ഖത്തറിലെ ദോഹയുടെ ഹൃദയഭാഗത്തുള്ള ഒരു റെസിഡൻഷ്യൽ കോംപ്ലക്സിന് നേരെയുണ്ടായ ആക്രമണത്തെ “കൃത്യമായ” ആക്രമണം എന്നാണ് ഇസ്രായേൽ സൈന്യം വിശേഷിപ്പിച്ചത്
ചൊവ്വാഴ്ച പുറത്തിറക്കിയ ഔദ്യോഗിക പ്രസ്താവനയിൽ, പലസ്തീൻ പ്രസ്ഥാനമായ ഹമാസ്, ആക്രമണത്തിൽ ഖത്തർ ഉദ്യോഗസ്ഥനും കൊല്ലപ്പെട്ടതായി പലസ്തീൻ സംഘടനയായ ഹമാസ് അറിയിച്ചു. എന്നാൽ ചർച്ചകൾക്ക് നേതൃത്വം നൽകുന്ന സംഘത്തെയോ മുതിർന്ന നേതാക്കളെയോ ഇല്ലാതാക്കാൻ ആക്രമണത്തിന് കഴിഞ്ഞില്ലെന്നും അവർ വ്യക്തമാക്കി.
ആക്രമണത്തിന് ഇരയായവരെയും, ലക്ഷ്യമിട്ട മുതിർന്ന നേതാക്കളെക്കുറിച്ചുമുള്ള വിവരങ്ങൾ താഴെ നൽകുന്നു:
ആരാണ് ഖലീൽ അൽ-ഹയ്യ?
ഹമാസിന്റെ മുതിർന്ന നേതാക്കളെയാണ് ആക്രമണം ലക്ഷ്യമിട്ടതെന്നാണ് റിപ്പോർട്ടുകൾ. ഇതിൽ പ്രധാനിയായിരുന്നു ഖലീൽ അൽ-ഹയ്യ. ഗാസയ്ക്ക് പുറത്തുള്ള ഹമാസിന്റെ നേതാവും പ്രധാന മധ്യസ്ഥനുമാണ് അദ്ദേഹം.
ഹമാസിന്റെ ഉന്നത നേതാക്കളായ ഇസ്മായിൽ ഹനിയ (ടെഹ്റാനിൽ), യഹ്യ സിൻവാർ (ഗാസയിൽ), സൈനിക കമാൻഡർ മുഹമ്മദ് ദെയ്ഫ് എന്നിവർ കഴിഞ്ഞ വർഷം കൊല്ലപ്പെട്ടതോടെയാണ് അൽ-ഹയ്യയുടെ പ്രാധാന്യം വർധിച്ചത്. ഹനിയയുടെ മരണശേഷം ഗാസയുടെ ചുമതലയേറ്റ സിൻവാർ 2024-ൽത്തന്നെ പിന്നീട് കൊല്ലപ്പെട്ടു.
ഈ നഷ്ടങ്ങളോടെ, യുദ്ധകാലത്ത് സംഘടനയെ നയിക്കാൻ 2024-ന്റെ അവസാനത്തിൽ രൂപീകരിച്ച അഞ്ചംഗ താൽക്കാലിക ഭരണസമിതിയിലെ പ്രധാനികളിൽ ഒരാളായി അൽ-ഹയ്യ മാറി.
1960-ൽ ഗാസ മുനമ്പിൽ ജനിച്ച അൽ-ഹയ്യ, 1987-ൽ ഹമാസ് സ്ഥാപിതമായതു മുതൽ അതിന്റെ ഭാഗമാണ്. എന്നാൽ, നയതന്ത്ര രംഗത്താണ് അദ്ദേഹം കൂടുതൽ പ്രാധാന്യം നേടിയത്. ഇസ്രായേൽ, ഈജിപ്ത്, അമേരിക്ക തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളുമായുള്ള മധ്യസ്ഥ ചർച്ചകളുടെ പ്രധാന കേന്ദ്രമായി മാറിയ ഖത്തറിലായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാന പ്രവർത്തനം.
ഗാസയ്ക്ക് പുറത്ത് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്, ഇസ്രായേലിന്റെ ഉപരോധത്തിന്റെ പരിമിതികളില്ലാതെ അയൽരാജ്യങ്ങളിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യാനും ഏകോപനം നടത്താനും അദ്ദേഹത്തെ സഹായിച്ചു. ഗാസയിൽ വെടിനിർത്തൽ കരാർ ഉറപ്പാക്കാൻ ഇസ്രായേലുമായി നടന്ന മധ്യസ്ഥ ചർച്ചകളിൽ ഹമാസിന്റെ പ്രതിനിധി സംഘത്തെ നയിച്ചതും അൽ-ഹയ്യയാണ്.
അൽ-ഹയ്യയുടെ കുടുംബത്തിനും ഇസ്രായേലി ആക്രമണങ്ങളിൽ വലിയ നഷ്ടങ്ങളുണ്ടായിട്ടുണ്ട്: 2014-ലെ യുദ്ധത്തിൽ, അദ്ദേഹത്തിന്റെ മൂത്തമകൻ ഉസാമയുടെ വീടിന് നേരെയുണ്ടായ ഇസ്രായേലി ആക്രമണത്തിൽ ഉസാമയും ഭാര്യയും മൂന്ന് മക്കളും കൊല്ലപ്പെട്ടിരുന്നു. ചൊവ്വാഴ്ച നടന്ന ആക്രമണത്തിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മറ്റൊരു മകനായ ഹുമാമും കൊല്ലപ്പെട്ടു.
എന്നാൽ എല്ലാ ജീവനും വിലപ്പെട്ടതാണെന്നും ഏത് മരണവും ദുരന്തമാണെന്നും അദ്ദേഹം ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. “സംഘടനയുടെ നേതൃത്വത്തിന്റെ രക്തത്തിന് ഏതൊരു പലസ്തീൻ കുട്ടിയുടെയും രക്തത്തിന്റെ വിലതന്നെയുണ്ട്,” അദ്ദേഹം അൽ ജസീറയോട് പറഞ്ഞു.
മറ്റാരെല്ലാമാണ് ലക്ഷ്യമിടപ്പെട്ടതെന്നും ആരാണ് ആക്രമണത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടതെന്നും കരുതുന്നു?
ഇസ്രായേൽ ആക്രമണത്തിന്റെ മറ്റൊരു ലക്ഷ്യം സഹേർ ജബാരിൻ ആയിരുന്നുവെന്നും വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. നിലവിൽ സംഘടനയുടെ മുഖ്യ സാമ്പത്തിക കാര്യങ്ങളുടെ ചുമതല വഹിക്കുന്നത് അദ്ദേഹമാണ്.
1993-ൽ ഇസ്രായേൽ ജബാരിനെ അറസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും ജീവപര്യന്തം തടവിന് ശിക്ഷിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു. 2011-ൽ ഒരു തടവുകാരെ കൈമാറുന്നതിന്റെ ഭാഗമായി മോചിതനാകുന്നതിന് മുമ്പ്, അദ്ദേഹം ഏകദേശം രണ്ട് പതിറ്റാണ്ടോളം ജയിലിൽ കഴിഞ്ഞു.
മോചനത്തിന് ശേഷം ജബാരിൻ ഹമാസിന്റെ നേതൃനിരയിലേക്ക് അതിവേഗം ഉയർന്നു. സംഘടനയുടെ സാമ്പത്തിക വിഭാഗത്തിന്റെ തലവനായ അദ്ദേഹം, വിപുലമായ നിക്ഷേപ-ധനസഹായ ശൃംഖലകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും മേൽനോട്ടം വഹിക്കുകയും ചെയ്തു. നിലവിൽ അധിനിവേശ വെസ്റ്റ് ബാങ്കിലെ ഹമാസിന്റെ തലവനും അഞ്ചംഗ നേതൃത്വ സമിതിയിലെ അംഗവുമാണ് അദ്ദേഹം.
ഖത്തറിലെ ഇസ്രായേൽ ആക്രമണത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടവർ:
- ജിഹാദ് ലബാദ് – അൽ-ഹയ്യയുടെ ഓഫീസ് ഡയറക്ടർ
- ഹുമാം അൽ-ഹയ്യ – അൽ-ഹയ്യയുടെ മകൻ
- അബ്ദുല്ല അബ്ദുൾ വാഹിദ് – അംഗരക്ഷകൻ
- മുഅമിൻ ഹസൂന – അംഗരക്ഷകൻ
- അഹമ്മദ് അൽ-മംലൂക്ക് – അംഗരക്ഷകൻ
കൊല്ലപ്പെട്ട ആറാമത്തെയാൾ ഖത്തറിന്റെ ആഭ്യന്തര സുരക്ഷാ സേനയായ ലെഖ്വിയയിലെ (Lekhwiya) അംഗമായ കോർപ്പറൽ ബദർ സാദ് മുഹമ്മദ് അൽ-ഹുമൈദി അൽ-ദോസരിയാണെന്ന് ഖത്തർ അറിയിച്ചു.
ആരൊക്കെയാണ് ഹമാസിന്റെ ഇപ്പോഴത്തെ നേതാക്കൾ?
2023 ഒക്ടോബറിൽ ഇസ്രായേലിന്റെ ഗാസ യുദ്ധം ആരംഭിച്ചതിനുശേഷം ഹമാസിന്റെ നിരവധി നേതാക്കൾ കൊല്ലപ്പെട്ട സാഹചര്യത്തിൽ, സംഘടന അഞ്ചംഗ നേതൃത്വ സമിതി രൂപീകരിച്ചു. അൽ-ഹയ്യയും ജബാരിനും ഈ സമിതിയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. കൂടാതെ, ഗാസയിൽ ഒരു മുതിർന്ന സൈനിക മേധാവിയും സംഘടനയ്ക്കുണ്ട്.
ഇസ് അൽ-ദിൻ അൽ-ഹദ്ദാദ്
സിൻവാറിന്റെ മരണശേഷം ഗാസ മുനമ്പിലെ ഏറ്റവും മുതിർന്ന ഹമാസ് സൈനിക നേതാവായി ഇസ് അൽ-ദിൻ അൽ-ഹദ്ദാദ് മാറി. ഒക്ടോബർ 7 ആക്രമണത്തിന്റെ മുഖ്യ സൂത്രധാരന്മാരിൽ ഒരാളായി ഇസ്രായേൽ ഇദ്ദേഹത്തെ കണക്കാക്കുന്നു, കൂടാതെ ഏറ്റവുമധികം തിരയുന്നവരുടെ പട്ടികയിലും ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹം അഞ്ചംഗ നേതൃത്വ സമിതിയിൽ അംഗമല്ല.
ഖാലിദ് മിഷാൽ
68 കാരനായ ഖാലിദ് മിഷാൽ, 1990-കൾ മുതൽ പലസ്തീൻ ചെറുത്തുനിൽപ്പ് പ്രസ്ഥാനമായ ഹമാസിന്റെ മുതിർന്ന രാഷ്ട്രീയ നേതാവാണ്. ജോർദാനിലെ ഒരു തെരുവിൽ വെച്ച് ഇസ്രായേലി ഏജന്റുമാർ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചെവിയിൽ മാരകമായ രാസവസ്തു കുത്തിവെക്കാൻ ശ്രമിച്ചപ്പോഴാണ് അദ്ദേഹം കൂടുതൽ അറിയപ്പെടാൻ തുടങ്ങിയത്. എന്നാൽ ആ ശ്രമം പരാജയപ്പെടുകയും ഏജന്റുമാർ താമസിയാതെ അറസ്റ്റിലാകുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹം ഇപ്പോൾ ഖത്തറിലാണ് താമസിക്കുന്നത്, കൂടാതെ നേതൃത്വ സമിതിയിലും അംഗമാണ്.
“ബാക്കിയുള്ള പലസ്തീൻ ഭൂമിയിൽ ഇസ്രായേൽ എന്നൊരു രാഷ്ട്രം ഉണ്ടാകുമെന്നത് ഒരു യാഥാർത്ഥ്യമാണ് എന്നത് ശരിയാണ്. എന്നാൽ അതിനെ അംഗീകരിക്കുന്നതിലോ സമ്മതിക്കുന്നതിലോ ഞാൻ സഹകരിക്കില്ല,” എന്ന് മിഷാൽ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.
മുഹമ്മദ് ദർവിഷ്
അദ്ദേഹവും ഖത്തറിലാണ് താമസിക്കുന്നത്, ഹമാസിന്റെ നേതൃത്വ സമിതിയുടെ നാമമാത്രമായ തലവനുമാണ്. റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രകാരം, 2025-ന്റെ തുടക്കത്തിൽ അദ്ദേഹം തുർക്കി പ്രസിഡന്റ് എർദോഗനുമായി കൂടിക്കാഴ്ച നടത്തുകയും യുദ്ധാനന്തര ഗാസയ്ക്കായി ഒരു വിദഗ്ദ്ധ ഭരണ (ടെക്നോക്രാറ്റിക്) അല്ലെങ്കിൽ ദേശീയ ഐക്യ സർക്കാരിനെന്ന ആശയത്തെ പരസ്യമായി പിന്തുണയ്ക്കുകയും ചെയ്തു.
നിസാർ അവദല്ല
അവദല്ല ഹമാസിന്റെ ദീർഘകാല നേതാവാണ്. ഹമാസിന്റെ സ്ഥാപകാംഗങ്ങളിൽ ഒരാളായി അദ്ദേഹം കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു, കൂടാതെ സംഘടനയുടെ സായുധ വിഭാഗത്തിലടക്കം നിരവധി സുപ്രധാന പദവികൾ വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഒക്ടോബർ 7 ആക്രമണത്തിന് ശേഷം അദ്ദേഹം പരസ്യമായി സംസാരിക്കുകയോ മാധ്യമങ്ങളിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയോ ചെയ്തിട്ടില്ല.
















