ലിയോനാര്‍ഡോ ഡാവിഞ്ചി 1503 ലാണ് മൊണാലിസ വരച്ചതെന്നാണ് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നത്. ഈ ചിത്രത്തോളം ലോകം ചര്‍ച്ച ചെയ്ത മറ്റൊരു ചിത്രമുണ്ടാകില്ല. ആരായിരുന്നു മൊണാലിസ? ആ ചിത്രത്തിന് പിന്നിലെ രഹസ്യം എന്താണ്,? മോണാലിസ ചിരിക്കുകയാണോ? അതോ കരയുകയാണോ? അറിയില്ല പക്ഷേ ഒന്നു മാത്രം അറിയാം. മോണാലിസ ചിത്രത്തെ കാണുന്ന നമ്മുടെ വികാരം എന്താണ് അതാണ് ചിത്രത്തിൽ നമുക്ക് കാണാൻ സാധിക്കുക.
ചിത്രം വരയ്ക്കുമ്പോള്‍ ഡാവിഞ്ചിയുടെ മനസ്സിലെ പ്രത്യേക വികാരം എന്തായിരുന്നുവെന്നു വ്യക്തമായി വ്യാഖ്യാനിക്കാന്‍ ഇതുവരെ ആര്‍ക്കും കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. മോണാലിസ കരയുകയാണോ ചിരിക്കുകയാണോ എന്ന് ആ ചിത്രം നോക്കി പറയാനാവില്ല എന്നതാണ് ആ ചിത്രത്തിന്റെ പ്രധാന പ്രത്യേകതയായി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെടുന്നത്.
ഫ്രാന്‍സിസ്‌കോ ഡെല്‍ ജിയോകോണ്ടോയുടെ അഭ്യര്‍ഥന പ്രകാരം, ഭാര്യ ലിസ ജെരാര്‍ദിനിയുടെ പ്രതിമ ആയാണ് ഇത് വരച്ചത് എന്നാണ് വിശ്വാസം. ഇതില്‍ ലിസ ജെരാര്‍ദിനിയുടെ ചിത്രം മാത്രമല്ല, ഡാവിഞ്ചിയുടെ സങ്കല്‍പവും പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. മോണാലിസയുടെ കഥയും, മോഡലിന്റെ തിരിച്ചറിവും സംബന്ധിച്ച് നിരവധി തര്‍ക്കങ്ങളും അര്‍ഥാന്വേഷണങ്ങളും നിലവിലുണ്ട്.
1503 മുതല്‍ 1506 വരെയുള്ള കാലയളവില്‍, ഏതാനും വിശ്വാസപ്രകാരം 1517 വരെ, ഇതിന്റെ സൃഷ്ടിക്കായി ഡാവിഞ്ചി പ്രവര്‍ത്തിച്ചിരുന്നു. ഈ ചിത്രകൃതി ഇപ്പോള്‍ ഫ്രാന്‍സിലെ പാരീസിലെ ലൂവ്രേ മ്യൂസിയത്തില്‍ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. മോണാലിസയുടെ പ്രശസ്തമായ സ്‌മൈല്‍ തന്നെയാണ് ചിത്രത്തിന്റെ ഏറ്റവും ആകര്‍ഷകമായ ഘടകം. ഈ പുഞ്ചിരിയുടെ രഹസ്യവും, ഇതിന്റെ വ്യക്തമായ അര്‍ഥവും ഇന്നുവരെ ആര്‍ക്കും ഉറപ്പിക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. ചിലര്‍ ഇത് ദുഃഖത്തിന്റെയും സന്തോഷത്തിന്റെയും ഒരു മിശ്രിത സങ്കേതമെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നു.
മോണാലിസയുടെ പോര്‍ട്രെറ്റ് അര്‍ദ്ധചന്ദ്രാകൃതിയിലാണ്, അത് ചിത്രത്തിന്റെ വിശേഷമായ വൈജ്ഞാനികതയേയും ദൃശ്യപൂര്‍ണതയേയും വര്‍ധിപ്പിക്കുന്നു. അവളുടെ മുഖം, കണ്ണുകള്‍, ചുണ്ടുകള്‍ എന്നിവ വളരെ സൂക്ഷ്മതയോടെയാണ് വരച്ചിരിക്കുന്നത്. മോണാലിസയുടെ കണ്ണുകള്‍, കാണുന്നവനെ എപ്പോഴും നോക്കുന്നതു പോലെയാണ് തോന്നുക. ഏത് ദിശയിലേക്കാണ് കാണുന്നതെങ്കിലും കണ്ണുകള്‍ നമ്മളെയോ നമ്മുടെ ചലനങ്ങളെയോ പിന്തുടരുന്നതായി തോന്നും. സുന്ദരമായ സ്ഫുമാറ്റോ (Sfumato) സാങ്കേതികതയാണ് ചിത്രത്തില്‍ പ്രയോഗിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഇത് മുഖത്തിന്റെ അതിരുകളെ മങ്ങലാക്കുകയും, ചിത്രത്തെ സുതാര്യതയോടെ ആവിഷ്‌കരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇതിന്റെ ഗുണനിലവാരവും, സങ്കേതിക മികവും അപ്രമേയമാണ്. ചിത്രത്തിലെ പശ്ചാത്തല ദൃശ്യം വളരെ സങ്കീര്‍ണ്ണവും, സ്വപ്‌ന സാങ്കല്പികവുമായതാണ്. മോണലിസയുടെ പശ്ചാത്തലത്തില്‍ കാണപ്പെടുന്ന നദികളും, മലകളും, വഴികളുമെല്ലാം ഡാവിഞ്ചിയുടെ മികവിന്റെ തെളിവാണ്.
മോണലിസ, വിവിധ കാലങ്ങളിലൂടെയും ശൈലികളിലൂടെയും പ്രചോദനമാണ്. ചിത്രകലയില്‍, സാഹിത്യത്തില്‍, സംഗീതത്തില്‍, പോപ് കള്‍ച്ചറില്‍ എന്നിവയിലൊക്കെ ഈ ചിത്രത്തിന്റെ ബൃഹത്തായ പ്രഭാവം നമുക്ക് കാണാനാവുന്നുണ്ട്. കലാപ്രപഞ്ചത്തില്‍ ഇതിന്റെ വിശിഷ്ടതയും, പാരമ്പര്യവും, വിവാദങ്ങളും എന്നും ചര്‍ച്ച ചെയ്യപ്പെടുന്നുണ്ട്. മോണലിസയുടെ അര്‍ഥതലങ്ങളില്‍ വ്യത്യസ്ത വീക്ഷണങ്ങളും വ്യാഖ്യാനങ്ങളും ഉണ്ട്. ചിലര്‍ ഇത് സ്ത്രീയുടെ രഹസ്യാവസ്ഥയുടെയും, ശൃംഗാരത്തിന്റെയും പ്രതീകമായി കാണുന്നു.
കലാപരമായ കഴിവിന്റെയും, സങ്കേതിക വൈദഗ്ധ്യത്തിന്റെയും തെളിവാണ് ഈ ചിത്രം ഇന്നും ലോകത്തെ മില്യണിലധികം ആളുകളെ ആകര്‍ഷിക്കുന്നത്. അതിന്റെ സ്‌മൈലിന്റെ രഹസ്യവും കാലാതീതമായ സൗന്ദര്യം കൊണ്ടും ചിത്രം മനസ്സില്‍ ഒരു ആനന്ദം നല്‍കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ ചിത്രത്തിന്റെ അര്‍ഥവും, സാങ്കേതികവിദ്യയും സംബന്ധിച്ച് നിരവധി അഭിപ്രായ വ്യത്യാസങ്ങളും, ഗവേഷണങ്ങളും നിലനില്‍ക്കുന്നത് കൊണ്ടാണ് മോണാലിസ, പ്രപഞ്ചത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ കലാസൃഷ്ടികളില്‍ ഒന്നായി മാറിയത്.ഏതു രീതിയില്‍ മോണാലിസയുടെ ഭാവത്തെ വ്യാഖ്യാനിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുന്നുവോ ആ രീതിയിലെല്ലാം അതിലെ ഭാവം വ്യതിചലിക്കുന്നതായി തോന്നും. ഏതു കോണില്‍ നിന്നു നോക്കിയാലും ഈ ചിത്രം ഒരുപോലെ തന്നെ നമ്മുടെ കണ്ണില്‍ തറയും.
അങ്ങനെയുള്ള മോണാലിസയുടെ വിഷാദവും ചിരിയുമെല്ലാം ലോകം ചര്‍ച്ച ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. അളവുകളിലെ പ്രത്യേകതകള്‍ വിഗധര്‍ പലതവണ പരിശോധിച്ചു. ചിത്രത്തിനു പിന്നിലൊളിച്ചിരിക്കുന്ന നിഗൂഢതകളെ സംബന്ധിച്ചു പലതവണ ചര്‍ച്ചകളുണ്ടായി. മോണാലിസ ആണാണെന്ന തരത്തില്‍ പോലും ചര്‍ച്ചകള്‍ നടന്നു. ഇതെല്ലാം ചിത്രത്തിന്റെ പ്രശസ്തി കൂട്ടിയിരുന്നു.
അന്താരാഷ്ട്ര പ്രശസ്തി പലപ്പോഴും മോണാലിസയ്ക്കു പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിച്ചു. പലതവണ മോണാലിസയ്ക്കു നേരെ ആക്രമണം ഉണ്ടായി. പലരും നോട്ടമിട്ടിട്ടുള്ളതിനാല്‍ മോണാലിസയ്ക്ക് വിവിധ സ്ഥലങ്ങളില്‍ സഞ്ചരിക്കാനായിരുന്നു യോഗം. സൃഷ്ടാവായ ഡാവിഞ്ചിക്കൊപ്പം ഇറ്റലിയില്‍ നിന്ന് ഫ്രാന്‍സിലെത്തിയ ചിത്രം ഡാവിഞ്ചിയുടെ മരണ ശേഷം രാജകൊട്ടാരത്തിന്റെ അധീനതയിലായി. 1798 മുതല്‍ 1800വരെ മ്യൂസിയത്തില്‍. പിന്നീടു നെപ്പോളിയന്റെ കിടപ്പുമുറിയിലെ ഭിത്തിയില്‍ മോണാലിസയെത്തി. 1804 ല്‍ വീണ്ടും മ്യൂസിയത്തിലെത്തി.