അന്വേഷണം വാർത്തകൾ ലഭിക്കാന്‍ വാട്സാപ്പ് ചാനലില്‍ ചേരൂ.ഡൽഹിയിലെ വായു മലിനീകരണം കുറയ്ക്കുന്നതിനായി ഐഐടി-കാൺപൂർ നടത്തിയ ക്ലൗഡ് സീഡിംഗ് പരീക്ഷണത്തെ സംബന്ധിച്ച് ചില വിവാദങ്ങൾ നടക്കുന്നുണ്ട്. കാലാവസ്ഥാ വകുപ്പ് ‘മേഘങ്ങൾ ഉണ്ടാകില്ല’ എന്ന് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിട്ടും പരീക്ഷണം നടത്തിയെന്ന തരത്തിലുള്ള റിപ്പോർട്ടുകൾ ആണ് പുറത്തുവരുന്നത്. ഡൽഹിയിൽ കൃത്രിമ മഴ പെയ്യിക്കാനുള്ള പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമായാണ് ഐഐടി-കാൺപൂർ ക്ലൗഡ് സീഡിംഗ് പരീക്ഷണം നടത്തിയത്. പരീക്ഷണത്തിന്റെ സമയത്ത് മേഘങ്ങൾ ഉണ്ടാകാൻ സാധ്യതയില്ലെന്ന് കാലാവസ്ഥാ നിരീക്ഷണ കേന്ദ്രം മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിരുന്നതായി റിപ്പോർട്ടുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ക്ലൗഡ് സീഡിംഗ് നടത്തണമെങ്കിൽ അന്തരീക്ഷത്തിൽ ആവശ്യത്തിന് ഈർപ്പവും മേഘങ്ങളും വേണം.
ഈ മുന്നറിയിപ്പുകൾ അവഗണിച്ചുകൊണ്ട് പരീക്ഷണം നടത്തിയതിനെതിരെ വിമർശനങ്ങൾ ഉയർന്നിരുന്നു. പരീക്ഷണത്തിൻ്റെ ഫലപ്രാപ്തിയെക്കുറിച്ച് സംശയങ്ങൾ ഉന്നയിക്കപ്പെട്ടു. എന്നിരുന്നാലും, ഈ പരീക്ഷണങ്ങൾ ചെറിയ തോതിലുള്ള ട്രയൽ റണ്ണുകൾ മാത്രമായിരുന്നെന്നും, യഥാർത്ഥത്തിൽ വലിയ തോതിലുള്ള ക്ലൗഡ് സീഡിംഗ് നടത്തുന്നതിന് മുമ്പ് വിവിധ ഘട്ടങ്ങളിലെ സാധ്യതകൾ പരിശോധിക്കുകയായിരുന്നു ലക്ഷ്യമെന്നും ഐഐടി അധികൃതർ വിശദീകരിച്ചിരുന്നു. കൃത്യമായ കാലാവസ്ഥാ സാഹചര്യങ്ങളിൽ മാത്രമേ പ്രധാന പരീക്ഷണം നടത്തുകയുള്ളൂ എന്നും അവർ വ്യക്തമാക്കി.
ക്ലൗഡ് സീഡിംഗിന് ആവശ്യമായ ഈർപ്പം മേഘങ്ങളിൽ ഇല്ലെന്നും, അതിനാൽ പരീക്ഷണം വിജയകരമാകില്ലെന്നും ഇന്ത്യൻ കാലാവസ്ഥാ വകുപ്പ് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിരുന്നു. ക്ലൗഡ് സീഡിംഗിന് കുറഞ്ഞത് 50-60% ഈർപ്പം ആവശ്യമായിടത്ത്, പരീക്ഷണ സമയത്ത് 15-20% മാത്രമാണ് ഉണ്ടായിരുന്നത്. ഈ മുന്നറിയിപ്പുകൾക്കിടയിലും, ഡൽഹി സർക്കാർ-ഐഐടി കാൺപൂർ സഹകരണത്തോടെയുള്ള പദ്ധതി പ്രകാരം ഒക്ടോബർ 28-ന് ഉൾപ്പെടെ രണ്ട് പരീക്ഷണ പറക്കലുകൾ നടത്തി. വടക്കൻ കരോൾ ബാഗ്, മയൂർ വിഹാർ, ബുരാരി തുടങ്ങിയ പ്രദേശങ്ങളിൽ വിമാനം സിൽവർ അയഡൈഡ് ഫ്ലെയറുകൾ വിതറി. ഈ പരീക്ഷണങ്ങളൊന്നും ഡൽഹിയിൽ കാര്യമായ മഴയ്ക്ക് കാരണമായില്ല. നോയിഡയിലും ഗ്രേറ്റർ നോയിഡയിലും നേരിയ തോതിലുള്ള മഴ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.
മേഘങ്ങളിൽ ആവശ്യത്തിന് ഈർപ്പമില്ലാത്തതുകൊണ്ടാണ് മഴ ലഭിക്കാതിരുന്നതെന്ന് ഐഐടി-കാൺപൂർ ഡയറക്ടർ മനിന്ദ്ര അഗർവാൾ വിശദീകരിച്ചു. എങ്കിലും, മലിനീകരണ തോത് കുറയ്ക്കാൻ ഈ പരീക്ഷണം സഹായിച്ചതായും ഭാവി പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് ആവശ്യമായ ഡാറ്റ ലഭിച്ചതായും അവർ അവകാശപ്പെട്ടു. ഈ നീക്കം വൻ തുക മുടക്കിയുള്ള താൽക്കാലികവും അശാസ്ത്രീയവുമായ നടപടിയാണെന്ന് പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തകരും വിദഗ്ധരും വിമർശിച്ചു. ഡൽഹിയിലെ വായു മലിനീകരണത്തിന് ശാശ്വത പരിഹാരം മലിനീകരണ സ്രോതസ്സുകൾ നിയന്ത്രിക്കുക മാത്രമാണെന്നും അവർ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. കാലാവസ്ഥാ നിരീക്ഷണ ഡാറ്റയെ ആശ്രയിച്ചാണ് ക്ലൗഡ് സീഡിംഗ് നടത്തേണ്ടതെന്നിരിക്കെ, മതിയായ മേഘങ്ങളില്ലാതിരുന്നിട്ടും പരീക്ഷണം നടത്തിയത് ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. പിന്നീട്, മോശം കാലാവസ്ഥാ സാഹചര്യങ്ങൾ കാരണം തുടർ പരീക്ഷണങ്ങൾ മാറ്റിവെക്കുകയും ചെയ്തു.
