വിഷ പുകമഞ്ഞില്‍ ശ്വാസം മുട്ടി നട്ടം തിരിയുന്ന ഡല്‍ഹിക്ക് തിരിച്ചടിയായി വായുനിലവാരം വീണ്ടും വീണ്ടും കുതിച്ചുയരുന്നു. കഴിഞ്ഞ 20 ദിവസമായി നഗരത്തിന്റെ അവസ്ഥ പരിതാപകരമായി തുടരുകയാണ്. അപകടകരമാംവിധം വിഷ പുകമഞ്ഞ് വ്യാപിച്ചതോടെ ജനങ്ങള്‍ വീടുകളില്‍ തന്നെ നിലയുറപ്പിച്ചതായി ദേശീയ മാധ്യമങ്ങള്‍ റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്യുന്നു. നഗരം 420 എക്യുഐ രേഖപ്പെടുത്തിയതിനാല്‍ ശനിയാഴ്ച ഡല്‍ഹിയിലെ വായുവിന്റെ ഗുണനിലവാരം വീണ്ടും ഗുരുതരമായി. ദേശീയ തലസ്ഥാനത്തെ 38 മോണിറ്ററിംഗ് സ്റ്റേഷനുകളില്‍ ഒമ്പതെണ്ണവും ‘സിവിയര്‍ പ്ലസ്’ വിഭാഗത്തില്‍ നഗരത്തിന്റെ വായു ഗുണനിലവാരം രേഖപ്പെടുത്തി, എക്യുഐ 450 കവിഞ്ഞു. മറ്റ് പത്തൊന്‍പത് സ്റ്റേഷനുകളും രേഖപ്പെടുത്തി ‘ 400 നും 450 നും ഇടയില്‍ അഝക ലെവലുകള്‍ ഉള്ള കഠിനമായ വായു നിലവാരം.
ആനന്ദ് വിഹാറിലെ എക്യുഐ 457 ആണ് രേഖപ്പെടുത്തിയത്. അശോക് വിഹാറിലെ അഝക 455 ആയിരുന്നു. ചാന്ദ്നി ചൗക്കിന്റെ എക്യുഐ 439 ഉം ആര്‍കെ പുരത്ത് 421 ഉം രേഖപ്പെടുത്തി. 0-50 ന് ഇടയിലുള്ള AQI നല്ലതായി കണക്കാക്കുന്നു, 51-100 തൃപ്തികരമാണ്, 101-200 മിതമായതാണ്, 201-300 മോശമാണ്, 301-400 വളരെ മോശമാണ്, 401-500 കഠിനമാണ്. ദേശീയ തലസ്ഥാനം 20 ദിവസത്തിലേറെയായി അപകടകരമായ വായുവിന്റെ ഗുണനിലവാരം രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. സെന്‍ട്രല്‍ പൊല്യൂഷന്‍ കണ്‍ട്രോള്‍ ബോര്‍ഡിന്റെ കണക്കനുസരിച്ച് ഡല്‍ഹിയുടെ എ.ക്യു.ഐ 371 ആയിരുന്നു, അത് വളരെ മോശം വിഭാഗത്തിലായിരുന്നു. വെള്ളിയാഴ്ച, GRAP4 നിയന്ത്രണങ്ങള്‍ മോശമായി നടപ്പിലാക്കുന്നതില്‍, പ്രത്യേകിച്ച് ട്രക്കുകളുടെ പ്രവേശനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടവയില്‍ സുപ്രീം കോടതി അതൃപ്തി പ്രകടിപ്പിച്ചു. GRAP-4 നിയന്ത്രണങ്ങള്‍ നവംബര്‍ 25 വരെ തുടരാന്‍ അധികാരികളോട് ഉത്തരവിട്ടു, നിയന്ത്രണങ്ങള്‍ നിര്‍ത്തലാക്കാമോ എന്ന് തീരുമാനിക്കും.
അതിനിടെ ഇന്നലെ ഡല്‍ഹിയിലെ വായു നിലവാരം വ്യാഴാഴ്ച മെച്ചപ്പെട്ടിരുന്നു. ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ താപനില കുറയുകയും സീസണിലെ ഏറ്റവും താഴ്ന്ന നിലയിലേക്ക് എത്തുകയും ചെയ്തിട്ടും അഞ്ച് ദിവസത്തെ ‘കടുത്ത’ മലിനീകരണ തോത് അവസാനിപ്പിച്ചിരുന്നു. എന്നാല്‍ ഇന്ന് വീണ്ടും സ്ഥിതിഗതികള്‍ മാറ്റുകയായിരുന്നു. മൂടല്‍മഞ്ഞിന്റെ തീവ്രത കുറയുക, കാറ്റിന്റെ വേഗത വര്‍ധിക്കുക തുടങ്ങിയ ഘടകങ്ങള്‍ വായുവിന്റെ ഗുണനിലവാരം മെച്ചപ്പെടുത്താന്‍ സഹായിച്ചു. വ്യാഴാഴ്ച രാവിലെ 9 മണിക്ക് ശരാശരി എയര്‍ ക്വാളിറ്റി ഇന്‍ഡക്സ് (എക്യുഐ) 376 (വളരെ മോശം) രേഖപ്പെടുത്തി, ബുധനാഴ്ച വൈകുന്നേരം 4 മണിക്ക് 419 (കഠിനമായ) വായനയില്‍ നിന്ന് മെച്ചപ്പെട്ടു, കേന്ദ്ര മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോര്‍ഡ് (സിപിസിബി) ഡാറ്റ കാണിക്കുന്നു. രാവിലെ 9 മണിക്ക് 38 എയര്‍ ക്വാളിറ്റി സ്റ്റേഷനുകളില്‍ 11 എണ്ണവും കടുത്ത വിഭാഗത്തിലാണ്. ബാക്കിയുള്ളവര്‍ ‘വളരെ ദരിദ്ര’ മേഖലയിലായിരുന്നു. ഡല്‍ഹിയിലെ വസീര്‍പൂര്‍ (436) ഏറ്റവും ഉയര്‍ന്ന എക്യൂഐ രേഖപ്പെടുത്തി, തൊട്ടുപിന്നാലെ ജഹാംഗീര്‍പുരി (435). രണ്ട് സ്റ്റേഷനുകള്‍ ഓഫ്ലൈനായി.
അതേസമയം, ദേശീയ തലസ്ഥാനത്തെ മലിനീകരണം ലഘൂകരിക്കുന്നതിന് ക്ലൗഡ് സീഡിംഗ് പരിഗണിക്കണമെന്ന് അഭ്യര്‍ത്ഥിച്ച് കേന്ദ്ര പരിസ്ഥിതി മന്ത്രി ഭൂപേന്ദര്‍ യാദവിന് നാല് തവണ കത്തെഴുതിയതായി ദില്ലി പരിസ്ഥിതി മന്ത്രി ഗോപാല്‍ റായ് പറഞ്ഞു. ഡല്‍ഹിയിലെ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ താപനില 11.4 ഡിഗ്രി സെല്‍ഷ്യസാണ്. രാവിലെ 8.30ന് 97 ശതമാനമായിരുന്നു ഈര്‍പ്പം. കൂടിയ താപനില 25 ഡിഗ്രി സെല്‍ഷ്യസില്‍ എത്തുമെന്നാണ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്. ഉത്തരേന്ത്യയിലെ ശീതകാല മലിനീകരണത്തെ ചെറുക്കുന്നതിനുള്ള അടിയന്തര നടപടിയായി ക്ലൗഡ് സീഡിംഗിന്റെ സാധ്യത പരിമിതമാണെന്ന് കേന്ദ്ര മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോര്‍ഡ് അറിയിച്ചു, മതിയായ ഈര്‍പ്പം ഇല്ലാത്തതും നിലവിലുള്ള മേഘങ്ങളെ ആശ്രയിക്കുന്നതും ക്ലൗഡ് സീഡിംഗിന്റെ സാധ്യതയില്ലാതാക്കുന്നുണ്ടെന്ന് സിപിസിബി വൃത്തങ്ങള്‍ അറിയിച്ചു. ‘ഐഐടി കാണ്‍പൂര്‍ (പ്രൊപ്പോണന്റ്) പ്രകാരം, വിജയകരമായ ക്ലൗഡ് സീഡിംഗിന്റെ നിര്‍ബന്ധിത ആവശ്യകത, ആവശ്യത്തിന് ഈര്‍പ്പം ഉള്ള അനുയോജ്യമായ മേഘങ്ങളുടെ ലഭ്യതയാണ് (50 ശതമാനമോ അതില്‍ കൂടുതലോ ഈര്‍പ്പം ഉള്ള മേഘങ്ങള്‍). ‘വടക്കേ ഇന്ത്യയില്‍, ശീതകാല മേഘങ്ങള്‍ പലപ്പോഴും പാശ്ചാത്യ അസ്വസ്ഥതകളാല്‍ സ്വാധീനിക്കപ്പെടുന്നു, കൂടാതെ വായുവില്‍ ഈര്‍പ്പം കുറവായി തുടരുകയും വിജയകരമായ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ വ്യാപ്തി പരിമിതപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നതായി CPCB വ്യക്തമാക്കി.