ഗസല് ഗാനങ്ങളുടെ രാജാവ് പങ്കജ് ഉദാസിന്റെ മടക്കം, മറക്കാനാവാത്ത പാട്ടുകള് സമ്മാനിച്ചിട്ട്. അസുഖബാധിതനായതിനെ തുടര്ന്ന് ദീര്ഘനാളായി ചികിത്സയിലായിരുന്നു. 1951 മെയ് 17ന് ഗുജറാത്തിലെ ജെയ്പൂരില് കേശുഭായ് ഉദാസും ജിതുബെന് ഉദാസിന്റെയും മകനായി ജനനം. മൂന്ന് സഹോദരന്മാരില് ഇളയവനാണദ്ദേഹം. രാജ്കോട്ടിനടുത്തുള്ള ചര്ഖാഡി എന്ന പട്ടണത്തില് നിന്നുള്ളവരാണ് ഉധാസിന്റെ കുടുംബം. അവര് ജമീന്ദര്മാരായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ മൂത്ത സഹോദരന് മന്ഹര് ഉദാസ് ബോളിവുഡ് സിനിമകളില് ഹിന്ദി പിന്നണി ഗായകനാണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ രണ്ടാമത്തെ ജ്യേഷ്ഠന് നിര്മ്മല് ഉദാസും അറിയപ്പെടുന്ന ഗസല് ഗായകനാണ്.
പങ്കജ് മുംബൈയിലെ സെന്റ് സേവ്യേഴ്സ് കോളേജില് ഉപരി പഠനം. ഗ്രാമത്തില് നിന്നുള്ള ആദ്യത്തെ ബിരുദധാരിയായ മുത്തച്ഛന് ഭാവ്നഗര് സംസ്ഥാനത്തിന്റെ ദിവാന് ആയിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പിതാവ് കേശുഭായ് ഉദാസ് ഒരു സര്ക്കാര് ഉദ്യോഗസ്ഥനായിരുന്നു. കൂടാതെ ദില്റുബ വായിക്കാന് പഠിപ്പിച്ച പ്രശസ്ത വീണ വാദകനായ അബ്ദുള് കരീം ഖാനെ കണ്ടിരുന്നു. ഉദാസ് കുട്ടിയായിരുന്നപ്പോള്, അവന്റെ അച്ഛന് ദില്റുബ എന്ന തന്ത്രി വാദ്യം വായിക്കുമായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെയും സഹോദരന്മാരുടെയും സംഗീതത്തോടുള്ള താല്പര്യം കണ്ട് അച്ഛന് അവരെ രാജ്കോട്ടിലെ സംഗീത അക്കാദമിയില് ചേര്ത്തു. ഉദാസ് ആദ്യം തബല പഠിക്കാന് സ്വയം ചേര്ത്തുവെങ്കിലും പിന്നീട് ഗുലാം ഖാദിര് ഖാന് സാഹബില് നിന്ന് ഹിന്ദുസ്ഥാനി വോക്കല് ശാസ്ത്രീയ സംഗീതം പഠിക്കാന് തുടങ്ങി.
ഗ്വാളിയോര് ഘരാനയിലെ ഗായകനായ നവരംഗ് നാഗ്പൂര്ക്കറുടെ ശിക്ഷണത്തില് പരിശീലനത്തിനായി ഉദാസ് മുംബൈയിലേക്ക് മാറി. ഉറുദു കവികളുടെ വരികള് തന്റെ വേറിട്ട ശൈലിയിലൂടെ ആലപിച്ചു. ‘നാം’ എന്ന ചിത്രത്തിലെ ‘ചിട്ടി ആയിഹേ ആയിഹേ ചിട്ടി ആയീഹേ’ എന്ന ഹിറ്റ് ഗാനത്തിലൂടെയാണ് പങ്കജ് ഉദാസ് ശ്രദ്ധേയനാകുന്നത്. ഈ ചിത്രത്തിന്റെ വന് വിജയത്തിന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഗാനം നിമിത്തമാവുകയായിരുന്നു. ഇതിന് ശേഷം നിരവധി ആല്ബങ്ങള് അദ്ദേഹത്തിന്റേതായി ഇറങ്ങി. എന്നുമീ സ്വരം എന്ന മലയാള ആല്ബത്തില് അനൂപ് ജലോട്ടക്കൊപ്പം പാടിയിട്ടുണ്ട്. നിരവധി സംഗീത പര്യടന പരിപാടികളും അവതരിപ്പിക്കുകയും ധാരാളം ചിത്രങ്ങളില് പാടുകയും ചെയ്തു.
ചുപ്കെ ചുപ്കെ, യുന് മേരെ ഖാത്ക, സായ ബാങ്കര്, ആഷിഖോന് നെ, ഖുതാരത്, തുജ രാഹ ഹൈ തൊ, ചു ഗയി, മൈഖാനെ സെ, ഏക് തരഫ് ഉസ്ക ഗര്, ക്യാ മുജ്സെ ദോസ്തി കരോഗെ, മൈഖാനെ സേ, ഗൂന്ഗാത്, പീനെ വാലോ സുനോ, റിഷ്തെ ടൂതെ, ആന്സു തുടങ്ങിയ ഇന്നും ഗസല് പ്രേമികള്ക്ക് ഒരു ഗാനമെന്നതിലേറെ ഒരു വികാരമാണ്. ചാന്ദി ജൈസ രംഗ് ഹേ തേരാ, സോനെ ജൈസേ ബാല് (അതായത് നിങ്ങളുടെ നിറം വെള്ളി പോലെയാണ്, നിങ്ങളുടെ മുടി സ്വര്ണ്ണം പോലെയാണ്) എന്ന ഗാനം ആലപിച്ചത് പങ്കജ് ഉദാസ് ആണ്. രാജ്കോട്ടിലെ സംഗീത നാട്യ അക്കാദമിയില് ചേരുകയും തബല വായിക്കുന്നതിന്റെ സൂക്ഷ്മതകള് പഠിക്കുകയും ചെയ്തു.
അതിനുശേഷം, മുംബൈയിലെ വില്സണ് കോളേജിലും സെന്റ് സേവ്യേഴ്സ് കോളേജിലും സയന്സ് ബിരുദം നേടിയ അദ്ദേഹം മാസ്റ്റര് നവരംഗിന്റെ ശിക്ഷണത്തില് ഇന്ത്യന് ശാസ്ത്രീയ വോക്കല് സംഗീതത്തില് പരിശീലനം ആരംഭിച്ചു. ഉഷാ ഖന്ന രചിച്ച് നഖ്ഷ് ല്യാല്പുരി എഴുതിയ സോളോ ‘കാംന’ എന്ന ചിത്രത്തിലെ ഉദാസിന്റെ ആദ്യ ഗാനം ഒരു പരാജയമായിരുന്നു. പക്ഷേ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഗാനം വളരെയധികം ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ടു. തുടര്ന്ന്, ഉദാസ് ഗസലുകളില് താല്പ്പര്യം വളര്ത്തിയെടുക്കുകയും ഒരു ഗസല് ഗായകനായി ഒരു കരിയര് തുടരാന് ശ്രമിക്കുന്നതിനായി ഉറുദു പഠിക്കുകയും ചെയ്തു.
പത്തുമാസം കാനഡയിലും യുഎസിലുമായി ഗസല് കച്ചേരികള് നടത്തിയ അദ്ദേഹം വീണ്ടുവിചാരത്തോടെയും ആത്മവിശ്വാസത്തോടെയും ഇന്ത്യയില് തിരിച്ചെത്തി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യ ഗസല് ആല്ബം, ആഹാത്, 1980ല് പുറത്തിറങ്ങി. ഇതില് നിന്ന് അദ്ദേഹം വിജയിക്കാന് തുടങ്ങി. 2011ല് അദ്ദേഹം അമ്പതിലധികം ആല്ബങ്ങളും നൂറുകണക്കിന് സമാഹാര ആല്ബങ്ങളും പുറത്തിറക്കി. 1986ല് ഉദാസിന് പ്രശസ്തി നേടിക്കൊടുത്ത നാം എന്ന സിനിമയില് അലപിക്കാന് വീണ്ടും അവസരം ലഭിച്ചു. 1990ല് ഘയാല് എന്ന ചിത്രത്തിനായി ലതാ മങ്കേഷ്കറിനൊപ്പം ‘മഹിയാ തേരി കസം’ എന്ന ശ്രുതിമധുരമായ യുഗ്മഗാനം അദ്ദേഹം ആലപിച്ചു. ഈ ഗാനം വലിയ ജനപ്രീതി നേടി.
1994ല്, മൊഹ്റ എന്ന ചിത്രത്തിലെ ശ്രദ്ധേയമായ ‘നാ കജ്രേ കി ധര്’ എന്ന ഗാനം, സാധന സര്ഗത്തിനൊപ്പം ഉദാസ് ആലപിച്ചു. അത് വളരെ ജനപ്രിയമായി. സാജന്, യേ ദില്ലഗി, നാം, ഫിര് തേരി കഹാനി യാദ് ആയേ തുടങ്ങിയ സിനിമകളില് ചില ഓണ്-സ്ക്രീന് പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു കൊണ്ട് അദ്ദേഹം പിന്നണി ഗായകനായി തുടര്ന്നു. 1987 ഡിസംബറില് മ്യൂസിക് ഇന്ത്യ പുറത്തിറക്കിയ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആല്ബം ഷഗുഫ്തയാണ് ഇന്ത്യയില് ആദ്യമായി കോംപാക്റ്റ് ഡിസ്കില് പുറത്തിറങ്ങിയത്. പിന്നീട്, സോണി എന്റര്ടൈന്മെന്റ് ടെലിവിഷനില് ആദബ് ആര്സ് ഹേ എന്ന പേരില് ഒരു ടാലന്റ് ഹണ്ട് ടെലിവിഷന് പ്രോഗ്രാം ഉദാസ് ആരംഭിച്ചു. നടന് ജോണ് എബ്രഹാം ഉദാസിനെ തന്റെ ഗുരുവെന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്.
ഉദാസിന്റെ ഗസലുകള് പ്രണയത്തെയും ലഹരിയെയും ഷറബിനെയും കുറിച്ചാണ് സംസാരിക്കുന്നത്. ഗസല് ആലാപാനത്തിന്റെ രജതജൂബിലി പൂര്ത്തിയാക്കിയ അദ്ദേഹത്തിന് 2006 ല് ഭാരത സര്ക്കാര് പത്മശ്രീ പുരസ്കാരം നല്കി ആദരിച്ചു. ദീര്ഘനാളത്തെ അസുഖത്തെ തുടര്ന്ന് അദ്ദേഹം ഇന്ന്മരണപ്പെട്ടു. മരിക്കുമ്പോള് അദ്ദേഹത്തിന് 72 വയസ്സുണ്ടായിരുന്നു.
അന്വേഷണം വാർത്തകൾ വാട്സാപ്പിൽ ലഭിക്കാൻ ഇവിടെ ക്ലിക്ക് ചെയ്യുക