ഇന്നലെ രാത്രി ഇറാനിലെ മൂന്ന് ആണവ കേന്ദ്രങ്ങൾ ആക്രമിച്ചായിരുന്നു ഇറാൻ-ഇസ്രയേൽ യുദ്ധത്തിൽ അമേരിക്ക പങ്കുചേരുന്നത്. ഇറാൻ്റെ മൂന്ന് ആണവനിലയങ്ങൾ അമേരിക്ക ആക്രമിച്ചതായി അമേരിക്കൻ പ്രസിഡൻ്റ് ഡോണൾഡ് ട്രംപ് സ്ഥിരീകരിക്കുകയായിരുന്നു. ഫൊർദോ, നതാൻസ്, ഇസ്ഫഹാൻ എന്നീ ആണവനിലയങ്ങൾക്ക് നേരെയാണ് അമേരിക്കൻ ബോംബർ വിമാനങ്ങൾ ആക്രമണം നടത്തിയത്. ഇറാനിൽ നടത്തിയ ആക്രമണം വിജയകരമായി പൂർത്തിയാക്കിയെന്നും അമേരിക്കൻ ബി2 സ്റ്റെൽത്ത് ബോംബർ വിമാനങ്ങൾ സുരക്ഷിതമായി ഇറാൻ്റെ വ്യോമപാതയിൽ നിന്ന് പുറത്ത് കടന്നെന്നും അമേരിക്ക വ്യക്തമാക്കിയിരുന്നു.
അമേരിക്ക ആക്രമിച്ചതായി ട്രംപ് പറഞ്ഞ സൈറ്റുകളും ഇറാൻ്റെ ആണവ പദ്ധതിയിൽ അവയുടെ പ്രാധാന്യവും ഇതാ.
നതാൻസ് എൻറിച്ച്മെന്റ് ഫെസിലിറ്റി
ടെഹ്റാനിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 220 കിലോമീറ്റർ തെക്കുകിഴക്കായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന നതാൻസിലുള്ള ഇറാന്റെ ആണവ കേന്ദ്രം രാജ്യത്തിന്റെ പ്രധാന സമ്പുഷ്ടീകരണ കേന്ദ്രമാണ്, ഇതിനകം തന്നെ ഇസ്രായേലി വ്യോമാക്രമണങ്ങൾ ഇവിടെ ലക്ഷ്യം വച്ചിരുന്നു. യുറേനിയം 60% വരെ പരിശുദ്ധിയിലേക്ക് സമ്പുഷ്ടമാക്കിയിരുന്നു – നേരിയ തോതിൽ റേഡിയോ ആക്ടീവ് നില, പക്ഷേ ആയുധ നിലവാരത്തിൽ നിന്ന് ഒരു പടി അകലെ – യുഎന്നിന്റെ ആണവ നിരീക്ഷണ ഏജൻസിയായ ഇന്റർനാഷണൽ ആറ്റോമിക് എനർജി ഏജൻസിയുടെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഇസ്രായേൽ ആണവ നിലയത്തിന്റെ മുകൾഭാഗം നശിപ്പിക്കുന്നതിന് മുമ്പ്.
ഇറാന്റെ മധ്യ പീഠഭൂമിയിലെ സൗകര്യത്തിന്റെ മറ്റൊരു ഭാഗം സാധ്യമായ വ്യോമാക്രമണങ്ങളിൽ നിന്ന് പ്രതിരോധിക്കുന്നതിനായി ഭൂമിക്കടിയിലാണ്. യുറേനിയം കൂടുതൽ വേഗത്തിൽ സമ്പുഷ്ടമാക്കുന്നതിനായി ഒന്നിലധികം കാസ്കേഡുകൾ അല്ലെങ്കിൽ സെൻട്രിഫ്യൂജുകളുടെ ഗ്രൂപ്പുകൾ ഇത് പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നു. ഈ സെൻട്രിഫ്യൂജുകളിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഇസ്രായേലി ആക്രമണത്തിൽ നശിപ്പിക്കപ്പെട്ടുവെന്നും അത് സൈറ്റിലേക്കുള്ള വൈദ്യുതി വിച്ഛേദിച്ചുവെന്നും ഐഎഇഎ വിശ്വസിക്കുന്നു.
എന്നാൽ പരിസര പ്രദേശങ്ങളിൽ മലിനീകരണം ഉണ്ടാക്കിയില്ല, മറിച്ച് സ്ഥലത്ത് മാത്രമാണ് മലിനീകരണം ഉണ്ടാക്കിയതെന്ന് ഐഎഇഎ പറഞ്ഞു.
നടാൻസിന്റെ തെക്കൻ വേലിക്ക് തൊട്ടുമുകളിലുള്ള ഖെ-ഇ കൊളാങ് ഗാസ് എൽ അഥവാ പിക്കാക്സ് പർവതത്തിലേക്ക് ഇറാൻ കുഴിച്ചിടുകയാണ്. ഇറാനിയൻ സെൻട്രിഫ്യൂജുകൾ നശിപ്പിച്ച ഇസ്രായേലി, അമേരിക്കൻ സൃഷ്ടിയാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്ന സ്റ്റക്സ്നെറ്റ് വൈറസ് നടാൻസിനെ ലക്ഷ്യം വച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇസ്രായേലിന്റെ കൈവശമുണ്ടെന്ന് ആരോപിക്കപ്പെടുന്ന രണ്ട് വ്യത്യസ്ത ആക്രമണങ്ങളും ഈ സൗകര്യത്തെ ആക്രമിച്ചു.
ഫോർഡോ സമ്പുഷ്ടീകരണ സൗകര്യം
ഇറാന്റെ ഫോർഡോയിലെ ആണവ കേന്ദ്രം ടെഹ്റാനിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 100 കിലോമീറ്റർ തെക്ക് പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്താണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇവിടെ സെൻട്രിഫ്യൂജ് കാസ്കേഡുകളും ഉണ്ട്, പക്ഷേ നതാൻസോളം വലുതല്ല. ഐഎഇഎയുടെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഇതിന്റെ നിർമ്മാണം കുറഞ്ഞത് 2007 ൽ ആരംഭിച്ചെങ്കിലും, യുഎസും സഖ്യകക്ഷികളായ പാശ്ചാത്യ രഹസ്യാന്വേഷണ ഏജൻസികളും ഈ സൗകര്യത്തെക്കുറിച്ച് അറിഞ്ഞതിനുശേഷം 2009 ൽ മാത്രമാണ് ഇറാൻ യുഎൻ ആണവ നിരീക്ഷണ സംഘത്തെ ഇക്കാര്യം അറിയിച്ചത്.
ഒരു പർവതത്തിനടിയിൽ കുഴിച്ചിട്ടിരിക്കുന്നതും വിമാനവേധ ബാറ്ററികളാൽ സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നതുമായ ഫോർഡോ, വ്യോമാക്രമണങ്ങളെ ചെറുക്കാൻ രൂപകൽപ്പന ചെയ്തിരിക്കുന്നതായി തോന്നുന്നു. അമേരിക്കൻ ആയുധപ്പുരയിലെ ഏറ്റവും പുതിയ GBU-57 A/B മാസിവ് ഓർഡനൻസ് പെനട്രേറ്റർ ബോംബ് പോലുള്ള, പൊട്ടിത്തെറിക്കുന്നതിനുമുമ്പ് ഉപരിതലത്തിലേക്ക് ആഴത്തിൽ തുളച്ചുകയറാൻ രൂപകൽപ്പന ചെയ്തിരിക്കുന്ന ബോംബുകളെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ഒരു പദമായ “ബങ്കർ ബസ്റ്റർ” ബോംബുകൾ മാത്രമേ ഇതിനെ ലക്ഷ്യം വയ്ക്കാൻ സാധ്യതയുള്ളൂ എന്ന് സൈനിക വിദഗ്ധർ പറഞ്ഞു. ഏകദേശം 30,000 പൗണ്ട് (13,600 കിലോഗ്രാം) ഭാരമുള്ള പ്രിസിഷൻ-ഗൈഡഡ് ബോംബ് ആഴത്തിൽ കുഴിച്ചിട്ടതും കാഠിന്യമേറിയതുമായ ബങ്കറുകളെയും തുരങ്കങ്ങളെയും ആക്രമിക്കാൻ രൂപകൽപ്പന ചെയ്തിരിക്കുന്നു.
വ്യോമസേനയുടെ കണക്കനുസരിച്ച്, ആ ബോംബ് എത്തിക്കുന്നതിനായി യുഎസ് അവരുടെ ബി-2 സ്പിരിറ്റ് സ്റ്റെൽത്ത് ബോംബർ മാത്രമേ കോൺഫിഗർ ചെയ്ത് പ്രോഗ്രാം ചെയ്തിട്ടുള്ളൂ. വ്യോമസേന മാത്രമാണ് ബി-2 പറത്തുന്നത്, നോർത്ത്റോപ്പ് ഗ്രുമ്മൻ ആണ് ഇത് നിർമ്മിക്കുന്നത്, അതായത് അത്തരമൊരു പ്രവർത്തനത്തിൽ വാഷിംഗ്ടൺ പങ്കാളിയാകേണ്ടിവരും.
ഇസ്ഫഹാൻ ന്യൂക്ലിയർ ടെക്നോളജി സെന്റർ
ടെഹ്റാനിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 350 കിലോമീറ്റർ തെക്കുകിഴക്കായി ഇസ്ഫഹാനിലുള്ള ഈ കേന്ദ്രത്തിൽ ആയിരക്കണക്കിന് ആണവ ശാസ്ത്രജ്ഞർ ജോലി ചെയ്യുന്നു. രാജ്യത്തിന്റെ ആണവ പദ്ധതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മൂന്ന് ചൈനീസ് ഗവേഷണ റിയാക്ടറുകളും ലബോറട്ടറികളും ഇവിടെയുണ്ട്.
മറ്റ് ആണവ കേന്ദ്രങ്ങൾ
യുഎസ് ആക്രമണങ്ങളിൽ ലക്ഷ്യങ്ങളായി പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെടാത്ത നിരവധി മറ്റ് നിരവധി സ്ഥലങ്ങൾ ഇറാന്റെ ആണവ പദ്ധതിയിലുണ്ട്.
ഇറാന്റെ ഏക വാണിജ്യ ആണവ നിലയം ടെഹ്റാനിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 750 കിലോമീറ്റർ തെക്ക് പേർഷ്യൻ ഗൾഫിലെ ബുഷെഹറിലാണ്. ഇറാൻ സമാനമായ രണ്ട് റിയാക്ടറുകൾ കൂടി ഈ സ്ഥലത്ത് നിർമ്മിക്കുന്നുണ്ട്. ഇറാനിൽ നിന്നല്ല, റഷ്യയിൽ ഉൽപാദിപ്പിക്കുന്ന യുറേനിയമാണ് ബുഷെഹറിൽ ഇന്ധനം നിറയ്ക്കുന്നത്, ഇത് ഐഎഇഎയുടെ നിരീക്ഷണത്തിലാണ്.
ടെഹ്റാനിൽ നിന്ന് 250 കിലോമീറ്റർ തെക്ക് പടിഞ്ഞാറായിട്ടാണ് അരാക് ഹെവി വാട്ടർ റിയാക്ടർ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ആണവ റിയാക്ടറുകളെ തണുപ്പിക്കാൻ ഘനജലം സഹായിക്കുന്നു, പക്ഷേ ആണവായുധങ്ങളിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ സാധ്യതയുള്ള ഒരു ഉപോൽപ്പന്നമായി പ്ലൂട്ടോണിയം ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. 2015 ലെ ലോകശക്തികളുമായുള്ള ആണവ കരാർ പ്രകാരം ആണവ വ്യാപന ആശങ്കകൾ ലഘൂകരിക്കുന്നതിനായി സൗകര്യം പുനർരൂപകൽപ്പന ചെയ്യാൻ ഇറാൻ സമ്മതിച്ചിരുന്നു.
ഇറാന്റെ ആണവ പദ്ധതിക്ക് മേൽനോട്ടം വഹിക്കുന്ന സിവിലിയൻ സ്ഥാപനമായ ഇറാന്റെ ആണവോർജ്ജ സംഘടനയുടെ ആസ്ഥാനത്താണ് ടെഹ്റാൻ ഗവേഷണ റിയാക്ടർ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. തുടക്കത്തിൽ ഇതിന് ഉയർന്ന അളവിൽ സമ്പുഷ്ടീകരിച്ച യുറേനിയം ആവശ്യമായിരുന്നു, എന്നാൽ പിന്നീട് വ്യാപന ആശങ്കകൾ കാരണം കുറഞ്ഞ അളവിൽ സമ്പുഷ്ടമാക്കിയ യുറേനിയം ഉപയോഗിക്കുന്നതിനായി പുനഃക്രമീകരിക്കുകയായിരുന്നു.