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ വാര്‍ഷിക സമ്മേളനത്തില്‍ ഇന്ത്യയുടെ ദേശീയ സുരക്ഷാ ഉപദേഷ്ടാവ് ഇന്ത്യന്‍ പ്രധാനമന്ത്രിയെ അനുഗമിക്കാത്തതിന്റെ കാരണം ഇതാണ്. ഇന്ത്യയും അമേരിക്കയും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തിലെ രസകരമായ ഒരു മാനം കൂടി ഇത് വെളിച്ചത്തു കൊണ്ടുവരുന്നു. യുഎസ് നിസ്സംശയമായും ഇന്ത്യയുമായുള്ള ബന്ധം ശ്രദ്ധാപൂര്‍വം പരിപോഷിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്, എന്നാല്‍ നല്ല സുഹൃത്തുക്കളെപ്പോലും അവസരം ലഭിക്കുമ്പോഴെല്ലാം അകറ്റിനിര്‍ത്തുന്നത് അതിന്റെ അന്താരാഷ്ട്ര പെരുമാറ്റത്തിന്റെ സ്വഭാവമാണ് – അതുവഴി പിന്നീടുള്ള തീയതിയില്‍ ഒരു മികച്ച ഇടപാട് നടത്താനാകും. നിജ്ജാര്‍ വിഷയത്തില്‍ കാനഡയുമായി ഇടപെടുന്നതില്‍ ഇന്ത്യയുടെ ആക്രമണാത്മക നിലപാട് മനസ്സിലാക്കാന്‍ ഇത് സഹായിച്ചേക്കാം. മറ്റൊരു രാജ്യത്തിന്റെ മണ്ണില്‍ കൊലപാതകം നടത്തിയെന്ന സംശയവും ഈ അതിക്രമത്തില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. നിയമനടപടി സ്വീകരിക്കുമെന്ന് അമേരിക്ക ഇന്ത്യന്‍ ഉദ്യോഗസ്ഥരെ ഭീഷണിപ്പെടുത്തിയപ്പോള്‍, ചില സമവാക്യങ്ങള്‍ പരിഹരിക്കാന്‍ ഇന്ത്യ ശ്രമിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും കാനഡ പിടിതരുന്നില്ല.
