തായ്‌ലന്‍ഡ്-കംബോഡിയ അതിര്‍ത്തിയില്‍ നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന സൈനിക ഏറ്റുമുട്ടലില്‍ ഇതുവരെ 16 പേര്‍ കൊല്ലപ്പെടുകയും നിരവധി പേര്‍ക്ക് പരിക്കേല്‍ക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. വ്യാഴാഴ്ച രാവിലെ മുതല്‍ തായ്‌ലന്‍ഡ്-കംബോഡിയ അതിര്‍ത്തിയില്‍ ഇരു രാജ്യങ്ങളിലെയും സൈനികര്‍ തമ്മില്‍ വെടിവയ്പ്പ് നടന്നു. കംബോഡിയയുടെ സൈനിക താവളത്തില്‍ വ്യോമാക്രമണം നടത്തിയതായി തായ്‌ലന്‍ഡ് അറിയിച്ചു.
ഈ തര്‍ക്കത്തിന്റെ വേരുകള്‍ നൂറിലധികം വര്‍ഷങ്ങള്‍ പഴക്കമുള്ളതാണ്. ഫ്രഞ്ച് അധിനിവേശത്തിനുശേഷം കംബോഡിയയുടെ അതിര്‍ത്തികള്‍ നിര്‍ണ്ണയിച്ച കാലം മുതല്‍ ആരംഭിച്ചതാണ്. 2008ല്‍, തര്‍ക്കപ്രദേശത്തുള്ള ഒരു 11ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു ക്ഷേത്രം യുനെസ്‌കോയുടെ ലോക പൈതൃക സ്ഥലമായി രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്യാന്‍ കംബോഡിയ ശ്രമിച്ചതോടെ സ്ഥിതിഗതികള്‍ സംഘര്‍ഷഭരിതമായി. ഇതിനെതിരെ തായ്‌ലന്‍ഡ് ശക്തമായി പ്രതിഷേധിച്ചു. ഇതിനുശേഷം, ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മില്‍ നിരവധി ഏറ്റുമുട്ടലുകള്‍ ഉണ്ടായി, അതില്‍ സൈനികരും സാധാരണക്കാരും മരിച്ചു. മെയ് മാസത്തില്‍ ഒരു കംബോഡിയന്‍ സൈനികന് ഒരു ഏറ്റുമുട്ടലില്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടതോടെ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സംഘര്‍ഷം കൂടുതല്‍ രൂക്ഷമായി. അതിനുശേഷം, കഴിഞ്ഞ ദശകത്തിലെ ഏറ്റവും താഴ്ന്ന നിലയിലാണ് ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം ചെന്നെത്തിയിരിക്കുന്നത്. കംബോഡിയയുടെയും തായ്‌ലൻഡിന്റെയും അതിർത്തിയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പ്രീഹ് വിഹാർ ശിവ ക്ഷേത്രമാണ് തർക്ക സ്ഥലം.
കഴിഞ്ഞ രണ്ട് മാസത്തിനിടെ ഇരു രാജ്യങ്ങളും പരസ്പരം അതിര്‍ത്തി നിയന്ത്രണങ്ങള്‍ ഏര്‍പ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. തായ്‌ലന്‍ഡില്‍ നിന്നുള്ള പഴങ്ങളും പച്ചക്കറികളും ഇറക്കുമതി ചെയ്യുന്നത് കംബോഡിയ നിരോധിച്ചു, കൂടാതെ വൈദ്യുതി, ഇന്റര്‍നെറ്റ് സേവനങ്ങളും വിച്ഛേദിച്ചു. കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് ആഴ്ചകളായി ഇരു രാജ്യങ്ങളും അതിര്‍ത്തിയില്‍ സൈനിക വിന്യാസം വര്‍ദ്ധിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. യുനെസ്‌കോയുടെ അഭിപ്രായത്തില്‍ , കംബോഡിയയിലെ സമതലങ്ങളിലെ ഉയര്‍ന്ന പീഠഭൂമിയുടെ അരികില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പ്രീഹ് വിഹാര്‍ ക്ഷേത്രം ശിവന് സമര്‍പ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ഈ ക്ഷേത്രത്തില്‍ നിരവധി മതപരമായ ഘടനകളുണ്ട്. ഇതിന്റെ നിര്‍മ്മാണം പ്രധാനമായും പതിനൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലാണ് നടന്നത്, എന്നിരുന്നാലും അതിന്റെ സങ്കീര്‍ണ്ണമായ ചരിത്ര പശ്ചാത്തലം 9ാം നൂറ്റാണ്ടിലേക്ക് പോകുന്നു, അന്ന് ഇവിടെ ഒരു സന്യാസി ആശ്രമം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു.
ഈ സ്ഥലം നന്നായി സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇത് ഒരു വിദൂര സ്ഥലത്താണ്. ഈ ക്ഷേത്രം അതിന്റെ ഏറ്റവും മികച്ച വാസ്തുവിദ്യയുടെ ഒരു ഉദാഹരണമാണ്. കൊത്തിയെടുത്ത കല്ലുകള്‍ കൊണ്ട് ഇത് അലങ്കരിച്ചിരിക്കുന്നു, അവ വളരെ മികച്ചതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. 1962 ജൂണ്‍ 15 ന് പ്രീഹ് വിഹാര്‍ ക്ഷേത്ര തര്‍ക്കത്തില്‍ അന്താരാഷ്ട്ര നീതിന്യായ കോടതി വിധി പ്രസ്താവിച്ചു. പ്രീഹ് വിഹാര്‍ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങളാല്‍ ചുറ്റപ്പെട്ട തങ്ങളുടെ പ്രദേശത്തിന്റെ ഒരു ഭാഗം തായ്‌ലന്‍ഡ് കൈവശപ്പെടുത്തിയെന്ന് കംബോഡിയ അന്താരാഷ്ട്ര നീതിന്യായ കോടതിയില്‍ പരാതി നല്‍കിയിരുന്നു. കമ്പോഡിയന്‍ പൗരന്മാര്‍ക്ക് മതത്തിന്റെയും വിശ്വാസത്തിന്റെയും കേന്ദ്രമാണ് ഈ സ്ഥലം.
ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ അവകാശങ്ങള്‍ സംബന്ധിച്ച് തീരുമാനമെടുക്കണമെന്നും 1954 മുതല്‍ അവിടെ വിന്യസിച്ചിരിക്കുന്ന സൈന്യത്തെ പിന്‍വലിക്കാന്‍ തായ്‌ലന്‍ഡിനോട് ഉത്തരവിടണമെന്നും കംബോഡിയ അന്താരാഷ്ട്ര നീതിന്യായ കോടതിയോട് ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. കോടതിയുടെ അധികാരപരിധിക്കെതിരെ തായ്‌ലന്‍ഡ് പ്രാഥമിക എതിര്‍പ്പുകള്‍ സമര്‍പ്പിച്ചു, 1961 മെയ് 26ന് കോടതി അത് നിരസിച്ചു. 1962 ജൂണ്‍ 15ന് പുറപ്പെടുവിച്ച അന്തിമ വിധിന്യായത്തില്‍, 1904ലെ ഫ്രാങ്കോസയാമീസ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം തര്‍ക്കപ്രദേശം നീര്‍ത്തടരേഖയാല്‍ വേര്‍തിരിച്ചിരുന്നുവെന്നും, സംയുക്ത അതിര്‍ത്തി നിര്‍ണ്ണയ കമ്മീഷന്‍ തയ്യാറാക്കിയ ഭൂപടത്തില്‍ ക്ഷേത്രം കംബോഡിയയുടെ പ്രദേശത്തിനുള്ളില്‍ കാണിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നും കോടതി പ്രസ്താവിച്ചു. ഈ ഭൂപടം അംഗീകരിക്കേണ്ടത് നിര്‍ബന്ധമല്ലെന്ന് തായ്‌ലന്‍ഡ് വാദിച്ചു. അവര്‍ ഒരിക്കലും ഈ ഭൂപടം സ്വീകരിച്ചിട്ടില്ല, അല്ലെങ്കില്‍ അങ്ങനെ ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കില്‍ തന്നെ, തെറ്റായ ഒരു ധാരണയിലാണ് അവര്‍ അങ്ങനെ ചെയ്തത്. എന്നിരുന്നാലും, തായ്‌ലന്‍ഡ് ആ ഭൂപടം അംഗീകരിച്ചുവെന്നും ക്ഷേത്രം കംബോഡിയന്‍ പ്രദേശത്താണെന്നും കോടതി കണ്ടെത്തി. തായ്‌ലന്‍ഡില്‍ നിലയുറപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന എല്ലാ സൈനികരെയോ പോലീസ് സേനകളെയോ നീക്കം ചെയ്യണമെന്നും 1954 ന് ശേഷം ക്ഷേത്രത്തില്‍ നിന്ന് നീക്കം ചെയ്തതെല്ലാം കംബോഡിയയ്ക്ക് തിരികെ നല്‍കണമെന്നും കോടതി പറഞ്ഞു.
എന്തുകൊണ്ടാണ് തായ്‌ലന്‍ഡ് മുന്നറിയിപ്പ് നല്‍കിയത്?
നിലവിലെ സംഘര്‍ഷം യുദ്ധത്തിലേക്ക് നീങ്ങുമെന്ന് തായ്‌ലന്‍ഡ് മുന്നറിയിപ്പ് നല്‍കുന്നു. അതിര്‍ത്തിയില്‍ ഒരു കുഴിബോംബ് സ്‌ഫോടനത്തില്‍ ഒരു തായ് സൈനികന് പരിക്കേറ്റതിന് ഒരു ദിവസത്തിന് ശേഷമാണ് തായ്‌ലന്‍ഡും കംബോഡിയയും തമ്മിലുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ സംഘര്‍ഷം ഉടലെടുത്തത്, തുടര്‍ന്ന് തായ്‌ലന്‍ഡ് കംബോഡിയയില്‍ നിന്നുള്ള തങ്ങളുടെ അംബാസഡറെ തിരിച്ചുവിളിച്ചു. അതിനുശേഷം വ്യാഴാഴ്ച, തായ്‌ലന്‍ഡും കംബോഡിയയും പരസ്പരം ആദ്യം വെടിയുതിര്‍ത്തതായി ആരോപിച്ചു. അതിര്‍ത്തിക്കടുത്ത് തായ് സൈനികരെ നിരീക്ഷിക്കാന്‍ കമ്പോഡിയന്‍ സൈന്യം ഡ്രോണുകള്‍ വിന്യസിച്ചതോടെയാണ് സംഘര്‍ഷം ആരംഭിച്ചതെന്ന് തായ്‌ലന്‍ഡ് അവകാശപ്പെടുന്നു.
തായ്‌ലന്‍ഡും കംബോഡിയയും തമ്മിലുള്ള സംഘര്‍ഷം ‘യുദ്ധത്തിലേക്ക് വഷളായേക്കാം’ എന്ന് തായ്‌ലന്‍ഡ് മുന്നറിയിപ്പ് നല്‍കി. സംഘര്‍ഷം ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകളെ മാറ്റിപ്പാര്‍പ്പിച്ചു. തായ്‌ലന്‍ഡിന്റെ ആക്ടിംഗ് പ്രധാനമന്ത്രി ഫുംതം വെച്ചായചായി പറഞ്ഞു, ഇപ്പോള്‍ പോരാട്ടത്തില്‍ കനത്ത ആയുധങ്ങളും ഉള്‍പ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഇരു രാജ്യങ്ങളുടെയും അതിര്‍ത്തിയിലുള്ള 12 പ്രദേശങ്ങളിലേക്ക് ഇത് വ്യാപിച്ചിരിക്കുന്നു. കംബോഡിയ സിവിലിയന്‍ പ്രദേശങ്ങളില്‍ ഷെല്ലാക്രമണം നടത്തിയതായി തായ്‌ലന്‍ഡ് ആരോപിക്കുകയും അവരുടെ റോക്കറ്റുകളുടെ പരിധിയിലുള്ള എല്ലാ ഗ്രാമങ്ങളെയും ഒഴിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.
തായ്‌ലന്‍ഡ് ക്ലസ്റ്റര്‍ യുദ്ധോപകരണങ്ങള്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നതായി കംബോഡിയയും ആരോപിച്ചിട്ടുണ്ട്. സാധാരണക്കാരെ ബാധിക്കുന്നതിനാല്‍ ലോകത്തിന്റെ മിക്ക ഭാഗങ്ങളിലും ക്ലസ്റ്റര്‍ യുദ്ധോപകരണങ്ങള്‍ നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ഈ ആരോപണങ്ങള്‍ക്ക് തായ്‌ലന്‍ഡ് മറുപടി നല്‍കിയിട്ടില്ല. ഉടനടി ശത്രുത അവസാനിപ്പിക്കാനും, സാധാരണക്കാരെ സംരക്ഷിക്കാനും, സംഘര്‍ഷം സമാധാനപരമായി പരിഹരിക്കാനും യുഎസ് ഇരു രാജ്യങ്ങളോടും ആഹ്വാനം ചെയ്തു. തായ്‌ലന്‍ഡ്-കംബോഡിയ അതിര്‍ത്തിയിലെ അക്രമങ്ങള്‍ വര്‍ദ്ധിക്കുന്നതില്‍ ഞങ്ങള്‍ വളരെയധികം ആശങ്കാകുലരാണ്, കൂടാതെ സിവിലിയന്‍ മരണങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോര്‍ട്ടുകളില്‍ ദുഃഖമുണ്ട്,’- സ്‌റ്റേറ്റ് ഡിപ്പാര്‍ട്ട്‌മെന്റ് വക്താവ് ടോമി പിഗോട്ട് ഒരു പതിവ് മാധ്യമ സമ്മേളനത്തില്‍ പറഞ്ഞു. കംബോഡിയയുമായും തായ്‌ലന്‍ഡുമായും ചൈനയ്ക്ക് രാഷ്ട്രീയവും തന്ത്രപരവുമായ ബന്ധങ്ങളുണ്ട്, സംഘര്‍ഷത്തെക്കുറിച്ച് അവര്‍ക്ക് ‘അഗാധമായ ആശങ്ക’യുണ്ടെന്ന് അവര്‍ പറഞ്ഞു. ഇരുപക്ഷവും ചര്‍ച്ചകളിലൂടെയും കൂടിയാലോചനകളിലൂടെയും പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ പരിഹരിക്കുമെന്ന് ചൈന പ്രത്യാശ പ്രകടിപ്പിച്ചു. ഓസ്‌ട്രേലിയ, യൂറോപ്യന്‍ യൂണിയന്‍, ഫ്രാന്‍സ് എന്നീ രാജ്യങ്ങള്‍ ഇരു രാജ്യങ്ങളോടും സമാധാനത്തിനായി അഭ്യര്‍ത്ഥിച്ചിട്ടുണ്ട്.