അന്വേഷണം വാർത്തകൾ ലഭിക്കാന്‍ വാട്സാപ്പ് ഗ്രൂപ്പില്‍ ചേരൂ.പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, അവസാനത്തെ കാകൈത്യ ഭരണാധികാരി പ്രതാപ് രുദ്ര നിർമ്മിച്ച ഛായ സോമേശ്വര ക്ഷേത്രം അതിശയകരമായ ഛായ അല്ലെങ്കിൽ നിഴൽ പ്രതിഭാസത്തിന് പേരുകേട്ടതാണ്. ദിവസം മുഴുവൻ, ഒരു തൂണിന്റെ നിഴൽ ശിവലിംഗത്തിൽ പതിച്ചു കൊണ്ടേയിരിക്കും. പകലിന്റെ സമയവും സൂര്യന്റെ സ്ഥാനവും പരിഗണിക്കാതെ ശിവലിംഗത്തിന് പിന്നിലെ ഭിത്തിയിൽ ഇത് സ്ഥിരവും അചഞ്ചലവുമായ സാന്നിധ്യമാണ്.
ഇന്ത്യയുടെ സംസ്കാരത്തിന്റെ ഭാഗമാണ് ആരാധനാലയങ്ങൾ. പ്രാചീന കാലം മുതൽക്കെ നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങൾ ഇന്ത്യയിലുണ്ട്. ചില ക്ഷേത്രങ്ങളിലെല്ലാം തന്നെ നമുക്ക് വിശ്വസിക്കാനാകാത്ത പല അത്ഭുതകരമായ കാഴ്ചകളുമുണ്ട്. അത്തരത്തിലൊന്നാണ് തെലങ്കാനയിലെ നൽഗൊണ്ട ജില്ലയിലെ പനഗലിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന അതി പുരാതനമായ ഒരു ശൈവ ഹിന്ദു ക്ഷേത്രമായ ഛായ സോമേശ്വര ക്ഷേത്രത്തിന് പറയാനുള്ളത്. ഈ ക്ഷേത്രത്തിന് മൂന്ന് ഗർഭഗൃഹങ്ങൾ ഉണ്ട്, ഇത് ക്ഷേത്ര വാസ്തുവിദ്യയുടെ പ്രത്യേകതയാണ്. ഇതിനെ ത്രികുടാലയം എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ശിവൻ, വിഷ്ണു, സൂര്യൻ എന്നിവരെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചതാണ് മൂന്ന് ശ്രീകോവിലുകൾ. മൂന്ന് ആരാധനാലയങ്ങളും ഒരു പൊതു മണ്ഡപം പങ്കിടുന്നു, അതിൽ തെലിംഗാന ശൈലിയിൽ സങ്കീർണ്ണമായ കൊത്തുപണികളുള്ള തൂണുകൾ ഉണ്ട്. ഈ കൊത്തുപണികൾ മഹാഭാരതം, രാമായണം, പുരാണങ്ങൾ എന്നിവയിൽ നിന്നുള്ള രംഗങ്ങൾ ചിത്രീകരിക്കുന്നു. മധ്യ ശിവക്ഷേത്രത്തിനടുത്തുള്ള അർദ്ധമണ്ഡപത്തിലെ തൂണുകളും തുറസ്സായ സ്ഥലങ്ങളും ക്ഷേത്ര വാസ്തുശില്പി രൂപകല്പന ചെയ്യുകയും സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തത്, സൂര്യന്റെ സ്ഥാനം പരിഗണിക്കാതെ ദിവസം മുഴുവൻ ശിവലിംഗത്തിന്മേൽ ഒരു ഏകീകൃത നിഴൽ പതിക്കുന്ന വിധത്തിലാണ്.
ഇങ്ങനെയൊരു പ്രതിഭാസം ഉള്ളത് കൊണ്ടാണ് ക്ഷേത്രത്തിന് ഛായ സോമേശ്വര സ്വാമി ക്ഷേത്രം എന്ന പേര് വന്നത്. ത്രികുടാലയം എന്നാണ് ക്ഷേത്രം പൊതുവെ വിശ്വാസികള്‍ക്കിടയില്‍ അറിയപ്പെടുന്നത്. അക്കാലത്തെ സാങ്കേതിക വിദ്യകളും നിര്‍മ്മാണ സൗകര്യങ്ങളുമെല്ലാം നോക്കുമ്പോള്‍ തീര്‍ത്തും അത്ഭുതകരമാണ് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നിര്‍മ്മിതി. തകർന്ന ഒരു നന്ദിയും ഒരിക്കലത് വിശ്രമിച്ചിരുന്ന പ്ലാറ്റ്‌ഫോമും ഈ മണ്ഡപത്തിന്റെ അരികിൽ തറയിൽ കിടപ്പുണ്ട്. ഈ ക്ഷേത്രം ഒരു ത്രികുടാലയമാണ്, വലതുവശത്തായി ശിവ-പാർവ്വതി പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്, ഗർഭഗുഡിക്ക് അഭിമുഖമായി സൂര്യദേവന്റെ പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. സൂര്യക്ഷേത്രം കിഴക്കേ വീട്ടിൽ, വിഷ്ണുക്ഷേത്രം വടക്ക് വീട്ടിൽ, സൂര്യക്ഷേത്രത്തിന് എതിർവശത്ത് ശ്രീ സോമേശ്വര സ്വാമി ക്ഷേത്രം. ചോള രാജാക്കന്മാരാണ് ഛായ സോമേശ്വര ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചത്. ഓരോ ക്ഷേത്ര സ്തംഭത്തിലും ഹിന്ദു ഇതിഹാസങ്ങളായ രാമായണത്തിലും മഹാഭാരതത്തിലും നിന്നുള്ള ഒരു കഥ കൊത്തി വച്ചിട്ടുണ്ട് എന്നതാണ് എടുത്തു പറയേണ്ട മറ്റൊരു പ്രത്യേകത.
ഛായ സോമേശ്വര ക്ഷേത്രം യഥാർത്ഥത്തിൽ വലിയ കല്ലുകൾ കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ ഒരു സമുച്ചയമാണ്. പ്രധാന ക്ഷേത്രം ഒരു ത്രികൂട ക്ഷേത്രമാണ്. ഇതിന്റെ ദർശനം കിഴക്കോട്ടാണുള്ളത്. ഈ ക്ഷേത്രത്തിന് മൂന്ന് പ്രവേശന കവാടങ്ങളാണുള്ളത്. തെക്ക് ഉള്ളതാണ് പ്രധാനപ്പെട്ട വലിയ കവാടം. പ്രധാന ക്ഷേത്രം കൂടാതെ ആറ് ഉപക്ഷേത്രങ്ങൾ കൂടിയുണ്ട്. പ്രദേശത്ത് നിന്ന് ശേഖരിച്ച നിരവധി ശില്പങ്ങൾ ക്ഷേത്ര വളപ്പിൽ നിർമ്മിച്ച മ്യൂസിയത്തിൽ സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നു. 640 ഓളം കലാവസ്തുക്കളും പുരാവസ്തുക്കളും ഈ മ്യൂസിയത്തിൽ അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. പലതും അതിന്റെ ഓപ്പൺ എയർ ഗാലറിയിലാണ് പ്രദർശിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്.
നാഗാർജുന സാഗർ അണക്കെട്ടിന്റെ നിർമ്മാണ വേളയിൽ മുങ്ങിയ യെല്ലേശ്വരം എന്ന ഗ്രാമത്തിൽ നിന്ന് ശേഖരിച്ചതാണ് മ്യൂസിയത്തിൽ സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്ന പുരാതന ശിവലിംഗങ്ങളിൽ ചിലത്. ശിൽപിയും പുരാവസ്തു ഗവേഷകനുമായ ഇ. ശിവനാഗിറെഡ്ഡി ക്ഷേത്രത്തിലെ അത്ഭുത നിഴലിനെക്കുറിച്ച് നൽക്കുന്ന വിശദീകരണം ഇങ്ങനെയാണ്. ” ഛായ സോമേശ്വര ക്ഷേത്രം കാകതീയരുടെ ഒരു എഞ്ചിനീയറിംഗ് വൈദഗ്ത്യമാണ്. സ്ഥപതികൾ അഥവാ ക്ഷേത്ര നിർമ്മാതാക്കൾ / ശിൽപികൾ അർദ്ധമണ്ഡപത്തിലെ രണ്ട് തൂണുകളും സൂര്യക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഇരുവശത്തുമുള്ള തിരശ്ശീല ഭിത്തികളും സൂര്യപ്രകാശം രണ്ട് തൂണുകളെയും മുറിച്ച് പ്രഭാതം മുതൽ പ്രദോഷം വരെ നിഴൽ സൃഷ്ടിക്കുന്ന തരത്തിൽ ക്രമീകരിച്ചു. നിഗൂഢമായ വാസ്തുവിദ്യാ രൂപകല്പന പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നവർക്ക് ഇത് നല്ലൊരു ലക്ഷ്യസ്ഥാനമാണ്.
Story Highlights: chaya somaswera temple
