സോഷ്യല് മീഡിയ തുറന്നാല് പോസിറ്റീവ് എനര്ജി നല്കുന്ന പോസ്റ്റുകളും അതുപോലെ നെഗറ്റിവിറ്റി വാരി വിതറുന്ന പോസ്റ്റുകളുമാണ് ഇന്ന് കാണാന് സാധിക്കുന്നത്. എക്സ് പോലുള്ള മൈക്രോ ബ്ലോഗിങ് സൈറ്റുകളില് നടക്കുന്ന ചില പ്രചരണങ്ങള് കണ്ടാല് ഈ രാജ്യം എങ്ങോട്ടാണ് പോകുന്നതെന്ന് സംശയിച്ചു പോകും. മതാടിസ്ഥാനത്തിലും, രാഷ്ട്രീയാടിസ്ഥാനത്തിലും നടക്കുന്ന പരസ്പര ആക്രമണങ്ങള് കൃത്യമായി ശുദ്ധീകരിച്ച് പോകാന് സാധിച്ചാല് രാജ്യത്തെ ജനങ്ങള്ക്ക് സ്വസ്തമായി ജീവിക്കാന് സാധിക്കുമെന്ന് നിസംശയം പറയാം. മതത്തിന്റെ പേരില്, കൊടികളുടെ നിറത്തിന്റെ പേരില്, വ്യക്തികളുടെ നാമത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തില് പ്രശ്നങ്ങള് സൃഷ്ടിക്കുന്ന വലിയൊരു സമൂഹം ഇന്ന് സജീവമായി അവരുടെ പ്രവര്ത്തികള് നടത്തി പോകുന്നു. പല ചിത്രങ്ങളും വീഡിയോകളും തെറ്റായ സന്ദേശം പ്രചരിപ്പിക്കുന്നു, അവ വലിയ രീതിയില് വൈറലുമാകുന്നു.
മധ്യപ്രദേശിലെ ഇന്ഡോറിലെ കാഗ്ഡിപുര പ്രദേശത്തുള്ള ഒരു മുസ്ലീം പള്ളിയില് ബുര്ഖ ധരിച്ച് പച്ചക്കൊടി പിടിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു സ്ത്രീയുടെ ചിത്രം ഉള്ക്കൊള്ളുന്ന ഒരു പോസ്റ്റര് അടുത്തിടെ കണ്ടിരുന്നു. പോസ്റ്ററിന്റെ മുകള് ഭാഗത്ത് അറബി ഭാഷയിലുള്ള വാചകങ്ങള് അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ബി.ജെ.പി എം.എല്.എ മാലിനി ഗൗറിന്റെയും ബി.ജെ.പി സിറ്റി വൈസ് പ്രസിഡന്റിന്റെയും മകന് അക്ലവ്യ ഗൗര് ചിത്രം ഓണ്ലൈനില് പങ്കിട്ടു, ഇത് ”ഗസ്വ-ഇ-ഹിന്ദ്” എന്ന ഭീകരതയുടെ പ്രതീകമാണെന്നും നഗരത്തില് ഭയം വളര്ത്തിയതാണെന്നും ആരോപിച്ചു. ദൈനിക് ഭാസ്കറിന് നല്കിയ അഭിമുഖത്തില് , രണ്ട് ഗ്രൂപ്പുകള് തമ്മിലുള്ള സംഘട്ടനമാണ് പോസ്റ്ററില് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നതെന്ന് ഗൗര് അവകാശപ്പെട്ടു, അതിലൊന്ന് കാവി പതാകയും പിടിച്ചിരുന്നു.
മുതിര്ന്ന ബി.ജെ.പി നേതാവും മധ്യപ്രദേശ് സംസ്ഥാന മന്ത്രിയുമായ കൈലാഷ് വിജയവര്ഗിയയും സ്ഥിതിഗതികളെ കുറിച്ച് അഭിപ്രായപ്പെട്ടു, ‘കുറ്റവാളികളെ ഞാന് പിടികൂടിയാല്, ഞാന് അവരെ തലകീഴായി തൂക്കി നഗരത്തിലൂടെ പരേഡ് ചെയ്യും.’രാഷ്ട്രീയ സ്വയംസേവക് സംഘിന്റെ (ആര്എസ്എസ്) ഔദ്യോഗിക മുഖപത്രമായ പാഞ്ചജന്യ, ഇന്ത്യയില് ഇസ്ലാമിക ആധിപത്യം എന്ന സ്വപ്നം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയെന്ന ഉദ്ദേശത്തോടെ, ഗസ്വ-ഇ-ഹിന്ദ് എന്ന ആശയത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നുവെന്ന് ആരോപിച്ച് ഫോട്ടോ ട്വീറ്റ് ചെയ്തു.
റൗഷന് സിന്ഹയെപ്പോലുള്ള നിരവധി ബിജെപി അനുകൂല അക്കൗണ്ടുകളും ഒപ്ഇന്ത്യ , ഹിന്ദു പോസ്റ്റ് തുടങ്ങിയ വലതുപക്ഷ പ്രചാരണ വെബ്സൈറ്റുകളും ഈ അവകാശവാദത്തെ പ്രതിധ്വനിപ്പിച്ചു. സീ ന്യൂസ് , അമര് ഉജാല , നയ് ദുനിയ , ന്യൂസ് 24 , എംപി തക് , ന്യൂസ് 18 , പഞ്ചാബ് കേസരി തുടങ്ങിയ പ്രമുഖ മാധ്യമങ്ങളും വാര്ത്തയുടെ കൃത്യതയും സത്യാവസ്ഥയും പരിശോധിക്കാതെ ഷെയര് ചെയ്തു.
സത്യാവസ്ഥ എന്ത്?
‘മന് കുന്തോ മൗല, ഫാ-അലി ഉന് മൗല’ എന്നാണ് വൈറലായ പോസ്റ്ററിലെ വാചകം. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ഷിയാ മുസ്ലീങ്ങളുടെ വിശ്വാസത്തിന്റെയും ഹദീസിന്റെയും അടിസ്ഥാനം ഈ പാഠമാണ്. ഇന്ത്യയിലെ പ്രമുഖ സൂഫി സംഗീതജ്ഞന് അമീര് ഖുസ്റോയുടെ രചനയുടെ ഭാഗവും ഇതേ ഹദീസില് നിന്ന് പ്രചോദനം ഉള്ക്കൊണ്ടാണ്. ‘ആരെങ്കിലും എന്നെ മൗലയായി കണക്കാക്കുന്നുവോ, അലിയും അവന്റെ മൗലയാണ്’ എന്നാണ്. അതിലെ ‘മൗല’ എന്ന വാക്കിന്റെ അര്ത്ഥത്തെക്കുറിച്ച് ഷിയാകള്ക്കും മറ്റ് മുസ്ലീങ്ങള്ക്കും വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായങ്ങളുണ്ട്. ഷിയാ സമുദായത്തിനും മറ്റ് മുസ്ലീങ്ങള്ക്കും ഇടയില് തര്ക്കം സൃഷ്ടിക്കുന്ന ഈ വാക്യത്തിനും മൗല എന്ന വാക്കിനും വ്യത്യസ്ത വ്യാഖ്യാനങ്ങളുണ്ടെന്ന് ചരിത്രകാരനായ റാണ സഫ്വി 2017 ല് എഴുതി. ഞങ്ങളുടെ അന്വേഷണത്തില്, ഈ വാചകത്തില് ‘ഗസ്വ-ഇ-ഹിന്ദ്’ ഒരു തരത്തിലും പരാമര്ശിക്കുന്നില്ലെന്ന് ഞങ്ങള് കണ്ടെത്തി.
വൈറലായ ഫോട്ടോയുടെ റിവേഴ്സ് ഇമേജ് തിരച്ചില് ഗൂഗിളില് നടത്തി, ഇസ്ലാമിക ചരിത്രത്തിലെ ഒരു സുപ്രധാന സംഭവമായ കര്ബല യുദ്ധവുമായി (ഇപ്പോള് ഇറാഖിലെ ഒരു നഗരം) ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ഒന്നിലധികം ലേഖനങ്ങള് കണ്ടെത്തി. സ്വേച്ഛാധിപതിയായ യാസിദിനെതിരെ പോരാടി ഹസ്രത്ത് ഇമാം ഹുസൈനും അനുയായികളും രക്തസാക്ഷിത്വം വരിച്ച യുദ്ധത്തിന്റെ അനന്തരഫലമാണ് ചിത്രം ചിത്രീകരിക്കുന്നത് . ഇമാം ഹുസൈന്റെ സഹോദരി ഹസ്രത്ത് സൈനബയാണ് പതാക ഉയര്ത്തിയ സ്ത്രീ. രക്തസാക്ഷിത്വത്തെത്തുടര്ന്ന്, ഹസ്രത്ത് സൈനബ് യസീദിന്റെ കോടതിയില് പീഡകനെ ധിക്കരിച്ചുകൊണ്ട് ഒരു പ്രസംഗം നടത്തി. ഇസ്ലാമിക ഐക്കണോഗ്രഫിയില്, സ്വേച്ഛാധിപത്യത്തിനെതിരായ ചെറുത്തുനില്പ്പിന്റെ പ്രതീകാത്മക പ്രതിനിധാനമായാണ് ചിത്രം പലപ്പോഴും ഉപയോഗിക്കുന്നത്.
2019-ല് ഒരു ഇറാനിയന് പത്രപ്രവര്ത്തകന്റെ അതേ ചിത്രം ഫീച്ചര് ചെയ്യുന്ന ഒരു ട്വീറ്റ് ഞങ്ങള് കണ്ടെത്തി. മുഹറം പത്താം ദിവസമായ അഷുറയില് നിന്ന് പ്രചോദനം ഉള്ക്കൊണ്ട് ടെഹ്റാനിലെ വലിയാസ്ര് സ്ക്വയറില് ഒരു പുതിയ ചുവര്ചിത്രം അനാച്ഛാദനം ചെയ്യുന്നതിനെക്കുറിച്ച് ട്വീറ്റ് വിവരിച്ചു . ഇത് ഹസ്രത്ത് സൈനബയുടെ കൈവശമുള്ള പതാകയെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു, ഇത് ആരാധനാലയത്തിന്റെ ആധുനിക കാലത്തെ സംരക്ഷകര്ക്ക് കൈമാറിയ ചെറുത്തുനില്പ്പിന്റെ തുടര്ച്ചയെ പ്രതീകപ്പെടുത്തുന്നു.
ഓള് ഇന്ത്യ ഷിയ സമാജിന്റെ സംസ്ഥാന വക്താവ് സയ്യിദ് ദില്ഷാദ് അല് നഖ്വി , ദൈനിക് ഭാസ്കറിനോട് സംസാരിക്കവേ, പോസ്റ്റര് ലൊക്കേഷനില് (ഇന്ഡോറിലെ കഗ്ഡിപുര ഏരിയയിലെ ഒരു പള്ളി) ഏകദേശം നാല് മാസമായി പ്രദര്ശിപ്പിച്ചിരുന്നുവെന്ന് പറഞ്ഞു. ഇത് പരമ്പരാഗതമായി എല്ലാ വര്ഷവും മുഹറം കാലത്ത് സ്ഥാപിക്കുകയും കര്ബലയുടെ ചരിത്ര രംഗം ചിത്രീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. പച്ചക്കൊടി പിടിച്ച സ്ത്രീ ഹസ്രത്ത് ബീബി സൈനബ് ആണ്, കാണിച്ചിരിക്കുന്ന പെണ്കുട്ടി ഇമാം ഹുസൈന്റെ ഇളയ മകള് സക്കീനയാണ്. യസീദിന്റെ സൈന്യം ചുവന്ന പതാക പിടിച്ച് നില്ക്കുന്നതാണ് ചിത്രത്തില്, മറ്റ് ലിഖിതങ്ങളോ ഘടകങ്ങളോ ഇല്ല.
ഇറാനിയന് വാര്ത്താ വെബ്സൈറ്റായ HVASLല് നിന്നുള്ള കൂടുതല് റിപ്പോര്ട്ടുകള് സൂചിപ്പിക്കുന്നത് മുഹറം സമയത്ത് ടെഹ്റാനിലെ വാലി-അസര് സ്ക്വയറില് ഈ ചുവര്ചിത്രം സ്ഥാപിച്ചിരുന്നു എന്നാണ്. ഇമാം ഹുസൈന്റെ മൂന്ന് വയസ്സുള്ള മകളുടെ വീക്ഷണകോണില് നിന്നാണ് ചിത്രം കഥ വിവരിക്കുന്നതെന്ന് ചുമര്ചിത്രത്തിന്റെ ഡിസൈനര് പൂയ സരബി വിശദീകരിച്ചു. ആണ് രക്തസാക്ഷികള് വീണതിനു ??ശേഷവും സമരം തുടരുന്നതില് സ്ത്രീകളുടെ പങ്കാണ് പതാകയുമായി ഹസ്രത്ത് സൈനബയുടെ സാന്നിധ്യം സൂചിപ്പിക്കുന്നതെന്ന് സരബി അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. ചുരുക്കത്തില്, പ്രസ്തുത ചിത്രത്തിന് ‘ഗസ്വ-ഇ-ഹിന്ദ്’ എന്ന ആശയവുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. നിരവധി വലതുപക്ഷ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നവരും മാധ്യമ സ്ഥാപനങ്ങളും പ്രചാരണ വെബ്സൈറ്റുകളും കര്ബല യുദ്ധത്തിന്റെ പ്രതീകാത്മക ചിത്രീകരണത്തെ ‘ഗസ്വ-ഇ-ഹിന്ദ്’ എന്ന ആശയവുമായി തെറ്റായി ബന്ധപ്പെടുത്തി, അതിന്റെ ചരിത്രപരവും സാംസ്കാരികവുമായ പ്രാധാന്യത്തെ തെറ്റായി ചിത്രീകരിച്ചു