പൂര്ണ്ണ മതേതര ജനാധിപത്യ രാജ്യമായ നമ്മുടെ ഇന്ത്യയില് സമത്വം അതിന്റെ പൂര്ണ്ണതോതില് അനുഭവിക്കുന്നവര് ഉണ്ടോയെന്ന ചോദ്യം ചോദിച്ചാല് അതില് ഉത്തരം പറയുക ഇപ്പോഴും പ്രയാസം. വിവേചനങ്ങളുടെ വേലിയേറ്റങ്ങള് ഇപ്പോള് രാജ്യത്തിന്റെ പലഭാഗങ്ങളിലും നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. മാറിയെന്ന വിചാരിച്ച പലതും ഇപ്പോഴും മാറിയിട്ടില്ല. സ്വതന്ത്ര്യാനന്തരം നമ്മൾ 78ാം വര്ഷത്തിലേക്ക് കടക്കുമ്പോള് ഇനിയും മാറാനുള്ള നിരവധി സംഭവങ്ങള് രാജ്യത്തുണ്ടെന്നത് സത്യമായി നിലനില്ക്കുന്നു. തെക്കേയിന്ത്യയില് ജാതിക്കോമരങ്ങളുടെ തിറയാട്ടം കുറഞ്ഞു വന്നെങ്കിലും ഉത്തരേന്ത്യയിലെ പല ഗ്രാമങ്ങളും ഇന്ന് വിവേചനത്തിന്റെ വിഷ വിത്തുകള് മുളച്ച് പൊന്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. മാറ്റാം മാത്രം മാറാതെ നില്ക്കുന്ന രാജ്യത്തെ, ചില കാഴ്ചകള് മനുഷ്യരില് അസ്വസ്തത പടര്ത്തുന്നു.
പശ്ചിമ ബംഗാളിലെ കിഴക്കന് ബര്ദ്വാന് ജില്ലയിലെ ജാതി വിവേചനവും തൊട്ടുകൂടായ്മയും തകര്ത്തുകൊണ്ട്, ഏകദേശം 350 വര്ഷങ്ങള്ക്ക് ശേഷം ദളിത് സമുദായക്കാര് ഗിദേശ്വര് ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശിച്ച വാര്ത്ത കഴിഞ്ഞ ദിവസമാണ് മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ അറിഞ്ഞത്. സോഷ്യല് മീഡിയയുടെയും, ആര്ട്ടിഫിഷ്യല് ഇന്റലിജിന്സിന്റെ കാലഘട്ടത്തില് ഇത്തരം സംഭവം നടന്നിരുന്നുവെന്നത് തന്നെ ലജ്ജാകരമാണ്. ഇക്കഴിഞ്ഞ ബുധനാഴ്ച, ദാസ് സമുദായത്തില് നിന്നുള്ള അഞ്ച് പേര് ആദ്യമായി ക്ഷേത്രം സന്ദര്ശിച്ച് പ്രാര്ത്ഥന നടത്തി. ഈ സമയത്ത്, ക്ഷേത്രപരിസരത്ത് കനത്ത സുരക്ഷാ ക്രമീകരണങ്ങള് ഏര്പ്പെടുത്തിയിരുന്നതായി ദേശീയ മാധ്യമങ്ങള് റിപ്പോര്ട്ട് ചെയ്ത്. പൂര്ണ സ്വതന്ത്ര്യത്തോടെ ഈ ക്ഷേത്രത്തില് കയറാന് ഇനിയും സാധിച്ചിട്ടില്ലെന്നതിന്റെ ഉത്തമ തെളിവാണ് താത്ക്കാലികമായി കിട്ടിയ ഈ പ്രവേശനമെന്ന് വിശ്വസിക്കാം. ഇനി ചിലപ്പോള് അവിടുത്തെ ദളിത് സമൂഹം ഒരിക്കലും ക്ഷേത്ര പരിസരത്ത് എത്തില്ലായിരിക്കാം. കാരണം പോലീസിന് എന്നും സുരക്ഷ നല്കാനുള്ള മനോധൈര്യം ഉണ്ടാകില്ല. പേരിന് ആദ്യം ഒരു താത്ക്കാലിക സ്വതന്ത്ര്യം നല്കും പിന്നീട് ആ സ്വതന്ത്ര്യത്തിനു മുകളില് ആജ്ഞയുടെയും അധികാരത്തിന്റെയും വാള് വീശും. അതിനാല് ആരും പോകില്ല അവിടങ്ങളില്. അല്ലെങ്കിൽ പലതിലും നിന്നും മാറ്റി നിർത്തപ്പെടുന്നതോടെ അവർ തന്നെ മനം മടുത്ത് മാറി പോകും തീർച്ച.
എന്താണ് സംഭവവികാസങ്ങള്?
കത്വ സബ് ഡിവിഷനിലെ ഗിധാഗ്രാമിലാണ് ഈ കേസ്. ഗിധാഗ്രാം ഗ്രാമത്തില് ഏകദേശം 800 കുടുംബങ്ങള് താമസിക്കുന്നു. ഏകദേശം 350 വര്ഷങ്ങള്ക്ക് മുമ്പ് നിര്മ്മിച്ച ഈ ക്ഷേത്രമാണിതെന്നും അതിനുശേഷം ദളിതര്ക്ക് ഇവിടെ പ്രവേശനം നിഷേധിച്ചിരുന്നുവെന്നും നാട്ടുകാര് പറയുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നിര്മ്മാണ തീയതി സംബന്ധിച്ച് വ്യക്തമായ ഒരു രേഖയും ലഭ്യമല്ല. ഗിധാഗ്രാം ഗ്രാമത്തില് ഏകദേശം എണ്ണൂറ് കുടുംബങ്ങള് താമസിക്കുന്നു. ഇതില് 130 കുടുംബങ്ങള് ദാസ് അതായത് ദളിത് സമുദായത്തില് പെട്ടവരാണ്. എന്നാല് ഈ ആളുകള്ക്ക് ഗ്രാമത്തില് നിര്മ്മിച്ച ഗിദേശ്വര് ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശിച്ച് ആരാധിക്കാന് അവകാശമില്ലായിരുന്നു. ജന്മിമാരുടെ കാലഘട്ടത്തില് ആരംഭിച്ച പാരമ്പര്യം തുടര്ന്നു, പക്ഷേ ദളിത് സമൂഹം ഈ പാരമ്പര്യത്തിനെതിരെ ശബ്ദമുയര്ത്താന് തുടങ്ങിയിരുന്നു. കഴിഞ്ഞ ഇരുപത് ദിവസമായി തുടരുന്ന തര്ക്കത്തിന് ശേഷം, ഈ ആഴ്ച ആദ്യമായി, കനത്ത പോലീസ് സുരക്ഷയില് ഈ സമുദായത്തിലെ ആളുകള്ക്ക് ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശിക്കാന് അനുവാദം ലഭിച്ചു. ബുധനാഴ്ച, ദാസ് സമുദായത്തില് നിന്നുള്ള അഞ്ച് പേര് ആദ്യമായി ക്ഷേത്രം സന്ദര്ശിച്ച് പ്രാര്ത്ഥന നടത്തി.
ആരാധന നടത്തിയ സ്ത്രീ എന്താണ് പറഞ്ഞത്
പൂജ നടത്തുന്ന അഞ്ച് പേരടങ്ങുന്ന സംഘത്തിലെ ഷഷ്ഠി ദാസ് എന്ന സ്ത്രീ പറയുന്നു, ‘ഞങ്ങളുടെ പൂര്വ്വികര് ഈ ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശിക്കുന്നത് സ്വപ്നം കണ്ടുകൊണ്ടാണ് മരിച്ചത്. ജീവിതത്തിലുടനീളം അവഗണനയുടെ വേദന ഞങ്ങള് സഹിക്കേണ്ടി വന്നിട്ടുണ്ട്. എന്നാല് ഇപ്പോള് ഭരണകൂടത്തിന്റെ സഹായത്തോടെ, ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശിക്കാനുള്ള അവകാശം ഞങ്ങള്ക്ക് ലഭിച്ചു. ഭാവിയിലും ഇത് തുടരുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.’
‘ഞങ്ങളുടെ അവകാശങ്ങള്ക്കായി ഞങ്ങള് മുമ്പും ശബ്ദമുയര്ത്തിയിരുന്നു. എന്നാല് ഗ്രാമത്തിലെ ഉയര്ന്ന ജാതിക്കാര് ഞങ്ങളെ ശ്രദ്ധിക്കാന് തയ്യാറായില്ല. തല്ഫലമായി, ശിവരാത്രി, ഗജന് പോലുള്ള ഉത്സവങ്ങളില് ഞങ്ങള്ക്ക് നിരാശരായി കഴിയേണ്ടി വന്നു, അല്ലെങ്കില് മറ്റേതെങ്കിലും ക്ഷേത്രത്തില് പോകേണ്ടി വന്നു. എല്ലാവരുമായും സമാധാനത്തോടെ ഇവിടെ ജീവിക്കാന് ഞങ്ങള് ആഗ്രഹിക്കുന്നു,’ എന്ന് അതേ ഗ്രാമത്തില് നിന്നുള്ള സഞ്ജയ് ദാസ് പറയുന്നു. വാസ്തവത്തില്, കഴിഞ്ഞ മാസം ശിവരാത്രിക്ക് തൊട്ടുമുമ്പ്, ഈ സമുദായത്തിലെ ആളുകള് ആദ്യമായി ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശിക്കാനുള്ള ആവശ്യം ശക്തമായി ഉന്നയിച്ചു. ഈ ക്ഷേത്രത്തില് ശിവരാത്രി വളരെ ആഘോഷപൂര്വ്വം ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്നു. ദാസ് സമുദായത്തിലെ ചില യുവാക്കള് ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശിക്കാനുള്ള അവകാശം തങ്ങള്ക്കും നല്കണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ട് തദ്ദേശ ഭരണകൂടത്തിന് അപേക്ഷ നല്കിയിരുന്നു.
ഈ ആവശ്യത്തെത്തുടര്ന്ന് ഗ്രാമത്തില് സംഘര്ഷം പടരാന് തുടങ്ങി. വിവാദം രൂക്ഷമായതോടെ, ക്ഷേത്ര കമ്മിറ്റി തദ്ദേശ ഭരണകൂടത്തിന് അയച്ച കത്തില് മൂന്ന് നൂറ്റാണ്ടിലേറെ പഴക്കമുള്ള ഒരു പാരമ്പര്യത്തെക്കുറിച്ച് പരാമര്ശിച്ചു. ‘ക്ഷേത്രത്തിനുള്ളിലെ ശുചിത്വത്തിന് മലക്കാര് സമുദായമാണ് ഉത്തരവാദികള്. ഘോഷ് സമുദായത്തില് നിന്നുള്ളവരാണ് വഴിപാടുകള്ക്ക് പാലും ചേനയും നല്കുന്നത്. അതുപോലെ, കുശവന് മണ്കലങ്ങള് നല്കുന്നു. ഹസ്ര സമുദായത്തില് നിന്നുള്ളവരാണ് പന്തങ്ങള് കത്തിക്കുന്നത്’ എന്ന് അതില് പറഞ്ഞിരുന്നു. ‘കോട്ടാല്, ബെയിന് സമുദായങ്ങളിലെ ആളുകളും ഇതുപോലുള്ള വ്യത്യസ്ത ജോലികള് ചെയ്യുന്നു. എന്നാല് ബ്രാഹ്മണ സമുദായത്തില് നിന്നുള്ളവര് ഒഴികെയുള്ള മറ്റേതെങ്കിലും സമുദായത്തില് നിന്നുള്ള ഒരാള്ക്ക് ശ്രീകോവിലില് പ്രവേശിക്കാന് കഴിയില്ല. കഴിഞ്ഞ മുന്നൂറ് വര്ഷമായി ഈ പാരമ്പര്യം തുടരുന്നു. അതിനാല്, ഗ്രാമത്തിലെ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും ഈ പാരമ്പര്യം തുടരുന്നതിനെ അനുകൂലിക്കുന്നു.’
അതിനുശേഷം, പ്രാദേശിക എസ്ഡിഒ അഹിംസ ജെയിന് ഇടപെട്ട് ഒരു യോഗം വിളിച്ചു. ഗ്രാമത്തിലെ ഇരുവിഭാഗങ്ങളുടെയും പ്രതിനിധികള്ക്ക് പുറമേ, കത്വ എംഎല്എ രബീന്ദ്രനാഥ് ചാറ്റര്ജി, മംഗല്കോട്ട് എംഎല്എ അപൂര്ബ ചൗധരി, കത്വ എസ്ഡിപിഒ (പോലീസ് ഓഫീസര്), ഗിധേശ്വര് ക്ഷേത്ര കമ്മിറ്റി അംഗങ്ങള് എന്നിവരും പങ്കെടുത്തു. കഴിഞ്ഞ ആഴ്ചയും, ദാസ് സമുദായത്തിലെ ആളുകള്ക്ക് ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശിക്കാന് അവകാശം നല്കുന്നതിനായി സ്ഥലത്ത് ധാരാളം പോലീസുകാരെ വിന്യസിച്ചിരുന്നു. എന്നാല് ഉയര്ന്ന ജാതിക്കാര് ദലിതരുടെ വഴി തടഞ്ഞിരുന്നു. ഗ്രാമത്തിലെ മദന് ദാസ് ഇതിനെക്കുറിച്ച് പറയുന്നു, ‘ക്ഷേത്രത്തില് ആരാധന നടത്താനുള്ള അവകാശം ഞങ്ങള്ക്ക് ലഭിക്കുമെന്ന് യോഗത്തില് ധാരണയായി. എന്നാല് കഴിഞ്ഞ ആഴ്ച ഞങ്ങളുടെ സമുദായത്തിലെ ചിലര് ക്ഷേത്രത്തില് എത്തിയപ്പോള് അതിന്റെ പ്രധാന ഗേറ്റിന്റെ പൂട്ട് തുറന്നിരുന്നില്ല. ഇതുമൂലം ഞങ്ങള്ക്ക് ആരാധന നടത്താന് കഴിഞ്ഞില്ല.’
‘ദളിതരായതിനാല് പ്രദേശത്തെ ഉയര്ന്ന ജാതിക്കാര് ഞങ്ങളോട് ഇങ്ങനെ പെരുമാറുന്നു. അന്ന് ഞങ്ങള് അവിടെ എത്തുന്നതിനുമുമ്പ്, പൂജാരി ക്ഷേത്രം പൂട്ടി അപ്രത്യക്ഷനായി. പിന്നീട്, ഘോഷ്പദയിലെ (ഉയര്ന്ന ജാതി പ്രദേശം) ആളുകള് ആരാധനയ്ക്ക് പോയ സ്ത്രീകളെ സ്ഥലത്ത് നിന്ന് ഓടിച്ചു,’ മദന് ദാസ് തുടര്ന്നു പറഞ്ഞു. എന്നിരുന്നാലും, ഗിദേശ്വര് ക്ഷേത്രത്തിലെ ഒരു പുരോഹിതനായ മാധവ് ഘോഷ് അവകാശപ്പെടുന്നത്, ‘എല്ലാ ദിവസവും രാവിലെ പൂജ നടത്തിയ ശേഷം, പുരോഹിതന്മാര് ശ്രീകോവിലിന്റെ വാതില് അടയ്ക്കുന്നു. വൈകുന്നേരത്തിന് മുമ്പ് അത് തുറക്കുന്ന പാരമ്പര്യമില്ല. എന്നാല് ദാസ്പദയിലെ ജനങ്ങള് അത് തുറക്കണമെന്ന ആവശ്യത്തില് ഉറച്ചുനിന്നു. ഇത് പ്രദേശവാസികളെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. പിന്നീട് പോലീസ് സ്ഥലത്തെത്തി എല്ലാവരെയും ശാന്തരാക്കി.’
എല്ലാവര്ക്കും വേണ്ടി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വാതിലുകള് തുറന്നിരിക്കും
മാര്ച്ച് 12 ന് ദാസ് സമുദായത്തിലെ ആളുകള് ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശിച്ചു. ഈ വിഷയത്തില് നീണ്ട ചര്ച്ചകള്ക്കും മീറ്റിംഗുകള്ക്കും ശേഷം, മാര്ച്ച് 11 ന് വൈകുന്നേരം വരെ നടന്ന ഒരു യോഗത്തില്, ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വാതിലുകള് എല്ലാവര്ക്കും തുറന്നിരിക്കുമെന്ന് ഭരണകൂടം എല്ലാ കക്ഷികള്ക്കും വ്യക്തമാക്കി. ഈ സാഹചര്യത്തില് ജാതി വിവേചനം തുടരാന് അനുവദിക്കാനാവില്ല. അതിനുശേഷം, ബുധനാഴ്ച, പോലീസ് സംരക്ഷണത്തില്, ദാസ് സമുദായത്തിലെ അഞ്ച് പ്രതിനിധികള് ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശിച്ച് പ്രാര്ത്ഥന നടത്തി. ഗ്രാമത്തിലെ സഞ്ജയ് ദാസ് ചോദിക്കുന്നു, ‘ഞങ്ങള് ഒരേ ഗ്രാമത്തില് ഒരുമിച്ച് താമസിക്കുന്നു. എല്ലായിടത്തും ഒരുമിച്ചാണ് പോകുന്നത്. പിന്നെ എന്തിനാണ് ഞങ്ങള്ക്ക് ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശനം നിഷേധിക്കുന്നത്? ജന്മിത്വത്തിന്റെ കാലത്ത് ഉണ്ടാക്കിയ ഈ നിയമം ഇന്നത്തെ കാലത്ത് പൂര്ണ്ണമായും അപ്രസക്തമായിരിക്കുന്നു.’
എന്നാല് ജാതി വിവേചനമോ തൊട്ടുകൂടായ്മയോ കാരണം ദാസ് സമുദായത്തിന് ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശിക്കാന് അനുവാദമില്ലെന്ന് ദളിതരുടെ ക്ഷേത്ര പ്രവേശനത്തെ എതിര്ക്കുന്നവര് അംഗീകരിക്കാന് തയ്യാറല്ല. ഗ്രാമത്തിലെ ജയദേവ് ഘോഷ് പറയുന്നു, ‘നൂറ്റാണ്ടുകള് പഴക്കമുള്ള ഒരു പാരമ്പര്യം നിലനിര്ത്താന് ഞങ്ങള് ശ്രമിക്കുകയായിരുന്നു. ബ്രാഹ്മണര്ക്ക് പുറമെ മറ്റ് ജാതിയിലുള്ളവര്ക്കും ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശിക്കാന് അനുവാദമുണ്ടായിരുന്നു. എന്നാല് ദാസ് സമുദായത്തിലെ ആളുകള്ക്ക് ഒരിക്കലും ക്ഷേത്രത്തില് പ്രവേശിക്കാന് അവകാശം ലഭിച്ചില്ല.’
‘ഈ പാരമ്പര്യം ഞങ്ങള് സൃഷ്ടിച്ചതല്ല. നൂറ്റാണ്ടുകളായി ഇത് സംഭവിച്ചുവരുന്നു. ഞങ്ങള് അതില് ശ്രദ്ധ ചെലുത്തിയിരുന്നില്ല, ദാസ് സമുദായത്തിലെ ആളുകള് മുമ്പ് അത്തരമൊരു ആവശ്യം ഉന്നയിച്ചിരുന്നില്ല. ഇപ്പോള്, ആവശ്യം ഉന്നയിച്ചതിനുശേഷം, ഗ്രാമത്തിലെ ചില ആളുകള് അതിനെ എതിര്ത്തു. എന്നാല് പിന്നീട്, വിശദീകരിച്ചതിനുശേഷം, അവരും അതിന് സമ്മതിച്ചു’ എന്ന് അതേ ഗ്രാമത്തിലെ സജല് ഘോഷ് പറയുന്നു. ‘ഗ്രാമവാസികളുമായി സംസാരിച്ച് പോലീസ് ഭരണകൂടം ഈ പ്രശ്നം പരിഹരിച്ചു. ഇനി എല്ലാവര്ക്കും ക്ഷേത്രത്തില് ആരാധന നടത്താം. ഭാവിയില് ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഒരു പ്രശ്നവും ഉണ്ടാകില്ലെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു,’ കത്വ എംഎല്എ രവീന്ദ്രനാഥ് ചാറ്റര്ജി യോഗത്തിന് ശേഷം മാധ്യമപ്രവര്ത്തകരോട് പറഞ്ഞു.
‘ഇത്തരം ജാതി വിവേചനം നിലവിലെ കാലത്ത് ഉചിതമല്ല. ഗ്രാമത്തിലെ വിദ്യാസമ്പന്നരായ ആളുകള്ക്ക് യോഗത്തിലൂടെ ഞങ്ങള് ഇത് വിശദീകരിച്ചു കൊടുത്തു. ഇത് ഒരു ‘ടീം വര്ക്ക്’ ആയിരുന്നു. ഒടുവില്, നൂറ്റാണ്ടുകള് പഴക്കമുള്ള ഈ തര്ക്കം പരിഹരിക്കുന്നതില് ഞങ്ങള് വിജയിച്ചു,’ കത്വയിലെ എസ്ഡിഒ അഹിംസ ജെയിന് യോഗത്തിന് ശേഷം മാധ്യമപ്രവര്ത്തകരോട് പറഞ്ഞു. ‘ഭരണകൂടത്തിന് ഒറ്റയ്ക്ക് ഇത്തരം കേസുകള് പരിഹരിക്കാന് കഴിയില്ല. ഇതിനായി സാധാരണക്കാരെയും ബോധവല്ക്കരിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഗിദ്ഗ്രാമിന് പുറമെ, ജില്ലയിലെ മറ്റ് പല ഗ്രാമങ്ങളിലും ഇത്തരമൊരു പാരമ്പര്യം നിലവിലുണ്ട്,’ മുന് ബര്ദ്വാന് ജില്ലാ കൗണ്സിലിന്റെ പ്രസിഡന്റ് ശ്യാമ പ്രസാദ് ലോഹര് പറയുന്നു.
‘ഈ കേസ് വെളിച്ചത്തു വന്നില്ലായിരുന്നുവെങ്കില്, ജാതി വിവേചനത്തിന്റെയും തൊട്ടുകൂടായ്മയുടെയും വേരുകള് ഇപ്പോഴും ആളുകളുടെ മനസ്സില് ആഴത്തില് പതിഞ്ഞിട്ടുണ്ടെന്ന് നമുക്ക് അറിയാന് കഴിയുമായിരുന്നില്ല. ഇതിനായി, സാധാരണക്കാര്ക്കിടയില് അവബോധം പ്രചരിപ്പിക്കേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്,’ ബര്ദ്വാനില് നിന്നുള്ള സാമൂഹ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ ധീരന് ഗോസ്വാമി പറയുന്നുവെന്ന് ദേശീയ മാധ്യമങ്ങൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു.
കത്വയുടെ ചരിത്രം
കത്വ നഗരത്തിന്റെ ചരിത്രത്തിന് ഏകദേശം അഞ്ഞൂറ് വര്ഷത്തെ പഴക്കമുണ്ട്. ഇന്ദ്രാണി പര്ഗാന എന്നായിരുന്നു ഇതിന്റെ ആദ്യ നാമം. പിന്നീട് അതിന്റെ പേര് കണ്ടക് നഗരി എന്ന് മാറ്റി. 1510 ജനുവരിയില് ശ്രീ ശ്രീ ചൈതന്യ പ്രഭു തന്റെ ഗുരുവായ കേശവ ഭാരതിയില് നിന്ന് ദീക്ഷ സ്വീകരിച്ചത് ഇവിടെ വെച്ചാണ്. ഇപ്പോള് ഏറ്റവും പഴക്കമേറിയ ഗൗരംഗ ക്ഷേത്രം ആ സ്ഥലത്താണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. രണ്ട് നദികളുടെ സംഗമസ്ഥാനത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നതിനാല് ഈ നഗരത്തിന് തന്ത്രപരമായ പ്രാധാന്യവും ഉണ്ടായിരുന്നു. നവാബുമാരുടെ തലസ്ഥാനമായിരുന്ന മുര്ഷിദാബാദിലേക്കുള്ള പ്രവേശന കവാടമായി ഇത് കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു.
1742 ലും 1745 ലും ബംഗാള് നവാബ് അലിവര്ദി ഖാനും മറാത്ത സൈന്യവും തമ്മില് ഇവിടെ രണ്ട് യുദ്ധങ്ങള് നടന്നു. 1757ലെ പ്ലാസി യുദ്ധത്തിന് മുമ്പ്, നവാബിന്റെ അവസാനത്തെ ഈ ക്യാമ്പ് പിടിച്ചെടുത്ത ശേഷം ബ്രിട്ടീഷ് സൈന്യം പ്ലാസിയിലേക്ക് നീങ്ങി. ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനിയുടെ ഭരണകാലത്ത് കത്വയുടെ പ്രാധാന്യവും അതിവേഗം വര്ദ്ധിച്ചു. ആ കാലയളവില്, വില്യം കാരി (ജൂനിയര്) പോലുള്ള മിഷനറിമാരും ഇവിടെ സ്ഥിരതാമസമാക്കി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശവകുടീരം ഇപ്പോഴും നഗരത്തിലുണ്ട്. 1850ല് കത്വയ്ക്ക് ഒരു ഉപവിഭാഗ പട്ടണത്തിന്റെ പദവി ലഭിച്ചു. 1869 ഏപ്രില് 1 നാണ് ഇവിടെ മുനിസിപ്പാലിറ്റി സ്ഥാപിതമായത്. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തില് റെയില്വേ ശൃംഖലയുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചതിനുശേഷം നഗരം അതിവേഗം വികസിച്ചു. അസിംഗഞ്ചിനും കത്വയ്ക്കും ഇടയിലുള്ള ആദ്യത്തെ റെയില്വേ ലൈന് 1903 ലാണ് നിര്മ്മിച്ചത്.