ഉത്തര്‍പ്രദേശിലെ പ്രയാഗ്‌രാജില്‍ 45 ദിവസം നീണ്ടുനിന്ന മഹാ കുംഭമേള സമാപിച്ചത് ഫെബ്രുവരി 26 നായിരുന്നു. കുംഭമേളയുടെ അവസാന ദിവസം ഇന്ത്യന്‍ വ്യോമസേന ഒരു എയര്‍ ഷോ സംഘടിപ്പിച്ചു. ഷോയില്‍ നിന്നുള്ള നിരവധി ചിത്രങ്ങളും വീഡിയോകളും ഓണ്‍ലൈനില്‍ പങ്കുവെക്കപ്പെട്ടു. അതേസമയം, ത്രിശൂലത്തിന്റെ ആകൃതിയിലുള്ള ചിത്രം വരച്ച് പറന്നു പോയ മൂന്ന് വിമാനങ്ങള്‍ ഉള്‍ക്കൊണ്ട പോസ്റ്റ് സോഷ്യല്‍ മീഡിയയില്‍ വളരെയധികം ശ്രദ്ധ നേടുന്നു. കുംഭമേളയുടെ അവസാന ദിവസം നടന്ന എയര്‍ ഷോയുടേതാണ് ഈ ചിത്രം എന്ന് പോസ്റ്റ് ചെയ്ത വ്യക്തി അവകാശപ്പെടുന്നു.
കേന്ദ്ര സര്‍ക്കാരിന്റെ പൗര പങ്കാളിത്ത വകുപ്പുമായി അഫിലിയേറ്റ് ചെയ്തിട്ടുള്ള മൈഗവ്ഇന്ത്യ എന്ന പ്ലാറ്റ്‌ഫോമും ഇന്‍സ്റ്റാഗ്രാമില്‍ വൈറല്‍ ചിത്രം പോസ്റ്റ് ചെയ്തു. മഹാ ശിവരാത്രിയുടെ തലേന്ന് പ്രയാഗ്‌രാജില്‍ ഇന്ത്യന്‍ വ്യോമസേന സംഘടിപ്പിച്ച എയര്‍ ഷോയില്‍ നിന്നുള്ള ഒരു രംഗമാണിതെന്ന് ഇതോടൊപ്പമുള്ള അടിക്കുറിപ്പ് പറയുന്നു. മൂന്ന് സുഖോയ് ജെറ്റ് വിമാനങ്ങള്‍ ആകാശത്ത് ഹിന്ദു ദൈവമായ ശിവന്റെ ത്രിശൂലത്തെ രൂപപ്പെടുത്തിയതാണ് ഈ ദൃശ്യം. ഈ പോസ്റ്റ് പിന്നീട് ഇല്ലാതാക്കിയെങ്കിലും, അതിന്റെ ആര്‍ക്കൈവ് ചെയ്ത പതിപ്പ് ഇവിടെ ലഭ്യമാണ് .
വിരമിച്ച മേജര്‍ ജനറല്‍ ഹര്‍ഷ കക്കര്‍ ഒരു പോസ്റ്റില്‍ ഇതിനെ ഈ വര്‍ഷത്തെ ഏറ്റവും മികച്ച ചിത്രം എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുകയും മൂന്ന് സുഖോയ് 30 എംകെഐ വിമാനങ്ങള്‍ ആകാശത്ത് ശിവന്റെ ത്രിശൂലത്തെ രൂപപ്പെടുത്തിയെന്ന് അവകാശപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ലൈവ് ഹിന്ദുസ്ഥാന്‍ , നയി ദുനിയ , ടൈംസ് നൗ തുടങ്ങിയ മാധ്യമങ്ങളും വൈറല്‍ ചിത്രം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും മഹാ കുംഭമേളയുടെ അവസാന ദിവസം ഇന്ത്യന്‍ വ്യോമസേന ആകാശത്ത് ഒരു ത്രിശൂലം രൂപപ്പെടുത്തിയതായി അവകാശപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ഇതേ അവകാശവാദവുമായി മറ്റ് നിരവധി പേജുകളും ചിത്രം പങ്കിട്ടു.
എന്താണ് സത്യാവസ്ഥ
വൈറല്‍ ഫോട്ടോയുടെ റിവേഴ്‌സ് ഇമേജ് സെര്‍ച്ച് ഗൂഗിളില്‍ പരിശോധിച്ചപ്പോള്‍, 2019 മാര്‍ച്ച് 4 ന് ഇന്ത്യന്‍ വ്യോമസേനയിലെ വിരമിച്ച എയര്‍ മാര്‍ഷല്‍ അനില്‍ ചോപ്ര നടത്തിയ ട്വീറ്റില്‍ നിന്ന് അത് കണ്ടെത്തി . മഹാ ശിവരാത്രി ആശംസകള്‍ നേര്‍ന്നുകൊണ്ട് അദ്ദേഹം ഈ ഗ്രാഫിക് ട്വീറ്റ് ചെയ്തിരുന്നു. ഇത് 2025 ലെ മഹാ കുംഭമേളയുടെ അവസാന ദിവസം നടന്ന എയര്‍ ഷോയില്‍ നിന്നുള്ളതല്ലെന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നു.
മഹാ ശിവരാത്രി ദിനത്തില്‍ ഇന്ത്യന്‍ വ്യോമസേനയെ അഭിവാദ്യം ചെയ്യുന്നതും അവരെ ‘മഹാ’ സൈന്യം എന്ന് വിളിക്കുന്നതുമാണ് മുകളിലുള്ള പോസ്റ്റ്. ഒരു കീവേഡ് തിരയല്‍ 2019 മാര്‍ച്ച് 4 ന് KOEL ന്റെ (കിര്‍ലോസ്‌കര്‍ ഓയില്‍ എഞ്ചിനുകള്‍ ലിമിറ്റഡ്) ഫേസ്ബുക്ക് പേജില്‍ പോസ്റ്റ് ചെയ്ത അതേ ചിത്രത്തിലേക്ക് ഞങ്ങളെ നയിച്ചു. ചിത്രത്തില്‍ KOEL ലോഗോയും ഉണ്ട്.
എയര്‍ ഷോകളില്‍, പ്രത്യേകിച്ച് റിപ്പബ്ലിക് ദിനത്തില്‍, ഇന്ത്യന്‍ വ്യോമസേന പലപ്പോഴും ആകാശത്ത് ഒരു ത്രിശൂലത്തിന്റെ ആകൃതിയില്‍ പ്രത്യക്ഷപ്പെടാറുണ്ട് എന്നത് ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതാണ്. കഴിഞ്ഞ നിരവധി വര്‍ഷങ്ങളായി ( 2025 , 2021 , 2020 , 2016 ) ഈ ത്രിശൂല ചിത്രം ഒന്നിലധികം തവണ കണ്ടെത്തി. ഈ എല്ലാ എയര്‍ ഷോകളിലും ത്രിശൂലത്തിന്റെ ആകൃതി രൂപപ്പെട്ട രീതി വൈറല്‍ ചിത്രത്തില്‍ കാണുന്നതില്‍ നിന്ന് തികച്ചും വ്യത്യസ്തമാണ്.
ഒരു ഐഎഎഫ് വിമാനം മൂലമാണ് ആകാശത്ത് ത്രിശൂലം രൂപപ്പെട്ടത് എന്ന അവകാശവാദത്തോടെ 2020ല്‍ വൈറല്‍ ചിത്രം പങ്കുവെച്ചിരുന്നു. 2020ല്‍ വിശ്വാസ് ന്യൂസിന്റെ ഒരു വസ്തുതാ പരിശോധനാ റിപ്പോര്‍ട്ട് ഞങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തി , അതില്‍ അന്നത്തെ ഇന്ത്യന്‍ വ്യോമസേനയുടെ പബ്ലിക് റിലേഷന്‍സ് ഓഫീസര്‍ അനുപം ബാനര്‍ജി വൈറല്‍ ചിത്രം നിഷേധിക്കുകയും അത് ഒരു ഐഎഎഫ് വിമാനം കൊണ്ട് രൂപപ്പെട്ട ത്രിശൂലമല്ലെന്ന് പറയുകയും ചെയ്തു.