വഖഫ് ബോര്‍ഡുകളുടെ നിലവിലുള്ള വര്‍ക്കിംഗ് പ്രോട്ടോക്കോള്‍ ഭേദഗതി ചെയ്യാന്‍ ശ്രമിക്കുന്ന വഖഫ് (ഭേദഗതി) ബില്‍, 2024, മുസ്സല്‍മാന്‍ വഖഫ് (റദ്ദുചെയ്യല്‍) ബില്‍, 2024 എന്നിവ ആഗസ്റ്റ് 8 ന് കേന്ദ്ര ന്യൂനപക്ഷ കാര്യ മന്ത്രി കിരണ്‍ റിജിജു ലോക്സഭയില്‍ അവതരിപ്പിച്ചു. ന്യൂനപക്ഷ അവകാശങ്ങള്‍ ദുരുപയോഗം ചെയ്യാനും ഭീഷണിപ്പെടുത്താനും സാധ്യതയുണ്ടെന്ന് ചൂണ്ടിക്കാട്ടി ഒരു വിഭാഗം സമുദായ നേതാക്കളും ആക്ടിവിസ്റ്റുകളും പ്രതിപക്ഷ നേതാക്കളും നിയമ വിദഗ്ധരും എതിര്‍പ്പും സംശയങ്ങളും അറിയിച്ചതോടെ ബില്‍ സംബന്ധിച്ച കാര്യത്തില്‍ ആശങ്കയുണ്ടായി.
വഖഫ് നിയമത്തിലെ നിര്‍ദിഷ്ട മാറ്റങ്ങള്‍ അവലോകനം ചെയ്യുന്നതിനായി 31 നിയമസഭാംഗങ്ങള്‍ – 21 ലോക്സഭ, 10 രാജ്യസഭ അംഗങ്ങള്‍ എന്നിവരടങ്ങുന്ന ഒരു സംയുക്ത പാര്‍ലമെന്ററി കമ്മിറ്റി രൂപീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്, ഇതിനായി സമിതി പൊതുജനങ്ങള്‍, എന്‍ജിഒകള്‍, വിദഗ്ധര്‍, സ്ഥാപനങ്ങള്‍ എന്നിവരില്‍ നിന്ന് രേഖാമൂലം നിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ തേടിയിട്ടുണ്ട്.
ഈ പശ്ചാത്തലത്തില്‍, ഇന്ത്യാ ഗവണ്‍മെന്റിന്റെ നോഡല്‍ ഏജന്‍സിയായ പ്രസ് ഇന്‍ഫര്‍മേഷന്‍ ബ്യൂറോ വഖഫ് ഭേദഗതി ബില്ലുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഒരു വിശദീകരണം പുറത്തിറക്കി. വിശദീകരണത്തില്‍ നിരവധി വിഭാഗങ്ങളുണ്ട് – വഖ്ഫ് എന്നതിന്റെ അര്‍ത്ഥമെന്താണ്?, വഖ്ഫ് എന്ന ആശയത്തിന്റെ ഉത്ഭവം എന്താണ്?, വഖഫ് സ്വത്തുക്കളുടെ ഭരണത്തിലെ പ്രധാന നിയമനിര്‍മ്മാണ മാറ്റങ്ങളും സംഭവവികാസങ്ങളും എന്തൊക്കെയാണ്? ഇന്ത്യ വഖഫ് നിയമത്തിലൂടെ?, വകുപ്പിന് കീഴില്‍, എല്ലാ ഇസ്ലാമിക രാജ്യങ്ങള്‍ക്കും വഖഫ് സ്വത്തുക്കള്‍ ഉണ്ടോ?
https://pib.gov.in/PressNoteDetails.aspx?NoteId=152139&ModuleId=3®=3&lang=1
പല ഇസ്ലാമിക രാജ്യങ്ങള്‍ക്കും വഖഫ് സ്വത്തുക്കള്‍ ഇല്ലെന്ന് പിഐബിയുടെ വിശദീകരണത്തില്‍ പറഞ്ഞു. ഇല്ല, എല്ലാ ഇസ്ലാമിക രാജ്യങ്ങള്‍ക്കും വഖഫ് സ്വത്തുക്കളില്ല. തുര്‍ക്കി, ലിബിയ, ഈജിപ്ത്, സുഡാന്‍, ലെബനന്‍, സിറിയ, ജോര്‍ദാന്‍, ടുണീഷ്യ, ഇറാഖ് തുടങ്ങിയ ഇസ്ലാമിക രാജ്യങ്ങളില്‍ വഖഫ് ഇല്ല. എന്നിരുന്നാലും, ഇന്ത്യയില്‍, വഖഫ് ബോര്‍ഡുകള്‍ ഏറ്റവും വലിയ നഗര ഭൂവുടമകള്‍ മാത്രമല്ല, അവരെ നിയമപരമായി സംരക്ഷിക്കുന്ന ഒരു നിയമവുമുണ്ട്.
സോഷ്യല്‍ മീഡിയയിലെ നിരവധി ഉപയോക്താക്കളും ഇതേ അവകാശവാദം പങ്കുവെച്ചു. തീവ്ര വലതുപക്ഷ പ്രചാരകരായ @max_gaurav8511 എന്ന ഗൗരവ് ഗുപ്ത, @ടവൗയവമി67917944 ശുഭാംഗി കുല്‍ക്കര്‍ണ്ണി, @GA_Pansare ഗണേഷ് പന്‍സാരേ തുടങ്ങി നിരവധി പേരാണ് #StandAgainstWaqfAct എന്ന ഹാഷ്ടാഗ് പ്രചരണം നടത്തിയിരിക്കുന്നത്.
എന്താണ് സത്യാവസ്ഥ?
പ്രമുഖ എന്‍സൈക്ലോപീഡിയ നിര്‍മ്മാതാക്കളായ ബ്രിട്ടാനിക്കയുടെ അഭിപ്രായത്തില്‍ , ഇസ്ലാമിക നിയമത്തിലെ ‘വഖ്ഫ്’, ‘ട്രസ്റ്റില്‍ നടക്കുന്ന ഒരു ചാരിറ്റബിള്‍ എന്‍ഡോവ്മെന്റാണ്. ”ഒരു വഖ്ഫ് സ്ഥാപിക്കുന്നതിനുള്ള ഔപചാരിക പ്രക്രിയയില്‍, ദാതാവ് (വഖീഫ്) ഒരു പ്രത്യേക ചാരിറ്റി ആവശ്യത്തിനായി ആസ്തികള്‍ (മൗഖുഫ്) സമര്‍പ്പിക്കുന്നു. എന്‍ഡോവ്മെന്റ് പൂര്‍ത്തിയാകുമ്പോള്‍ ആസ്തികളുടെ നിയമപരമായ ഉടമസ്ഥാവകാശത്തെക്കുറിച്ച് ഇസ്ലാമിക നിയമജ്ഞര്‍ അഭിപ്രായവ്യത്യാസമുണ്ട്: ഉടമസ്ഥാവകാശം ദൈവത്തിന് ‘തിരിച്ചു’ എന്ന് പലരും അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു (ആരുടെ പ്രൊവിഡന്‍സ് ദാതാവിന് ആദ്യം നല്‍കിയത്), ഉടമസ്ഥാവകാശം ദാതാവില്‍ തന്നെ തുടരുമെന്ന് മറ്റുള്ളവര്‍ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
എന്തുതന്നെയായാലും, സ്വത്തുക്കള്‍ നിര്‍ദ്ദിഷ്ട ആവശ്യത്തിനായി നീക്കിവച്ചിരിക്കുന്നു, ഉടമസ്ഥാവകാശവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മിക്ക അവകാശങ്ങളും ദാതാവിന് നഷ്ടപ്പെടുന്നു, കൂടാതെ ആസ്തികള്‍ നിയന്ത്രിക്കുന്നത് ഒരു സംരക്ഷകനാണ് (മുതവല്ലി). എന്നിരുന്നാലും, എന്‍ഡോവ്മെന്റ് പൂര്‍ത്തിയാക്കുമ്പോള്‍ ദാതാവിന് സ്വയം അല്ലെങ്കില്‍ തന്നെത്തന്നെ സംരക്ഷകനായി നിയമിക്കാം.
https://www.britannica.com/topic/waqf
ഒട്ടു മിക്ക മുസ്ലീം രാജ്യങ്ങള്‍ക്ക് വഖഫ് സ്വന്ത് ഇല്ലെന്ന വൈറല്‍ ക്ലെയിം സ്ഥിരീകരിക്കുന്നതിന്, PIB നേരത്തെ നല്‍കിയ വിശദീകരണത്തിന്റെ മുകളില്‍ സൂചിപ്പിച്ച ഭാഗത്ത് ഓരോ രാജ്യങ്ങള്‍ക്കുമായി പ്രസക്തമായ ഗൂഗിള്‍ കീവേഡ് സെര്‍ച്ചിങ് നടത്തി.
ടര്‍ക്കി
ടര്‍ക്കിയിലെ സാംസ്‌കാരിക ടൂറിസം മന്ത്രാലയത്തിന് കീഴിലുള്ള ഡയറക്ടറേറ്റ് ജനറല്‍ ഓഫ് ഫൗണ്ടേഷന്റെ വെബ്സൈറ്റിലേക്ക് നയിച്ചു . ‘ ഞങ്ങളെക്കുറിച്ച് ‘ എന്ന വിഭാഗത്തില്‍, ‘ഫൗണ്ടേഷന്‍’ എന്ന് പരാമര്‍ശിക്കപ്പെടുന്ന ‘വഖ്ഫ്’ എന്നതിന്റെ അര്‍ത്ഥവും ചരിത്രവും അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ലക്ഷ്യങ്ങളും വെബ്സൈറ്റ് പരാമര്‍ശിക്കുന്നു. ഈ ചരിത്രപരമായ അടിത്തറകളുടെ നിയമപരമായ പദവി ഫൗണ്ടേഷന്റെ ഡെനറല്‍ ഡയറക്ടറേറ്റ് പരിപാലിക്കുന്നുവെന്നും പേജ് തുടര്‍ന്നു പറയുന്നു. വെബ്സൈറ്റിന് ‘ ഫൗണ്ടേഷന്‍സ് ഇന്‍ ടര്‍ക്കി ‘ എന്ന പ്രത്യേക വിഭാഗമുണ്ട്, അവിടെ വഖഫ് സ്വത്തുക്കളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിശദാംശങ്ങള്‍ നന്നായി പരാമര്‍ശിക്കുന്നു. മേല്‍പ്പറഞ്ഞ കണ്ടെത്തലുകളില്‍ നിന്ന്, തുര്‍ക്കിയില്‍ വഖഫുകള്‍ ഉണ്ടെന്ന് വ്യക്തമാണ്, അത് രാജ്യത്തിന്റെ സാംസ്‌കാരിക ടൂറിസം മന്ത്രാലയം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു.
ലിബിയ
അറബിക് കീവേഡുകള്‍ ഉപയോഗിച്ച് തിരഞ്ഞപ്പോള്‍, ‘ഖുര്‍ആന്‍, എന്‍ഡോവ്മെന്റുകള്‍ (വഖ്ഫ്), പള്ളികള്‍, ഇസ്ലാമിക കാര്യങ്ങള്‍ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളില്‍ ഉത്തരവാദിത്തമുള്ള സര്‍ക്കാര്‍ സ്ഥാപനത്തിന്റെ’ ഔദ്യോഗിക എക്സ് പേജ് ( @Awqafoflibya ) ലഭിച്ചു .ജനറല്‍ അതോറിറ്റി ഓഫ് ഔഖാഫിന്റെയും ഇസ്ലാമിക കാര്യങ്ങളുടെയും’ അറിയിപ്പുകളെയും അപ്ഡേറ്റുകളെയും കുറിച്ച് പേജ് നടത്തിയ നിരവധി ട്വീറ്റുകള്‍ ഞങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തി. കുറച്ച് ഉദാഹരണങ്ങള്‍ ചുവടെയുണ്ട്. എക്സ് പേജില്‍ സര്‍ക്കാര്‍ സ്ഥാപനത്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റിലേക്കുള്ള ഒരു ലിങ്കും ഉണ്ടായിരുന്നു , എന്നിരുന്നാലും, സൈറ്റ് റിപ്പയറിലെന്നാണെന്ന് പേജ് പറഞ്ഞു.
ഈജിപ്ത്
അറബിയില്‍ ഒരു കീവേഡ് സെര്‍ച്ച് നടത്തുമ്പോള്‍ , ഈജിപ്തിലെ ‘ഈജിപ്ഷ്യന്‍ എന്‍ഡോവ്മെന്റ് മിനിസ്ട്രി ജനറല്‍ ബ്യൂറോ’ എന്ന സര്‍ക്കാര്‍ സ്ഥാപനത്തെ കണ്ടു. ഇത് ഞങ്ങളെ ഈജിപ്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക ഗവണ്‍മെന്റ് വെബ്സൈറ്റിലേക്ക് നയിച്ചു , അതില്‍ ‘എന്‍ഡോവ്മെന്റ് മന്ത്രാലയം’ പട്ടികപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. വഖഫ് ഇംഗ്ലീഷില്‍ എന്‍ഡോവ്മെന്റുകള്‍ എന്ന് വിവര്‍ത്തനം ചെയ്യുന്നു എന്നത് ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതാണ്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ പിഐബി പത്രക്കുറിപ്പില്‍ പരാമര്‍ശിച്ചതിന് വിരുദ്ധമായി ഈജിപ്തിന് വഖഫ് സ്വത്തുക്കളും ഉണ്ടെന്ന് വ്യക്തമാണ്.
സുഡാന്‍
സുഡാനീസ് ഗവണ്‍മെന്റിന്റെ എന്‍ഡോവ്മെന്റ് അഫയേഴ്സുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഒരു വെബ്സൈറ്റോ സോഷ്യല്‍ മീഡിയ പേജോ കണ്ടെത്താന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല, എന്നിരുന്നാലും, മന്ത്രാലയവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വാര്‍ത്തകള്‍ ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്ന നിരവധി വാര്‍ത്താ റിപ്പോര്‍ട്ടുകള്‍ സുഡാനീസ് വാര്‍ത്താ ഔട്ട്ലെറ്റുകളില്‍ നിന്ന് ലഭിച്ചു. മതകാര്യങ്ങളുടെയും എന്‍ഡോവ്മെന്റുകളുടെയും മന്ത്രിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഡോ ഒസാമ ഹസ്സന്‍ അല്‍-ബഥാനിയുടെ സുഡാന്‍ വാര്‍ത്താ ഏജന്‍സിയുടെ അഭിമുഖം കണ്ടെത്തി . മറ്റൊരു സന്ദര്‍ഭത്തില്‍, സുഡാനീസ് പത്രമായ അല്‍താഗ്യീറില്‍ എന്‍ഡോവ്മെന്റ്, മതകാര്യ മന്ത്രാലയവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചില വാര്‍ത്താ റിപ്പോര്‍ട്ടുകള്‍ കണ്ടെത്തി.
സിറിയ
അറബിയില്‍ ഒരു കീവേഡ് സെര്‍ച്ച് നടത്തുമ്പോള്‍, സിറിയയിലെ എന്‍ഡോവ്മെന്റ് മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റ് കണ്ടെത്തി . മന്ത്രാലയത്തിന്റെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അപ്ഡേറ്റുകള്‍ വെബ്സൈറ്റില്‍ പോസ്റ്റ് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. അതിനാല്‍, രാജ്യത്തിന്റെ വഖ്ഫുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങള്‍ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന ഒരു സര്‍ക്കാര്‍ സ്ഥാപനവും സിറിയയിലുണ്ട്.
ജോര്‍ദാന്‍
അതുപോലെ, ഔഖാഫ്, ഇസ്ലാമിക കാര്യ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റും ജോര്‍ദാനിലെ പുണ്യസ്ഥലങ്ങളും ഞങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തി. ‘മന്ത്രാലയത്തെ കുറിച്ച്’ എന്നതിന്റെ ഒരു വിഭാഗത്തിന് കീഴില്‍, പേജ് പരാമര്‍ശിക്കുന്നു, ”മന്ത്രാലയത്തിന്റെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ ഔഖാഫ് കാര്യങ്ങള്‍ക്ക് പുറമേ നിരവധി ഇസ്ലാമിക കാര്യങ്ങളും ഉള്‍പ്പെടുത്താന്‍ തുടങ്ങിയതോടെ, 1969 ലെ നിയമം നമ്പര്‍ (5) പുറപ്പെടുവിച്ചു, അത് ഈ വാചകം റദ്ദാക്കി: ഭരണഘടനയുടെ ആര്‍ട്ടിക്കിള്‍ (107) അനുസരിച്ച് യഥാര്‍ത്ഥ നിയമത്തിന്റെ പാഠത്തില്‍ നിന്ന്’. വഖഫ് സ്വത്തുക്കള്‍ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനായി ഒരു മന്ത്രാലയവും ജോര്‍ദാനിലുണ്ടെന്ന് ഇത് വ്യക്തമാക്കുന്നു.
ലെബനന്‍
ലെബനന്റെ കാര്യത്തില്‍, ഒരു ഇസ്ലാമിക മത അതോറിറ്റിയായ ദാര്‍ അല്‍-ഫത്വ , ‘ലെബനനിലെ മത, എന്‍ഡോവ്മെന്റ് കാര്യങ്ങളുടെ മേല്‍നോട്ടം വഹിക്കുന്നു, നിയന്ത്രിക്കുന്നു, കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു, എന്‍ഡോവ്മെന്റുകള്‍, പള്ളികള്‍, സകാത്ത്, ചാരിറ്റബിള്‍, സാമൂഹിക പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍, മത വിദ്യാഭ്യാസം, ഫത്വയും പൊതു മാര്‍ഗനിര്‍ദേശവും. ദൈവത്തിന്റെ സ്വത്ത്: ഇസ്ലാം, ചാരിറ്റി, മോഡേണ്‍ സ്റ്റേറ്റ് എന്ന കൃതിയില്‍ , ടൊറന്റോ സര്‍വകലാശാലയിലെ മതപഠന വിഭാഗത്തിലെ അസിസ്റ്റന്റ് പ്രൊഫസറായ നദ മൗംതാസ്, വഖ്ഫിന്റെ ചരിത്രത്തെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്നു. ഒട്ടോമന്‍ സാമ്രാജ്യം മുതല്‍ 21-ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ ലെബനന്റെ തലസ്ഥാനമായ ബെയ്‌റൂട്ട് നഗരത്തില്‍ അത് എങ്ങനെ പരിണമിച്ചു. കൂടാതെ, ഷിയാ സമുദായത്തിന്റെ വഖ്ഫ് കാര്യങ്ങള്‍ ഷിയാ മത സംഘടനകള്‍ പ്രത്യേകം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതായി ഞങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തി. ലെബനനിലെ ഷിയാ വഖഫിന്റെ നിയമങ്ങള്‍ വിവരിക്കുന്ന ഒരു രേഖ ഞങ്ങള്‍ കാണാനിടയായി
ഇറാഖ്
2003-ല്‍ ഇറാഖില്‍, മുസ്ലീം, അമുസ്ലിം എന്‍ഡോവ്മെന്റുകളുടെ മേല്‍നോട്ടം വഹിച്ചിരുന്ന എന്‍ഡോവ്മെന്റ്, മതകാര്യ മന്ത്രാലയം (MERA) പിരിച്ചുവിട്ടതിനെത്തുടര്‍ന്ന് – സുന്നി എന്‍ഡോവ്മെന്റുകളുടെ (OSE) ഓഫീസും ഓഫീസും ഉള്‍പ്പെടെ നിരവധി മത ഓഫീസുകള്‍ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു . മതപരമായ സ്വയംഭരണം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനായി ഷിയ എന്‍ഡോവ്മെന്റുകളുടെ (OSHE). ഇറാഖിലെ സുന്നി സമൂഹവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പള്ളികളുടെയും മറ്റ് എന്‍ഡോവ്മെന്റുകളുടെയും മേല്‍നോട്ടം വഹിക്കുക എന്നതാണ് സുന്നി എന്‍ഡോവ്മെന്റ് ദിവാന്റെ ചുമതല. അതേസമയം, ഷിയ സംസ്‌കാരം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും പള്ളികള്‍, ആരാധനാലയങ്ങള്‍, ലൈബ്രറികള്‍, സ്‌കൂളുകള്‍, മറ്റ് റിയല്‍ എസ്റ്റേറ്റ് എന്നിവയുള്‍പ്പെടെയുള്ള സമൂഹത്തിന്റെ പൈതൃകം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനും ഷിയാ അല്ലെങ്കില്‍ ഷിയ എന്‍ഡോവ്മെന്റ് ഓഫീസ് ഉത്തരവാദിയാണ്.
ടുണീഷ്യ
ടുണീഷ്യയിലെ മതകാര്യ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ഒരു വെബ്സൈറ്റ് കണ്ടെത്തി, എന്നിരുന്നാലും, അത് തുറക്കാന്‍ ശ്രമിച്ചപ്പോള്‍ വെബ്സൈറ്റ് ലോഡ് ചെയ്തില്ല. ഞങ്ങളുടെ പ്രസക്തമായ കീവേഡ് തിരയലിലൂടെ, ടുണീഷ്യയിലെ ഔഖാഫിന്റെ ചരിത്രം പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്ന 2018 മുതല്‍ ‘‘ടുണീഷ്യയിലെ വഖ്ഫ് പ്രോപ്പര്‍ട്ടീസ് കേസ് സ്റ്റഡീസ്” എന്ന തലക്കെട്ടിലുള്ള ഒരു ഗവേഷണ പ്രബന്ധം ഞങ്ങള്‍ കാണാനിടയായി . 1956 മെയ് 31-ന് മുന്‍ പ്രസിഡന്റ് ഹബീബ് ബുര്‍ഗുയിബ ഔഖാഫ് റദ്ദാക്കിയതായി പത്രത്തിന്റെ സംഗ്രഹത്തില്‍ പരാമര്‍ശിക്കുന്നു. രാജ്യത്തെ ഔഖാഫിന്റെ പുനരുജ്ജീവനത്തിന് പരിഗണിക്കേണ്ട ഘടകങ്ങളെക്കുറിച്ചും അതില്‍ പറയുന്നുണ്ട്.
കൂടാതെ, 2016 മാര്‍ച്ചില്‍ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച അല്‍ ജസീറയില്‍ നിന്ന് ടുണീഷ്യയിലെ വഖ്ഫിന്റെ ചരിത്രത്തെക്കുറിച്ചും അത് പുനഃസ്ഥാപിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും സംസാരിക്കുന്ന ഒരു വാര്‍ത്താ റിപ്പോര്‍ട്ട് ഞങ്ങള്‍ കാണാനിടയായി . രാജ്യത്ത് വഖഫ് സമ്പ്രദായം പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച് സമീപകാല സംഭവവികാസങ്ങളൊന്നും കണ്ടെത്താന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല. ഇതോടെ പിഐബിയില്‍ വന്ന വിശദീകരണം തെറ്റാണെന്ന് ബോധ്യമായി.