അന്വേഷണം വാർത്തകൾ ലഭിക്കാന്‍ വാട്സാപ്പ് ഗ്രൂപ്പില്‍ ചേരൂ.ക്ഷേത്രങ്ങളാൽ സമ്പന്നമായ ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ചാർധാം യാത്രയ്ക്ക് തുടക്കമായിരിക്കുകയാണ്. ഹരിദ്വാർ ഉൾപ്പെടെ എണ്ണിയാലൊടുങ്ങാത്തത്രെയും ക്ഷേത്രങ്ങളുണ്ട് ഹിമാലയൻ മലനിരകളാൽ വിസ്തൃതമായ ഈ നാട്ടിൽ. അവയിൽ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ് യമുനോത്രി, ഗംഗോത്രി, കേദർനാഥ്, ബദ്രിനാഥ് എന്നിവ. നാലിടങ്ങളും കൂടിയാൽ ‘ചാർ ധാം’ ആയി, നാല് ആത്മീയ കേന്ദ്രങ്ങളെന്നാണ് ചാർധാമിന്റെ അർത്ഥം.
സമുദ്രനിരപ്പിൽനിന്ന് 3,500 മീറ്ററിലധികം ഉയരെ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഈ ക്ഷേത്രങ്ങൾ വർഷത്തിൽ ആറു മാസത്തോളം ശൈത്യകാലത്ത് അടഞ്ഞുകിടക്കും. ശൈത്യം മാറി സൂര്യകിരണങ്ങൾക്ക് ശക്തിയേറുന്ന ഉഷ്ണകാലത്തിലേക്ക് കടക്കുന്നതോടെ ക്ഷേത്രങ്ങളും തുറക്കും. ഏപ്രിൽ അല്ലെങ്കിൽ മേയ് മാസം അക്ഷയ ത്രിതീയയോട് കൂടി തുറക്കുന്ന ക്ഷേത്രങ്ങൾ ഒക്ടോബർ അല്ലെങ്കിൽ നവംബറിൽ ദീപാവലിയോട് കൂടിയാണ് അടയ്ക്കുക. നാല് ക്ഷേത്രങ്ങളെയും ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ടൂറിസം സർക്യൂട്ട് ആണ് ‘ചാർ ധാം യാത്ര’ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത്.
ഉത്തരകാശി ജില്ലയിലാണ് യമുനാ ദേവീ ക്ഷേത്രമായ യമുനോത്രി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഗംഗ പോലെ പുണ്യനദിയെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്ന യമുനയുടെ ഉത്ഭനസ്ഥാനത്ത്, മലയിടുക്കിലാണ് ക്ഷേത്രത്തിൻ്റെ സ്ഥാനം. ഋഷികേശ് – ഉത്തരകാശി പാതയിൽ, ഉത്തരകാശിക്ക് തൊട്ടുമുൻപിലാണ് യമുനോത്രി ക്ഷേത്രത്തിലേക്കുള്ള പാത തുടങ്ങുന്നത്. ഋഷികേശിൽനിന്ന് 220 കിലോമീറ്റർ അകലെയാണ് ക്ഷേത്രം. ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് എത്താൻ ഏകദേശം ആറു കിലോമീറ്റർ ദൂരം ട്രക്കിങ് നടത്തേണ്ടതുണ്ട്. സഹായം ആവശ്യമുള്ളവർക്കും ഡോളി അടക്കമുള്ള സൗകര്യം ലഭ്യമാണ്.
ഗംഗാ ദേവീ ക്ഷേത്രമായ ഗംഗോത്രിയും ഉത്തരകാശി ജില്ലയിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഋഷികേശിൽനിന്ന് 270 കിലോമീറ്റർ അകലെയാണ് ക്ഷേത്രം. ഇവിടെ എത്താനായി ബസ്, ടാക്സി ഉൾപ്പെടെ ഋഷികേശിൽനിന്ന് ലഭ്യമാണ്. രുദ്രപ്രയാഗ് ജില്ലയിലാണ് കേദർനാഥിൻ്റെ സ്ഥാനം. ശിവനാണ് പ്രതിഷ്ഠ. ഋഷികേശിൽ നിന്നോ ഹരിദ്വാറിൽ നിന്നോ ബസ് മാ‍ർഗം ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് എത്തിച്ചേരാം. ടാക്സി സൗകര്യവും ലഭ്യമാണ്. ഗൗരികുണ്ഡ് ആണ് അവസാനത്തെ സ്റ്റോപ്പ്. ഗൗരികുണ്ഡിൽനിന്ന് 17 കിലോമീറ്റർ ട്രക്കിങ് നടത്തിയാലേ ക്ഷേത്രത്തിൽ എത്തിച്ചേരാനാകൂ. ഇവിടെയും ഡോളി ഉൾപ്പെടെയുള്ള സൗകര്യങ്ങൾ ലഭ്യമാണ്. കൂടാതെ, ഹെലികോപ്ടർ ഷട്ടിൽ സർവീസുമുണ്ട്.
ചമോലി ജില്ലയിലാണ് മഹാവിഷ്ണു ക്ഷേത്രമായ ബദ്രിനാഥ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഋഷികേശ്, ഹരിദ്വാർ എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്ന് ബസ് സൗകര്യമുണ്ട്. ഋഷികേശ് – ബദ്രിനാഥ് ഏകദേശ ദൂരം 300 കിലോമീറ്ററാണ്. ഹരിദ്വാറിൽനിന്ന് 320 കിലോമീറ്ററും.
ഭാഗീരഥി നദിയുടെ ഉത്ഭവ സ്ഥാനമാണ് ഗംഗോത്രി. യമുനോത്രി യമുനാ നദിയുടെ ഉത്ഭവ സ്ഥാനവും. ഗംഗോത്രിയിൽനിന്ന് 18 കിലോമീറ്റർ ട്രക്കിങ് നടത്തിയാൽ ഗോമുഖിൽ എത്തിച്ചേരാനാകും. ഇവിടെ നിന്നാണ് ഭാഗീരഥി നദി ഉത്ഭവിക്കുന്നത്. കേദാർനാഥിലൂടെ ഒഴുകുന്ന പ്രധാന നദിയാണ് മന്ദാകിനി. ബദ്രിനാഥിലൂടെ ഒഴുകുന്ന നദിയാണ് അളകനന്ദ. ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യ ഗ്രാമമായ മനാ ഗ്രാമിലേക്ക് ബദ്രിനാഥിൽനിന്ന് നാല് കിലോമീറ്ററോളം മാത്രമേ ദൂരമുള്ളൂ. ബദ്രിനാഥിൽനിന്ന് അധികം മാറിയല്ല പ്രശസ്ത വെള്ളച്ചാട്ടമായ വസുധാരയും.
ഘടികാരസൂചിയുടെ ദിശയിലാണ് (ക്ലോക്ക് വൈസ്) ചാർ ധാം യാത്ര നടത്തേണ്ടത്. ആദ്യം യമുനോത്രി ആണ് സന്ദർശിക്കേണ്ടത്. പിന്നീട് ഗംഗോത്രിയിലെത്തി കേദർനാഥും കണ്ട് ബദ്രിനാഥിൽ യാത്ര അവസാനിപ്പിക്കുന്ന രീതിയിലാണ് ക്രമം. കേദർനാഥും ബദ്രിനാഥും സന്ദർശിച്ചു മടങ്ങുന്നവരും ഉണ്ട്. ഇത് ‘ദോ ധാം’ യാത്ര എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. ഈ ക്ഷേത്രങ്ങളിലേക്കുള്ള വഴികളിലെ ഉഷ്ണ ഉറവകൾ കൗതുകമാണ്.
