അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസന കാര്യത്തില്‍ എന്നും മാറ്റത്തിന്റെ പാതയിലാണ് ദുബായ്. മികച്ച നെറ്റ്വര്‍ക്കുള്ള റോഡുകളും, മെട്രോ റെയില്‍ പദ്ധതിയും എല്ലാം ദീര്‍ഘവീക്ഷണത്തോടെയാണ് ദുബായ് നഗരം എന്നും നടപ്പാക്കുന്നത്. ലോകത്തെ ഏത് മുന്‍നിര രാജ്യത്തോടും കിടപിടിക്കുന്ന സാങ്കേതിക
സംവിധാനങ്ങളും പദ്ധതികളുമാണ് ദുബായ് ആസുത്രണം ചെയ്ത് നടപ്പാക്കി മാതൃക് കാട്ടുന്നത്. വാഹന പെരുപ്പം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനായി ദുബായ് ആവിഷ്‌കരിക്കുന്ന പദ്ധതികള്‍ ഇതിനോടകം തന്നെ ലോക ശ്രദ്ധ നേടിയിട്ടുണ്ട്. ഇതാ, ദുബായ് മെട്രോയും അതുപോലെ വമ്പന്‍ പദ്ധതികളോട് പരിഷ്‌കരണത്തിന്റെ പാതയിലാണ്. 20 മിനിറ്റ് സിറ്റി പദ്ധതി ലക്ഷ്യവെയ്ക്കുന്ന വമ്പന്‍ വികസന പദധതികളില്‍ ദുബായ് മെട്രോയും പ്രധാന പങ്കാളിയാണ്.
വിദഗ്ധരും നഗര ആസൂത്രകരും പറയുന്നതനുസരിച്ച്, അടുത്ത കുറച്ച് വര്‍ഷങ്ങളില്‍ ദുബായ് മെട്രോ വികസിപ്പിക്കുന്നത് താമസക്കാരെ സമയവും പണവും ലാഭിക്കാന്‍ സഹായിക്കും . എന്നിരുന്നാലും, ലക്ഷ്യം ഗതാഗത ശൃംഖല വിപുലീകരിക്കുക മാത്രമല്ല, അയല്‍പക്കങ്ങളിലെ ജീവിതക്ഷമത മെച്ചപ്പെടുത്തുക എന്നതാണ്, ഇതിനെ 20 മിനിറ്റ് സിറ്റി പദ്ധതി എന്ന് സര്‍ക്കാര്‍ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു. 2040-ഓടെ 140 സ്റ്റേഷനുകള്‍ (228 കി.മീ. ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്ന) പദ്ധതികളോടെ, നിലവിലെ 64 സ്റ്റേഷനുകളില്‍ നിന്ന് (84 കിലോമീറ്റര്‍) 96 സ്റ്റേഷനുകളായി (140 കിലോമീറ്റര്‍) വികസിപ്പിക്കാനുള്ള പദ്ധതികള്‍ ദുബായ് എക്സിക്യൂട്ടീവ് കൗണ്‍സില്‍ കഴിഞ്ഞ ആഴ്ച പ്രഖ്യാപിച്ചു. സ്റ്റേഷനുകള്‍ക്ക് ചുറ്റുമുള്ള ജനസംഖ്യ വര്‍ധിപ്പിക്കുന്നതിനും മെട്രോയ്ക്ക് ചുറ്റുമുള്ള റെസിഡന്‍ഷ്യല്‍, കൊമേഴ്സ്യല്‍, ഓഫീസ്, സര്‍വീസ് സ്പെയ്സുകളുടെ വൈവിധ്യം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും പദ്ധതി ലക്ഷ്യമിടുന്നു. മുന്‍വര്‍ഷത്തെ 22 മണിക്കൂറിനെ അപേക്ഷിച്ച് 2023 ല്‍ ഗതാഗതക്കുരുക്കില്‍ അകപ്പെട്ടിരുന്ന ദുബായിലെ വാഹനയാത്രക്കാര്‍ക്ക് 33 മണിക്കൂര്‍ നഷ്ടമായെന്ന് കഴിഞ്ഞ മാസം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു പഠനം വെളിപ്പെടുത്തിയത്. ഇതിനായിട്ടാണ് പുത്തന്‍ പദ്ധതികള്‍ ആസൂത്രണം ചെയ്യാന്‍ യുഎഇ ഭരണകൂടം തീരുമാനമെടുത്തിരിക്കുന്നത്. ആളുകളെ അവരുടെ ജോലികളിലേക്കും അടിസ്ഥാന സേവനങ്ങളിലേക്കും സൗകര്യങ്ങളിലേക്കും ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിലൂടെ, അവരുടെ കാറുകള്‍ ഉപയോഗിക്കാന്‍ അവരെ നിര്‍ബന്ധിക്കില്ല. ഇത് യാത്രയുടെ ആവശ്യം കുറയ്ക്കുക മാത്രമല്ല കാര്‍ബണ്‍ ബഹിര്‍ഗമനം കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യും. പുതിയ ഗതാഗത ലിങ്കുകള്‍ ഡെവലപ്പര്‍മാരുടെ കൂടുതല്‍ നിക്ഷേപം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും കൂടുതല്‍ നഗര വളര്‍ച്ചയ്ക്കും പുനര്‍വികസനത്തിനും ഉത്തേജനം നല്‍കുകയും ചെയ്യുമെന്നാണ് കണക്ക്ക്കൂട്ടല്‍. സുസ്ഥിരതയിലും കാര്‍ബണ്‍ പുറന്തള്ളല്‍ കുറയ്ക്കുന്നതിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത് മെട്രോ സ്റ്റേഷനുകള്‍ക്ക് സമീപമുള്ള പ്രോപ്പര്‍ട്ടികള്‍ പരിസ്ഥിതി ബോധമുള്ള നിക്ഷേപകര്‍ക്കും താമസക്കാര്‍ക്കും കൂടുതല്‍ ആകര്‍ഷകമാക്കാനും പദ്ധതിയിടുന്നു.
മെട്രോ സംവിധാനം വിപുലീകരിക്കുന്നത് ഒരു മികച്ച തുടക്കമാണ്, ന്യൂയോര്‍ക്ക് യൂണിവേഴ്സിറ്റി അബുദാബിയിലെ (ചഥഡഅഉ) ഗ്രാജ്വേറ്റ് അഫയേഴ്സ് എഞ്ചിനീയറിംഗ് അസോസിയേറ്റ് ഡീന്‍ ഡോ. മോണിക്ക മെനെന്‍ഡസ് മാധ്യമങ്ങളോട് പറഞ്ഞു: ‘ 20 മിനിറ്റ് നഗരങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ആശയം താമസക്കാര്‍ ചെയ്യേണ്ടതാണ്. 20 മിനിറ്റ് ചുറ്റളവില്‍ മിക്ക അവശ്യ സേവനങ്ങളിലേക്കും സൗകര്യങ്ങളിലേക്കും പ്രവേശനം നേടുക. ഇത് നേടുന്നതിന്, ഒന്നിലധികം ഗതാഗത ഓപ്ഷനുകള്‍ വികസിപ്പിക്കുന്നതിനും മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള ഗതാഗത നയങ്ങളുടെ സംയോജനമാണ് ഞങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടത്, നഗര ആസൂത്രണം സാന്ദ്രവും മിശ്രിതവുമായ അയല്‍പക്കങ്ങള്‍ വളര്‍ത്തിയെടുക്കാന്‍ ലക്ഷ്യമിടുന്നതായി അവര്‍ കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു. റിസര്‍ച്ച് സെന്റര്‍ ഫോര്‍ ഇന്ററാക്ടിംഗ് അര്‍ബന്‍ നെറ്റ്വര്‍ക്കുകളുടെ ഡയറക്ടര്‍ കൂടിയായ ചഥഡഅഉ പ്രൊഫസര്‍ പറയുന്നതനുസരിച്ച് ഈ പ്രോജക്റ്റ് മറ്റ് തരത്തിലുള്ള പൊതുഗതാഗതത്തിന്റെ (ഉദാഹരണത്തിന്, ബസ് സിസ്റ്റം) വിപുലീകരിക്കണം, കൂടാതെ കൂടുതല്‍ സജീവമായ ഗതാഗത മാര്‍ഗ്ഗങ്ങളും (നടത്തം, ബൈക്കിംഗ്, മറ്റ് മൈക്രോ-മൊബിലിറ്റി എന്നിവയുടെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങള്‍ വികസിപ്പിക്കുകയും മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുക), പുതിയ വാഹന സാങ്കേതികവിദ്യകളുടെ സഹായത്തോടെ കൂടുതല്‍ വഴക്കമുള്ള ആശയങ്ങള്‍ (പങ്കിട്ട വാഹനങ്ങള്‍, ആവശ്യാനുസരണം ഗതാഗതം എന്നിവ പോലുള്ളവ) നല്‍കുക. 20 മിനിറ്റ് ദൈര്‍ഘ്യമുള്ള നഗരങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കുന്നത് എമിറേറ്റിലെ ഗതാഗതക്കുരുക്കിന് പരിഹാരമാകുമെന്ന് എമിറാത്തി ട്രാഫിക് സുരക്ഷാ ഗവേഷകന്‍ ഡോ. മൊസ്തഫ അല്‍ ദാഹ് പറഞ്ഞു. നിരവധി താമസക്കാര്‍ അവരുടെ ജോലി സ്ഥലങ്ങളില്‍ നിന്നോ സ്‌കൂളുകളില്‍ നിന്നോ മറ്റ് പ്രധാന സ്ഥലങ്ങളില്‍ നിന്നും സൗകര്യങ്ങളില്‍ നിന്നോ അകലെ താമസിക്കുന്നതിനാലാണ് കനത്ത തിരക്ക് അനുഭവപ്പെടുന്നതെന്ന് എംഎ ട്രാഫിക് കണ്‍സള്‍ട്ടിംഗിന്റെ സ്ഥാപകന്‍ കൂടിയായ അല്‍ ദഹ് പറഞ്ഞു. അവര്‍ക്ക് വലിയ ദൂരത്തേക്ക് യാത്ര ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്, ഇത് റോഡിലെ തിരക്കിന് മാത്രമല്ല, പെട്രോളിന് കൂടുതല്‍ പണം ചെലവഴിക്കുന്നതിനും ട്രാഫിക്കില്‍ സമയം പാഴാക്കുന്നതിനും കാരണമാകുന്നു, അദ്ദേഹം അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. 20മിനിറ്റ് ദൈര്‍ഘ്യമുള്ള നഗരങ്ങളുടെ സൃഷ്ടിയും പൊതുഗതാഗതത്തിലെ മെച്ചപ്പെടുത്തലുകളും ഭാവിയിലേക്കുള്ള വഴിയാണ്, അല്‍ ദാഹ് പറയുന്നതനുസരിച്ച്. ഈ മാറ്റങ്ങള്‍ ഒറ്റരാത്രികൊണ്ട് സംഭവിക്കുന്നതല്ലെന്നും പ്രൊഫ. മെനെന്‍ഡസ് അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. എന്നാല്‍ ശരിയായ കാഴ്ചപ്പാടും രാഷ്ട്രീയ ഇച്ഛാശക്തിയുമുണ്ടെങ്കില്‍ അത് നേടാനാകും. ഈ ആശയങ്ങളില്‍ ചിലത് നമുക്ക് യാഥാര്‍ത്ഥ്യമാക്കാന്‍ കഴിയുന്ന തരത്തിലുള്ള സ്ഥലമാണ് യുഎഇയെന്ന് ഞാന്‍ വിശ്വസിക്കുന്നതായും അവര്‍ കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു.
20 മിനിറ്റ് സിറ്റി പദ്ധതി
ദുബായ് 2040 അര്‍ബന്‍ മാസ്റ്റര്‍ പ്ലാന്‍ ആളുകളുടെ ജീവിതത്തില്‍ സമയത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം തിരിച്ചറിയുകയും യാത്ര ചെയ്യുന്നതിനും അടിസ്ഥാന ആവശ്യങ്ങള്‍ നിറവേറ്റുന്നതിനുമുള്ള സമയം ഫലപ്രദമായി കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും വിനിയോഗിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് ജീവിത നിലവാരം ഉയര്‍ത്തുന്നതിലും സന്തോഷവും സംതൃപ്തിയും കൈവരിക്കുന്നതിലും നിര്‍ണായക പങ്കുവഹിക്കുമെന്ന് യുഎഇ ഭരണകൂടം വിലയിരുത്തുന്നു.
അതുപോലെ, നഗരത്തിലുടനീളമുള്ള സുസ്ഥിരമായ കാല്‍നടയാത്ര, സൈക്കിള്‍, ഗതാഗത യാത്രകള്‍ എന്നിവയിലൂടെ കാല്‍നടയായോ സൈക്കിളിലോ 20 മിനിറ്റ് സമയപരിധിക്കുള്ളില്‍ താമസക്കാര്‍ക്ക് ലക്ഷ്യസ്ഥാനത്ത് എത്തിച്ചേരാന്‍ ആവശ്യമായ എല്ലാ സൗകര്യങ്ങളോടും കൂടിയ സംയോജിത സേവന കേന്ദ്രങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിരിക്കും. 55% നിവാസികളെ മാസ് ട്രാന്‍സിറ്റ് സ്റ്റേഷനുകളുടെ 800 മീറ്ററിനുള്ളില്‍ താമസിപ്പിക്കുകയും അവരുടെ ദൈനംദിന ആവശ്യങ്ങളുടെയും ലക്ഷ്യസ്ഥാനങ്ങളുടെയും 80% എത്താന്‍ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതാണ് പദ്ധതി.