സൗദി അറേബ്യയ്ക്കും ഖത്തറിനും ശേഷം, യുഎസ് പ്രസിഡന്റ് ഡൊണാള്‍ഡ് ട്രംപിന്റെ ഗള്‍ഫ് രാജ്യങ്ങളിലെ പര്യടനം വെള്ളിയാഴ്ച യുണൈറ്റഡ് അറബ് എമിറേറ്റ്‌സ് (യുഎഇ) സന്ദര്‍ശനത്തോടെ അവസാനിച്ചു. വീണ്ടും പ്രസിഡന്റായ ശേഷം ട്രംപ് തന്റെ ആദ്യ വിദേശ യാത്രയ്ക്ക് തിരഞ്ഞെടുത്തത് ഗള്‍ഫ് രാജ്യങ്ങള്‍ ആയതിനാല്‍ ഈ യാത്ര വാര്‍ത്തകളില്‍ ഇടം നേടി. രാജ്യാന്തര വാര്‍ത്ത മാധ്യമങ്ങള്‍ ട്രംപിന്റെ അറേബ്യന്‍ പര്യടനത്തിന് വലിയ പ്രധാന്യമാണ് നല്‍കിയത്.
തന്റെ സന്ദര്‍ശന വേളയില്‍ ‘ട്രില്യണ്‍ കണക്കിന് ഡോളറിന്റെ നിക്ഷേപങ്ങളും ഇടപാടുകളും’ സംബന്ധിച്ച കരാറുകളില്‍ എത്തിയതായി ട്രംപ് അവകാശപ്പെട്ടു. എന്നാല്‍ എക്കാലത്തും അമേരിക്കയുടെ വിശ്വസ്തനും സൗഹൃദ രാജ്യവുമായ ഇസ്രായേല്‍ സന്ദര്‍ശിച്ചില്ല. മിഡില്‍ ഈസ്റ്റിലെ അമേരിക്കയുടെ ഏറ്റവും അടുത്ത തന്ത്രപരമായ സഖ്യകക്ഷിയായിട്ടാണ് ഇസ്രായേല്‍ അറിയപ്പെടുന്നത്. അമേരിക്കന്‍ പ്രസിഡന്റിന്റെ സന്ദര്‍ശനത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ചുവടുവയ്പ്പ് സിറിയയ്‌ക്കെതിരായ ഉപരോധങ്ങള്‍ നീക്കിയതായിരുന്നു. അവിടെ അസദ് ഗവണ്‍മെന്റിനെ അട്ടിമറിച്ചതിനുശേഷം മുന്‍ ഇസ്ലാമിക് സ്‌റ്റേറ്റ് സഖ്യകക്ഷിയായ അഹമ്മദ് അല്‍ഷറ ഇടക്കാല പ്രസിഡന്റായിരുന്നു.
കോടിക്കണക്കിന് രൂപയുടെ കരാറുകള്‍
ചൊവ്വാഴ്ച സൗദി അറേബ്യയില്‍ നിന്നാണ് ട്രംപിന്റെ പര്യടനം ആരംഭിച്ചത്, അവിടെ അദ്ദേഹം 142 ബില്യണ്‍ ഡോളറിന്റെ പ്രതിരോധ കരാറില്‍ ഒപ്പുവച്ചു. പര്യടനത്തിന്റെ രണ്ടാം പാദമായ ഖത്തറില്‍, അദ്ദേഹം 1.2 ട്രില്യണ്‍ ഡോളറിന്റെ നിരവധി സുപ്രധാന കരാറുകളില്‍ ഒപ്പുവച്ചു. മെയ് 15 വ്യാഴാഴ്ച മിഡില്‍ ഈസ്റ്റിലെ ഏറ്റവും വലിയ യുഎസ് സൈനിക താവളമായ അല്‍ ഉദൈദ് വ്യോമതാവളവും (ഖത്തര്‍) ട്രംപ് സന്ദര്‍ശിച്ചു, ഈ താവളത്തില്‍ ഖത്തര്‍ 10 ബില്യണ്‍ ഡോളര്‍ നിക്ഷേപിക്കുമെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇവിടെ അമേരിക്കന്‍ സൈനികരെ അഭിസംബോധന ചെയ്തുകൊണ്ട് ട്രംപ് ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു, ‘സംഘര്‍ഷങ്ങള്‍ അവസാനിപ്പിക്കുക, അവരെ പ്രകോപിപ്പിക്കുകയല്ല’ എന്നതാണ് തന്റെ മുന്‍ഗണന. മെയ് 16 വെള്ളിയാഴ്ച ട്രംപിനെ യുണൈറ്റഡ് അറബ് എമിറേറ്റ്‌സിലേക്ക് സ്വാഗതം ചെയ്തുകൊണ്ട്, പ്രസിഡന്റ് മുഹമ്മദ് ബിന്‍ സായിദ് അല്‍ നഹ്യാന്‍, അടുത്ത 10 വര്‍ഷത്തിനുള്ളില്‍ തന്റെ രാജ്യം യുഎസില്‍ 1.4 ട്രില്യണ്‍ ഡോളര്‍ നിക്ഷേപിക്കുമെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു.
AI മേഖലയില്‍ ഉപയോഗിക്കുന്ന സെമികണ്ടക്ടര്‍ ചിപ്പുകളിലേക്ക് യുഎഇയുടെ പ്രവേശനം സുഗമമാക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു കരാറിലും ഒപ്പുവച്ചു. ഗാസയിലെ സ്ഥിതിഗതികള്‍ കൈകാര്യം ചെയ്യാന്‍ അമേരിക്ക ശ്രമിക്കുകയാണെന്ന് അബുദാബി സന്ദര്‍ശന വേളയില്‍ ട്രംപ് പറഞ്ഞു. ഉപരോധിക്കപ്പെട്ട പലസ്തീന്‍ പ്രദേശത്തെ നിരവധി ആളുകള്‍ ‘പട്ടിണി കിടന്ന് മരിക്കുകയാണെന്ന്’ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ‘ഗാസ പ്രശ്‌നം ഞങ്ങള്‍ പഠിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്, അത് പരിഹരിക്കാന്‍ ഞങ്ങള്‍ കഠിനമായി പ്രവര്‍ത്തിക്കും’ എന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
സൗദി അറേബ്യയുമായുള്ള കരാര്‍
സൗദി അറേബ്യയുമായുള്ള കരാറിനെക്കുറിച്ച് വൈറ്റ് ഹൗസ് പറഞ്ഞത്, അഞ്ച് മേഖലകളിലെ സഹകരണവും നിക്ഷേപവും സംബന്ധിച്ച് ഒരു കരാറിലെത്തിയെന്നാണ്. വ്യോമസേനയുടെയും ബഹിരാകാശ സാങ്കേതികവിദ്യയുടെയും വികസനം, വ്യോമ, മിസൈല്‍ പ്രതിരോധ സംവിധാനങ്ങള്‍, സമുദ്രതീരദേശ സുരക്ഷ, അതിര്‍ത്തി സുരക്ഷയും സുരക്ഷാ സേനകളുടെ നവീകരണവും, വിവര, ആശയവിനിമയ സംവിധാനങ്ങളുടെ നവീകരണവും ഇതില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. സൗദി അറേബ്യയുടെ സൈനിക അക്കാദമിയും സൈനിക ആരോഗ്യ സംവിധാനങ്ങളും നവീകരിക്കുന്നതുള്‍പ്പെടെ സൗദി അറേബ്യയുടെ സൈനിക ശേഷി വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള സമഗ്ര പരിശീലനവും പിന്തുണാ സേവനങ്ങളും പാക്കേജില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. സൗദി അറേബ്യ യുഎസില്‍ 600 ബില്യണ്‍ ഡോളര്‍ നിക്ഷേപിക്കുമെന്ന് പ്രതിജ്ഞയെടുത്തു, കൂടാതെ യുഎസിലുടനീളമുള്ള AI ഡാറ്റാ സെന്ററുകളില്‍ 20 ബില്യണ്‍ ഡോളര്‍ നിക്ഷേപിക്കാന്‍ പദ്ധതിയിടുന്നു.
ഇരു രാജ്യങ്ങളിലും ഉപയോഗിക്കുന്നതിനായി അത്യാധുനിക പരിവര്‍ത്തന സാങ്കേതികവിദ്യകള്‍ വികസിപ്പിക്കുന്നതിനായി അമേരിക്കന്‍ ടെക് കമ്പനികള്‍ 80 ബില്യണ്‍ ഡോളര്‍ നിക്ഷേപിക്കുമെന്ന് പ്രതിജ്ഞയെടുത്തു. കരാര്‍ പ്രകാരം, 14.2 ബില്യണ്‍ ഡോളര്‍ വിലവരുന്ന ഗ്യാസ് ടര്‍ബൈനുകളും ഊര്‍ജ്ജ പരിഹാരങ്ങളും, 4.8 ബില്യണ്‍ ഡോളര്‍ വിലവരുന്ന ബോയിംഗ് 7378 പാസഞ്ചര്‍ വിമാനങ്ങളും യുഎസ് കയറ്റുമതി ചെയ്യും. ആയുധ ഇടപാടിന് പുറമെ, ഊര്‍ജ്ജ മേഖലയിലെ ധാരണാപത്രവും മറ്റ് സഹകരണ കരാറുകളില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. ഏകദേശം 100 ബില്യണ്‍ ഡോളറിന്റെ യുഎസ് ആയുധങ്ങള്‍ വാങ്ങുന്നതിനുള്ള ഒരു ലെറ്റര്‍ ഓഫ് ഇന്റന്റ്, ധാതുവിഭവ മേഖലയിലെ ഒരു ധാരണാപത്രം, യുഎസ് നീതിന്യായ വകുപ്പുമായുള്ള സഹകരണ കരാര്‍, ബഹിരാകാശ ഗവേഷണത്തിലും പകര്‍ച്ചവ്യാധികള്‍ക്കെതിരായ പോരാട്ടത്തിലും പങ്കാളിത്തം സംബന്ധിച്ച കരാറുകള്‍ എന്നിവയും ഇതില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. ഈ കരാറുകള്‍ ബാധകമല്ലെങ്കിലും, തന്ത്രപരമായി പ്രധാനപ്പെട്ട ഈ മേഖലകളില്‍ ഇരു രാജ്യങ്ങളും ഒരുമിച്ച് പ്രവര്‍ത്തിക്കാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെന്ന് ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
ഇറാനുമായി കരാറിലെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം പ്രകടിപ്പിക്കുകയും സിറിയയ്‌ക്കെതിരായ വിലക്ക് നീക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ കരാറുകള്‍ക്ക് പുറമേ, മിഡില്‍ ഈസ്റ്റിന്റെ രാഷ്ട്രീയത്തെ ബാധിക്കുന്ന മറ്റ് വിഷയങ്ങളിലും യുഎസ് പ്രസിഡന്റ് തന്റെ നിലപാട് വ്യക്തമാക്കാന്‍ ശ്രമിച്ചു. ഇറാനുമായി ഒരു കരാറില്‍ ഏര്‍പ്പെടാന്‍ അമേരിക്ക ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു, ‘എനിക്ക് ഇറാനുമായി ഒരു കരാറില്‍ ഏര്‍പ്പെടാന്‍ കഴിയുമെങ്കില്‍, ഞാന്‍ വളരെ സന്തുഷ്ടനാകും.’ഇത് പറയുന്നതിലൂടെ, ടെഹ്‌റാന്‍ ഈ മേഖലയെ നശിപ്പിച്ചതായും വിദേശത്ത് രക്തച്ചൊരിച്ചിലിന് സാമ്പത്തിക സഹായം നല്‍കുന്നതായും അദ്ദേഹം ആരോപിച്ചു.
എന്നിരുന്നാലും, ഇറാന്റെ നേതാക്കള്‍ മുന്‍കാലങ്ങളില്‍ സൃഷ്ടിച്ച കുഴപ്പങ്ങളെ അപലപിക്കാനല്ല, മറിച്ച് ‘കൂടുതല്‍ പ്രതീക്ഷ നല്‍കുന്ന ഭാവി’യിലേക്കുള്ള ‘പുതിയതും മികച്ചതുമായ ഒരു പാത’ നിര്‍ദ്ദേശിക്കാനാണ് താന്‍ വന്നതെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ഇറാനിയന്‍ നേതൃത്വം ഈ ‘സമാധാന നിര്‍ദ്ദേശം’ നിരസിക്കുകയും ‘അയല്‍ക്കാരെ ആക്രമിക്കുന്നത് തുടരുകയും’ ചെയ്താല്‍, പരമാവധി സമ്മര്‍ദ്ദം ചെലുത്തി ഇറാന്റെ എണ്ണ കയറ്റുമതി പൂര്‍ണ്ണമായും നിര്‍ത്തുകയല്ലാതെ മറ്റ് മാര്‍ഗമില്ലെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
എന്നാല്‍ ട്രംപ് നടത്തിയ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട പ്രഖ്യാപനം സിറിയയില്‍ നിന്നുള്ള ഉപരോധങ്ങള്‍ പിന്‍വലിക്കുക എന്നതായിരുന്നു. ഇത് പ്രഖ്യാപിച്ചുകൊണ്ട് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു, ഉപരോധങ്ങള്‍ പ്രധാനപ്പെട്ട ജോലി ചെയ്യുന്നു, പക്ഷേ ഇപ്പോള്‍ സിറിയ മുന്നോട്ട് പോകേണ്ട സമയമായി. മിഡില്‍ ഈസ്റ്റിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട വിഷയമായ ഗാസ ഉന്നയിച്ചുകൊണ്ട് ട്രംപ് പറഞ്ഞു, ഗാസയിലെ ജനങ്ങള്‍ മികച്ച ഭാവി അര്‍ഹിക്കുന്നു, പക്ഷേ അവരുടെ നേതാക്കള്‍ നിരപരാധികളെ ലക്ഷ്യം വയ്ക്കുകയും തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകുകയും പീഡിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് തുടരുന്നിടത്തോളം കാലം അത് സംഭവിക്കില്ല. ഫെബ്രുവരിയില്‍ ട്രംപ് പറഞ്ഞത് ‘അമേരിക്ക ഗാസ മുനമ്പ് പിടിച്ചടക്കുമെന്നാണ്.
ട്രംപ് തന്റെ ആദ്യ സന്ദര്‍ശനത്തിന് ഗള്‍ഫ് രാജ്യങ്ങള്‍ തിരഞ്ഞെടുത്തത് എന്തുകൊണ്ട്?
അമേരിക്കന്‍ പ്രസിഡന്റ് തന്റെ ആദ്യ വിദേശ യാത്ര എവിടേക്കാണ് നടത്തുന്നത് എന്നത് ഒരു പ്രധാന തീരുമാനമാണ്, അത് പലപ്പോഴും അദ്ദേഹത്തിന്റെ വിദേശനയ മുന്‍ഗണനകളുടെ സൂചനയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. രണ്ട് പദങ്ങളിലും, അമേരിക്കന്‍ പ്രസിഡന്റുമാര്‍ ആദ്യം കാനഡ, മെക്‌സിക്കോ അല്ലെങ്കില്‍ യൂറോപ്പ് സന്ദര്‍ശിക്കുന്ന പാരമ്പര്യം ഡൊണാള്‍ഡ് ട്രംപ് ലംഘിച്ചു. പ്രസിഡന്റായ ആദ്യ ടേമില്‍ ട്രംപ് സൗദി അറേബ്യയിലേക്കാണ് തന്റെ ആദ്യ ഔദ്യോഗിക വിദേശ സന്ദര്‍ശനം നടത്തിയത്. വൈറ്റ് ഹൗസില്‍ പ്രസിഡന്റായി രണ്ടാം തവണയും അധികാരമേറ്റപ്പോള്‍, മെയ് 13 മുതല്‍ 16 വരെ ട്രംപ് വീണ്ടും ഗള്‍ഫ് രാജ്യങ്ങള്‍ സന്ദര്‍ശിച്ചു.