ബേസിൽ ജോസഫ് സംവിധാനം ചെയ്ത മിന്നൽ മുരളിയെന്ന സൂപ്പർ ഹിറ്റ് ചിത്രത്തിൽ മിന്നലടിച്ച് അമാനുഷിക ശക്തി ലഭിക്കുന്ന നായകനും പ്രതിനായകനും തമ്മിലുള്ള കഥ പറയുന്നു. അപ്രതീക്ഷിതമായ രണ്ടുപേർക്കും മിന്നലടിച്ചപ്പോൾ കിട്ടിയ ശക്തി കുറുക്കൻമൂല എന്ന ഗ്രാമത്തിന്റെ തന്നെ തലവര മാറ്റുന്നു. എന്നാൽ കുറുക്കൻമൂലക്ക് പുറത്ത് ഇന്ത്യയിൽ സ്ഥിതി ഇതല്ല. 2500 ലേറെ പേരാണ് ഇന്ത്യയിൽ മിന്നലടിച്ച് മരിക്കുന്നത്
മിന്നൽ സാധാരണയായി ഒരു സെക്കൻഡിൽ താഴെ നീണ്ടുനിൽക്കും. ഒരു സാധാരണ മിന്നൽ ഫ്ലാഷ് ഏകദേശം 300 ദശലക്ഷം വോൾട്ടുകളും 30,000 ആമ്പിയറുകളും വരെ ഉണ്ടെന്നാണ് കണക്ക്. ഒരാളെ കൊല്ലാൻ ഇത് മതിയാകും. സൂര്യന്റെ ഉപരിതലത്തേക്കാൾ അഞ്ചിരട്ടി താപനിലയിലേക്ക് ചുറ്റുമുള്ള വായു ചൂടാക്കാൻ ഇത് കാരണമാകും.
ഓരോ വർഷവും ഇന്ത്യയിൽ മിന്നലിൽ ജീവൻ നഷ്ടപ്പെടുന്ന 2500-ലധികം മനുഷ്യരാണ്. 1967 നും 2019 നും ഇടയിൽ മിന്നലാക്രമണത്തിൽ രാജ്യത്ത് 100,000-ത്തിലധികം ആളുകൾ കൊല്ലപ്പെട്ടതായി ഔദ്യോഗിക കണക്കുകൾ പറയുന്നു. ഈ കാലയളവിൽ പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന മരണങ്ങളുടെ മൂന്നിലൊന്ന് കൂടുതലാണിത്. മിന്നലടിച്ച് മരണത്തിൽ നിന്ന് അതിജീവിച്ചവർക്ക് ബലഹീനത, തലകറക്കം, ഓർമ്മക്കുറവ് തുടങ്ങിയ ലക്ഷണങ്ങളുമായി ജീവിക്കേണ്ടി വരുന്നു.
മൂന്ന് വർഷം മുമ്പാണ് ഇന്ത്യയുടെ കാലാവസ്ഥാ നിരീക്ഷണ കേന്ദ്രം മിന്നൽ പ്രവചനം ആരംഭിച്ചത്. മൊബൈൽ ആപ്പുകൾ ഇപ്പോൾ ഫ്ലാഷുകൾ ട്രാക്ക് ചെയ്യുന്നു. റേഡിയോ, ടിവി, മെഗാഫോൺ ടോട്ടിംഗ് വോളന്റിയർമാർ എന്നിവയിലൂടെ ആളുകൾക്ക് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകുന്നു. മിന്നലാക്രമണ സാധ്യതയുള്ള ഗ്രാമങ്ങളിൽ ബോധവൽക്കരണം നടത്താനും മരണങ്ങൾ കുറയ്ക്കാനും ലൈറ്റ്നിംഗ് ഇന്ത്യ റെസിലന്റ് കാമ്പെയ്ൻ എന്ന പേരിൽ മൂന്ന് വർഷം പഴക്കമുള്ള ഒരു സംരംഭം കഠിനമായി പ്രയത്നിക്കുകയാണ്.
എന്നാൽ മിന്നലിന്റെ എണ്ണവും കുത്തനെ ഉയർന്നിട്ടുണ്ട്. 2020 ഏപ്രിലിനും 2021 മാർച്ചിനുമിടയിൽ ഇന്ത്യയിൽ 18 ദശലക്ഷത്തിലധികം മിന്നലാക്രമണങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന് ഡൽഹി ആസ്ഥാനമായുള്ള സെന്റർ ഫോർ സയൻസ് ആൻഡ് എൻവയോൺമെന്റും കാലാവസ്ഥാ മാസികയായ ഡൗൺ ടു എർത്തും നടത്തിയ പഠനത്തിൽ പറയുന്നു. മുൻവർഷത്തെ സമാന കാലയളവിനെ അപേക്ഷിച്ച് 34% വർധനവായിരുന്നു ഇത്. ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ട്രോപ്പിക്കൽ മെറ്റീരിയോളജി ശേഖരിച്ച സാറ്റലൈറ്റ് ഡാറ്റ കാണിക്കുന്നത് 1995 നും 2014 നും ഇടയിൽ മിന്നൽ സ്ട്രൈക്കുകൾ വേഗത്തിൽ വർദ്ധിച്ചു എന്നാണ്.
അര ഡസൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ മിന്നലടിക്കുന്നതിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, ഒഡീഷ, ജാർഖണ്ഡ്, പശ്ചിമ ബംഗാൾ എന്നിവിടങ്ങളിലാണ് 70% മരണങ്ങളും സംഭവിച്ചതും. ഫാമുകളിൽ ജോലി ചെയ്യുന്ന പുരുഷന്മാരാണ് മിന്നലിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ഇരകളായി തീർന്നത്.
“ഞങ്ങളുടെ പ്രദേശത്ത് ധാരാളം മിന്നലാക്രമണങ്ങളുണ്ട്. കൊടുങ്കാറ്റിൽ എരുമയെ കൊണ്ടുവരാൻ പുറപ്പെട്ട ഏഴ് വയസ്സുകാരന് കൊല്ലപ്പെട്ടത് ഞാൻ ഇപ്പോഴും ഓർക്കുന്നു. ഇപ്പോൾ ഞങ്ങൾ വീട്ടിലിരിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നു,” പശ്ചിമ ബംഗാളിലെ ഒരു സ്കൂൾ അധ്യാപികയായ സന്ധ്യാറാണി ഗിരി ബിബിസിയോട് പറയുന്നു.
സംസ്ഥാന തലസ്ഥാനമായ കൊൽക്കത്തയിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 120 കിലോമീറ്റർ (74 മൈൽ) തെക്ക് ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിന്റെ അതിർത്തിയിലുള്ള ഫ്രേസർഗഞ്ചിലെ കട്ടിയുള്ള ഒരു മത്സ്യബന്ധന ഗ്രാമത്തിലാണ് സന്ധ്യാറാണി ഗിരി താമസിക്കുന്നത്. ഇത് ഏറ്റവും കൂടുതൽ മിന്നൽ ആഘാതമേൽക്കുന്ന സ്ഥലമാണ്. അവളുടെ ഗ്രാമം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന സൗത്ത് 24-പർഗാനാസ് ജില്ലയിൽ ഓരോ വർഷവും 60-ഓളം ആളുകൾ മിന്നൽ മൂലം മരിക്കുന്നു.
ഇവിടുത്തെ തീരദേശ ഗ്രാമങ്ങളുടെ ഭൂപ്രകൃതിയും അപകടകരമാണ്. കര, വെള്ളം, കൃഷിയിടങ്ങൾ, കുളങ്ങൾ, തകര മേൽക്കൂരയുള്ളതും ഓട് മേഞ്ഞതുമായ വീടുകൾ എന്നിവയാണ് ഇവിടുത്തെ ഗ്രാമങ്ങളുടെ മുഖച്ഛായ. കടലിനോട് ചേർന്നുള്ള ജീവിതം തന്നെ അപകടകരമാണ്: ചുഴലിക്കാറ്റും വേലിയേറ്റവും സാധാരണമാണ്. തീരദേശത്തെ കരയിൽ മിന്നൽ ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത കൂടുതലാണ്.
ലൈറ്റിംഗ് സ്ട്രൈക്കുകൾ പ്രധാനമായും മേഘങ്ങൾക്കുള്ളിലെ അസന്തുലിതാവസ്ഥ മൂലമുണ്ടാകുന്ന വൈദ്യുതിയുടെ പ്രകാശനമാണ്. അതിനാൽ, ഭൂമിയിലേക്ക് വരുന്ന വൈദ്യുത ചാർജിനെ തടയാൻ വിലകുറഞ്ഞതും സ്വദേശീയവുമായ മിന്നൽ ചാലകങ്ങൾ നിർമ്മിച്ച് ഗ്രാമവാസികൾ ഇവിടെ ബോധവൽക്കരണം നടത്തുകയും ഇടിമിന്നൽ മരണങ്ങൾ കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട് ഇപ്പോൾ.
ഈ കണ്ടക്ടറുകൾ നിർമ്മിക്കാൻ, ഗ്രാമീണർ സെക്കൻഡ് ഹാൻഡ് സൈക്കിൾ വീൽ റിമ്മുകളും മുളയും മെറ്റാലിക് വയറുകളും ഉപയോഗിക്കുന്നു. മുളങ്കൂണിന്റെ മുകളിൽ 30 അടി വരെ ഉയരത്തിൽ റിം ഉറപ്പിച്ച് വെച്ച് മിന്നലിനെ തടുക്കുന്നു. ഇതിനു പുറമെ കെട്ടിടങ്ങൾ, പ്രധാനമായും കമ്മ്യൂണിറ്റി സെന്ററുകൾ, പ്രാദേശിക സ്കൂളുകൾ എന്നിവയിലും ഇവരുടെ സ്വയംനിർമ്മിത കണ്ടക്ടറുകൾ സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നു. മിന്നൽ ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന വൈദ്യുതി ഒരു ദോഷവും വരുത്താതെ ഭൂമിയിലേക്ക് കടക്കുമെന്ന് കണ്ടക്ടർ ഉറപ്പാക്കുന്നു.
ലൈറ്റ്നിംഗ് റെസിലന്റ് ഇന്ത്യ കാമ്പെയ്ൻ നടത്തിയ പഠനമനുസരിച്ച്, ഇന്ത്യയിലെ ലൈറ്റിംഗ് ഇരകളിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഗ്രാമങ്ങളിൽ താമസിക്കുന്നു, ഉയരമുള്ള മരങ്ങൾക്ക് കീഴിൽ അഭയം പ്രാപിച്ച ശേഷമാണ് പലരും മരിക്കുന്നത്. ഉപജീവനത്തിനായി കൃഷിചെയ്യുകയും മത്സ്യബന്ധനം നടത്തുകയും തീറ്റ കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്യുന്ന ഗോത്രവർഗ്ഗക്കാർ പ്രത്യേകിച്ചും എന്നിവരെല്ലാം മിന്നലിന്റെ ഇരകളാണ്.
കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ ഭീഷണി മിന്നൽ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ വർദ്ധനവിന് കാരണമാകുമെന്ന് ശാസ്ത്രജ്ഞർ പറയുന്നു. ഉയരുന്ന കരയുടെയും കടലിന്റെയും ഉപരിതല താപനില മുകളിലെ വായുവിനെ ചൂടാക്കുകയും ഇടിമിന്നൽ പുറപ്പെടുവിക്കുന്ന ഇടങ്ങളിൽ നിന്ന് ഇടിമിന്നലുകളെ ഓടിക്കാൻ കൂടുതൽ ഊർജ്ജം ലഭ്യമാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നും അവർ പറയുന്നു.
എന്നാൽ, ഫാമുകൾ, കാടുകൾ, കടൽ, തീരങ്ങൾ, കുളങ്ങൾ, തടാകങ്ങൾ, നദികൾ തുടങ്ങിയ മിന്നൽ ഹോട്ട്സ്പോട്ടുകളിൽ ജോലിയെടുക്കുന്ന ഗ്രാമീണർക്ക് വേണ്ടിയുള്ള സർക്കാരിന്റെ ക്യാമ്പയിനുകളുടെ അഭാവം ഈ ഗ്രാമങ്ങളിൽ എല്ലാം തന്നെയുണ്ട്. സർക്കാർ ഗ്രാമീണരുടെ ജീവിതങ്ങൾക്ക് കൂടുതൽ വില നൽകേണ്ടതുണ്ട്. ടെക്നോളജി ഇത്രയും വളർന്ന ഈ കാലത്തും ഇന്ത്യയിൽ 2500 ലേറെ മരണങ്ങൾ മിന്നൽ മൂലം ഉണ്ടാകുന്നു എന്ന് പറയുന്നത് നാണക്കേടാണ്.