ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും തമ്മിലുള്ള സംഘര്‍ഷം രൂക്ഷമാകുന്നതിനിടെ, ഇരു രാജ്യങ്ങളുടെയും സൈന്യം നടത്തിയ സൈനിക നടപടിയുടെ സ്ഥിരീകരിക്കാത്ത ദൃശ്യങ്ങള്‍ സോഷ്യല്‍ മീഡിയയില്‍ വ്യാപകമായി പ്രചരിക്കുന്നുണ്ട്. സംഘര്‍ഷവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടും അല്ലാതെയും നിരവധി വ്യാജ വീഡിയോകളും പോസ്റ്റുമാണ് സോഷ്യല്‍ മീഡയയില്‍ പ്രചരിക്കുന്നത്. ഇക്കാര്യങ്ങള്‍ വ്യക്തമാക്കി, വസ്തുതകൾ നിരത്തി, കൃത്യമായ സ്ഥിരീകരണത്തോടെ ദേശീയ വാര്‍ത്താ മാധ്യമങ്ങളും ഫാക്ട് ചെക്കിങ് സൈറ്റായ ആള്‍ട്ട് ന്യൂസും ശരിയായ വാര്‍ത്തകള്‍ പങ്കിട്ടു.
എന്താണ് വ്യാപകമായി പങ്കിടുന്ന ക്ലിപ്പ്
പാകിസ്ഥാന്‍ പതാക വഹിച്ചുകൊണ്ട് പരിക്കേറ്റ സൈനിക യൂണിഫോമില്‍ ഒരാള്‍ നിലത്ത് കിടക്കുന്നത് അത്തരമൊരു ക്ലിപ്പില്‍ കാണാം. ഈ ക്ലിപ്പിന്റെ ചില പതിപ്പുകളില്‍, പൈലറ്റിന്റെ ദൃശ്യങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പ് തീപിടിച്ച വിമാനത്തിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങളും കാണിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയുടെ ഓപ്പറേഷന്‍ സിന്ദൂരിനിടെ പാകിസ്ഥാന്‍ വ്യോമസേനയുടെ ഒരു പൈലറ്റ് പറത്തിയ വിമാനം പാകിസ്ഥാന്‍ വെടിവച്ചിട്ടതിനെ തുടര്‍ന്ന് പരിക്കേറ്റു എന്ന അവകാശവാദങ്ങളുമായാണ് ഇവ പങ്കിടുന്നത്. പൈലറ്റ് നിയന്ത്രിച്ചിരുന്ന പാകിസ്ഥാന്‍ യുദ്ധവിമാനമായ ജെഎഫ്17 ഇന്ത്യ വെടിവച്ചിട്ടതായി ചില സോഷ്യല്‍ മീഡിയ ഉപയോക്താക്കള്‍ അവകാശപ്പെട്ടു.
മെയ് 7 ന് ഇന്ത്യ നടത്തിയ സൈനിക ആക്രമണങ്ങള്‍ക്കിടയിലാണ് വീഡിയോ പുറത്തുവന്നിരിക്കുന്നത്. ഏപ്രില്‍ 22 ന് കശ്മീരിലെ പഹല്‍ഗാമില്‍ 26 സാധാരണക്കാര്‍ കൊല്ലപ്പെട്ട ഭീകരാക്രമണത്തിന് മറുപടിയായി ഓപ്പറേഷന്‍ സിന്ദൂര്‍ എന്ന് പേരിട്ടിരിക്കുന്ന കേന്ദ്ര പ്രതിരോധ മന്ത്രാലയം ഈ നടപടിയെ ‘കേന്ദ്രീകൃതവും, അളന്നതും, വ്യാപനരഹിതവുമാണ്’ എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു. പാകിസ്ഥാനിലെയും പാകിസ്ഥാന്‍ അധിനിവേശ കശ്മീരിലെയും തീവ്രവാദ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ആസൂത്രണം ചെയ്തിരുന്ന ഒമ്പത് സ്ഥലങ്ങള്‍ സൈന്യം ലക്ഷ്യമിട്ടുവെന്നും അതില്‍ കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു. മറുപടിയായി, ഇന്ത്യന്‍ യുദ്ധവിമാനങ്ങള്‍ വെടിവച്ചിട്ടതായും പ്രതികാരം ചെയ്യുമെന്ന് പാകിസ്ഥാന്‍ സൈന്യം അവകാശപ്പെട്ടു. എന്നാല്‍ പാകിസ്ഥാന്‍ വെടിവെച്ചിട്ടതെന്ന് പറയുന്ന സംഭവം വ്യാജമാണെന്ന് കണ്ടെത്തിയിരുന്നു.
മെയ് 7 ന് @MrSandeepPhogat എന്ന എക്സ് ഉപയോക്താവ് ‘പാകിസ്ഥാന്‍ ഉദ്യോഗസ്ഥന്‍ ഇറങ്ങിപ്പോയി’ എന്ന് അവകാശപ്പെട്ടുകൊണ്ട് ക്ലിപ്പ് പങ്കിട്ടു . ഇത് എഴുതുമ്പോള്‍, പോസ്റ്റ് 1.4 ദശലക്ഷം വ്യൂസ് നേടി.
ഇന്ത്യ വെടിവെച്ചിട്ട ഒരു പാകിസ്ഥാന്‍ ജെഎഫ്17 യുദ്ധവിമാനം കാണിക്കുന്നുവെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്ന സമാനമായ ഒരു വീഡിയോയുടെ ദൈര്‍ഘ്യമേറിയ പതിപ്പ് ബിജെപി പ്രവര്‍ത്തകനായ സഭാസാദ് ബദാം സിംഗ് കുശ്വാഹ ഫേസ്ബുക്കില്‍ പങ്കിട്ടു .
എക്സ് ഉപയോക്താവായ അഭയ് പ്രതാപ് സിംഗ് (@IAbhay_Pratap) ക്ലിപ്പ് പങ്കിട്ട് ഇങ്ങനെ എഴുതി: ‘വീഡിയോയിലെ ഓഡിയോ കേള്‍ക്കൂ… ‘ഓയ്, രണ്ടാമത്തെ പൈലറ്റിനെയും കൊണ്ടുവരിക’. ഇന്ത്യയുടെ വ്യോമ പ്രതിരോധ സംവിധാനമായ ആകാശ് പാകിസ്ഥാന്റെ എ16, ഖഎ17 യുദ്ധവിമാനങ്ങളെ വെടിവച്ചു വീഴ്ത്തി. ഇന്ത്യന്‍ സൈന്യത്തിന് മഹത്വം ജയ് ഹിന്ദ്!’ ഇത് എഴുതുമ്പോള്‍, പോസ്റ്റ് 750,000ത്തിലധികം വ്യൂകള്‍ നേടി. ഇതിനു പുറമേ നിരവധി സോഷ്യല്‍ മീഡിയ ഉപയോക്താക്കളും ഈ ക്ലിപ്പ് പങ്കിട്ടിരുന്നു.
എന്താണ് സത്യാവസ്ഥ ?
വീഡിയോകളെ പല പ്രധാന ഫ്രെയിമുകളായി മാറ്റിയശേഷം, സ്ഥിതികരണത്തിനായി അവയില്‍ ചിലതില്‍ ഗൂഗിൾ റിവേഴ്‌സ് ഇമേജ് സെര്‍ച്ച് നടത്തി. ഇത് ഏപ്രില്‍ 15 ന് നരോവല്‍ ന്യൂസ് ലൈവ് എന്ന പേജ് പോസ്റ്റ് ചെയ്ത ഫേസ്ബുക്ക് റീലിലേക്ക് എത്തിച്ചു. തീപിടിച്ച വിമാനം കാണാവുന്ന ഒരു വയലില്‍ നിന്ന് പുക ഉയരുന്നത് റീലില്‍ കാണിച്ചു. പരിക്കേറ്റ രണ്ട് പൈലറ്റുമാര്‍ക്ക് ചുറ്റും സാധാരണക്കാര്‍ തടിച്ചുകൂടിയതായും ചിലര്‍ അവരെ പരിചരിക്കുന്നതായും റീലില്‍ കാണിച്ചു. പോസ്റ്റിന്റെ അടിക്കുറിപ്പ് ഇങ്ങനെയായിരുന്നു: ‘പാകിസ്ഥാന്‍ വ്യോമസേനയുടെ പരിശീലന വിമാനം തകര്‍ന്നു’ എന്നും ‘രണ്ട് പൈലറ്റുമാരും പാരച്യൂട്ടില്‍ സുരക്ഷിതമായി ലാന്‍ഡ് ചെയ്തു’ എന്നും വീഡിയോ ഫ്രെയിമില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന ഉറുദുവിലുള്ള ചില വാചകങ്ങള്‍ വിവര്‍ത്തനം ചെയ്യുന്നു.
സൈനിക ആക്രമണങ്ങള്‍ക്കും പഹല്‍ഗാം ഭീകരാക്രമണത്തിനും മുമ്പുള്ളതായതിനാല്‍, നിലവിലെ സംഘര്‍ഷവുമായി ദൃശ്യത്തിന് ബന്ധമില്ലെന്ന് പോസ്റ്റിന്റെ തീയതി വ്യക്തമാക്കുന്നു. പരിക്കേറ്റ രണ്ട് പൈലറ്റുമാരെ കാണിക്കുന്ന വൈറല്‍ ക്ലിപ്പുകളുടെ ദൃശ്യങ്ങള്‍ ഏപ്രില്‍ 15 ലെ റീലില്‍ നിന്നുള്ള ഫൂട്ടേജുകളുമായി താരതമ്യം ചെയ്ത് രണ്ട് വീഡിയോകളും സമാനമാണെന്ന് ഞങ്ങള്‍ സ്ഥിരീകരിച്ചു. താഴെ ഒരു താരതമ്യം ഉണ്ട്.
ഇതില്‍ നിന്ന് സൂചന ലഭിച്ചുകൊണ്ട്, ഞങ്ങള്‍ ഒരു പ്രസക്തമായ കീവേഡ് തിരയല്‍ നടത്തി , ഏപ്രില്‍ 16 ന് പോസ്റ്റ് ചെയ്ത ഒരു ഇന്‍സ്റ്റാഗ്രാം റീലിലേക്ക് ഞങ്ങളെ നയിച്ചു , അതില്‍ കത്തുന്ന ഒരു ജെറ്റ് നിലത്ത് തകര്‍ന്നുവീണതായി കാണിച്ചു. അടിക്കുറിപ്പ് ഇങ്ങനെയായിരുന്നു, ‘ചൊവ്വാഴ്ച, വെഹാരിയിലെ റാട്ട ടിബ്ബയ്ക്ക് സമീപം ഒരു പതിവ് പ്രവര്‍ത്തന പരിശീലന പറക്കലിനിടെ പാകിസ്ഥാന്‍ വ്യോമസേനയുടെ മിറാഷ് വി റോസ് തകര്‍ന്നുവീണു, വിമാനത്തിലുണ്ടായിരുന്ന രണ്ട് പൈലറ്റുമാരും കൃത്യസമയത്ത് എജക്ഷന്‍ നടപടിക്രമങ്ങള്‍ ആരംഭിച്ചു, സുരക്ഷിതമായി ലാന്‍ഡ് ചെയ്തു. റാപ്പിഡ് റെസ്‌പോണ്‍സ്, റിക്കവറി യൂണിറ്റുകള്‍ ഉടന്‍ തന്നെ സ്ഥലത്തെത്തി, ജീവനക്കാര്‍ക്ക് ജീവന് ഭീഷണിയായ പരിക്കുകളൊന്നും സ്ഥിരീകരിച്ചില്ല.’
അതിനാല്‍, പരിക്കേറ്റ പാകിസ്ഥാന്‍ പൈലറ്റിനെ കാണിക്കുന്നതും നിലവിലുള്ള സംഘര്‍ഷവുമായി അവരെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതും കാണിക്കുന്ന വൈറല്‍ ക്ലിപ്പുകള്‍ തെറ്റും അടിസ്ഥാനരഹിതവുമാണ്. ഏപ്രില്‍ പകുതിയോടെ ഒരു പാകിസ്ഥാന്‍ വ്യോമസേന പരിശീലന വിമാനം തകര്‍ന്നുവീണ് അതിലെ രണ്ട് പൈലറ്റുമാര്‍ കൃത്യസമയത്ത് സ്വയം പുറത്തേക്ക് ചാടി പരിക്കുകളോടെ രക്ഷപ്പെട്ടപ്പോഴാണ് വീഡിയോ എടുത്ത് അവതരിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. മെയ് 7 ന് ആരംഭിച്ച ഓപ്പറേഷന്‍ സിന്ദൂരുമായോ ഏപ്രില്‍ 22 ലെ പഹല്‍ഗാം ആക്രമണത്തിന് ശേഷം ഉണ്ടായ ഇന്ത്യപാകിസ്ഥാന്‍ സംഘര്‍ഷവുമായോ ഈ ക്ലിപ്പുകള്‍ക്ക് യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല.