അന്വേഷണം വാർത്തകൾ ലഭിക്കാന്‍ വാട്സാപ്പ് ചാനലില്‍ ചേരൂ.ഇന്ത്യന്‍ വ്യവസ,ായ മേഘലയും, രാഷ്ട്രീയവും അധികാര കേന്ദ്രങ്ങളുമെല്ലാം ഞെട്ടിയ വാര്‍ത്തയാണ് കോബ്രാപോസ്റ്റ് ഇന്ന് പുറത്തു വിട്ടത്. അതും അവരുടെ കഴിവുറ്റ അന്വേഷണത്തില്‍ കണ്ടെത്തിയ തെളിവുകളോടെയുള്ള വിവരങ്ങള്‍. മറ്റൊന്നുമല്ല, ഇന്ത്യയെ വരെ വാങ്ങാന്‍ കെല്‍പ്പുള്ള അനില്‍ അംബാനിയുടെയും കുടുംബാംഗങ്ങളുടെയും ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള റിലയന്‍സ് അനില്‍ ധീരൂഭായ്
അംബാനി ഗ്രൂപ്പ് അഥവാ എഡിഎ ഗ്രൂപ്പ് 2006 മുതല്‍ നടത്തിയ 28,874 കോടി രൂപയുടെ വന്‍ സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പ് കണ്ടെത്തിയ വാര്‍ത്തയാണ്. കഴിഞ്ഞ 19 വര്‍ഷമായി ഈ തട്ടിപ്പ് അതി സമര്‍ദ്ധമായി ബിസിനസ്സ് എന്ന നവിലയില്‍ വാഴ്ത്തപ്പെട്ടു കൊണ്ടിരിക്കുകയായിരുന്നു എന്നതാണ് കൗതുകം.
ആറ് പ്രധാന ലിസ്റ്റഡ് എഡിഎ ഗ്രൂപ്പ് കമ്പനികളില്‍ നിന്ന് ഫണ്ട് തട്ടിയെടുത്തതാണ് ഈ തട്ടിപ്പില്‍ പ്രധാനമായും ഉള്‍പ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. റിലയന്‍സ് ഇന്‍ഫ്രാസ്ട്രക്ചര്‍ ലിമിറ്റഡ്, റിലയന്‍സ് ക്യാപിറ്റല്‍ ലിമിറ്റഡ്, റിലയന്‍സ് കമ്മ്യൂണിക്കേഷന്‍ ലിമിറ്റഡ്, റിലയന്‍സ് ഹോം ഫിനാന്‍സ് ലിമിറ്റഡ്, റിലയന്‍സ് കൊമേഴ്സ്യല്‍ ഫിനാന്‍സ് ലിമിറ്റഡ്, റിലയന്‍സ് കോര്‍പ്പറേറ്റ് അഡൈ്വസറി സര്‍വീസസ് ലിമിറ്റഡ് എന്നിവയാണ് ഈ കമ്പനികള്‍. ബാങ്ക് വായ്പകള്‍, ഐ.പി.ഒ പണം, ബോണ്ടുകളില്‍ നിന്ന് സമാഹരിച്ച പണം എന്നിവയായിരുന്നു ഫണ്ടുകളുടെ ഉറവിടം.
ഒന്നിലധികം ഔദ്യോഗിക, പൊതു മൂന്നാം കക്ഷി സ്രോതസ്സുകളുടെ സമഗ്രമായ വിശകലനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതായിരുന്നു കോബ്രാ പോസ്റ്റിന്റെ അന്വേഷണം. കോര്‍പ്പറേറ്റ് കാര്യ മന്ത്രാലയം, സെക്യൂരിറ്റീസ് ആന്‍ഡ് എക്‌സ്‌ചേഞ്ച് ബോര്‍ഡ് ഓഫ് ഇന്ത്യ (സെബി), നാഷണല്‍ കമ്പനി ലോ ട്രൈബ്യൂണല്‍ (എന്‍സിഎല്‍ടി), റിസര്‍വ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യ എന്നിവ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച സ്റ്റാറ്റിയൂട്ടറി ഓര്‍ഡറുകള്‍, റെഗുലേറ്ററി ഫയലിംഗുകള്‍, രേഖകള്‍, കോടതി ഉത്തരവുകള്‍, പൊതുവിവര ശേഖരണങ്ങളില്‍ ലഭ്യമായ വിവരങ്ങള്‍ എന്നിവ ഇതില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു.
വഞ്ചനാപരമായ വഴിതിരിച്ചുവിടലിനു പുറമേ, വിദേശത്ത് നിന്ന് സമാഹരിച്ച ഏകദേശം 1.53 ബില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളര്‍ ഇന്ത്യയിലേക്ക് കൗശലപരമായ രീതികള്‍ ഉപയോഗിച്ച് വഴിതിരിച്ചു വിട്ടു. ഇതില്‍ റിലയന്‍സ് ഇന്നൊവഞ്ചറുമായുള്ള EMITS ന്റെ കസ്റ്റഡി കരാര്‍ പ്രകാരം ലഭിച്ച 750 മില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളറും ഉള്‍പ്പെടുന്നു. 750 മില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളറിന്റെ മുഴുവന്‍ തുകയും EMITS ല്‍ നിന്ന് ഇന്ത്യയിലേക്ക് വഴിതിരിച്ചുവിട്ടു, തുടര്‍ന്ന് അത് പിരിച്ചുവിടപ്പെട്ടു. കൂടാതെ, ADA ഗ്രൂപ്പിന്റെ ഹോള്‍ഡിംഗ് കമ്പനിയായ Reliance Innoventure-ലേക്ക് ഫണ്ട് വഴിതിരിച്ചുവിട്ട അനുബന്ധ സ്ഥാപനങ്ങളെയും പിരിച്ചുവിട്ടു. ഈ രീതിയില്‍ മുഴുവന്‍ വിദേശനാണ്യ പണമയയ്ക്കലും ഫണ്ട് വഴിതിരിച്ചുവിടലില്‍ ഉള്‍പ്പെട്ട സ്ഥാപനങ്ങളും അപ്രത്യക്ഷമായി. ഈ വ്യായാമം കള്ളപ്പണം വെളുപ്പിക്കല്‍ ആയി വര്‍ഗ്ഗീകരിക്കാന്‍ സാധ്യതയുണ്ട്.
കോബ്രാപോസ്റ്റ് അന്വേഷണത്തിലെ കണ്ടെത്തലുകള്‍ വെളിപ്പെടുത്തുന്നതുപോലെ, ബ്രിട്ടീഷ് വിര്‍ജിന്‍ ഐലന്‍ഡ്സ് (BVI), സൈപ്രസ്, മൗറീഷ്യസ്, യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്‌സ്, യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡം, സിംഗപ്പൂര്‍ എന്നിവിടങ്ങളില്‍ ആസ്ഥാനമായുള്ള ഡസന്‍ കണക്കിന് പാസ്-ത്രൂ സ്ഥാപനങ്ങള്‍, സ്‌പെഷ്യല്‍ പര്‍പ്പസ് വെഹിക്കിള്‍സ് (SPV-കള്‍), സബ്‌സിഡിയറികള്‍, ഷെല്‍ കമ്പനികള്‍ അല്ലെങ്കില്‍ ഓഫ്ഷോര്‍ സ്ഥാപനങ്ങള്‍ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് ഗ്രൂപ്പിന്റെ പ്രധാന ഹോള്‍ഡിംഗ് കമ്പനിയായ റിലയന്‍സ് ഇന്നൊവഞ്ചറിന് ഫണ്ട് എത്തിച്ചു. അനുബന്ധ സ്ഥാപനങ്ങള്‍ക്ക് വായ്പകള്‍ നല്‍കുകയും ഡിബഞ്ചറുകളും മുന്‍ഗണനാ ഓഹരികളും അനുവദിക്കുകയും SPV-കള്‍ അല്ലെങ്കില്‍ ഷെല്‍ സ്ഥാപനങ്ങള്‍ ഉപയോഗിച്ച് ആ ഫണ്ടുകള്‍ വകമാറ്റുകയും തുടര്‍ന്ന് വായ്പകള്‍ എഴുതിത്തള്ളുകയും ചെയ്തുകൊണ്ടാണ് ഇത് ചെയ്തത്.
ഈ രീതിയില്‍ ADA ഗ്രൂപ്പ് കമ്പനികള്‍ 28,874 കോടി രൂപ തട്ടിയെടുത്തു, സംശയാസ്പദമായ ഇടപാടുകളില്‍ 1.53 ബില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളര്‍ ഇന്ത്യയിലേക്ക് വഴിതിരിച്ചുവിട്ടു. ADA ഗ്രൂപ്പ് സ്ഥാപനങ്ങളില്‍ എത്തിയ മിക്കവാറും എല്ലാ ഓഫ്ഷോര്‍ ഫണ്ടുകളും ബാഹ്യ വാണിജ്യ വായ്പകളിലൂടെയാണ് സമാഹരിച്ചത്. അങ്ങനെ വഴിതിരിച്ചുവിട്ട 1.53 ബില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളറിന്റെ മൂല്യം ഇന്ത്യന്‍ കറന്‍സിയില്‍ ശരാശരി 13,047.50 കോടി രൂപയായി തുടരുന്നു. ഒരു ഡോളറിനെതിരെ 85 രൂപ. തട്ടിയെടുത്ത തുകകളും കൂടി ചേര്‍ത്താല്‍ ആകെ തുക 41,921.57 കോടി രൂപയിലധികമാണ്. 2008 ഡിസംബറില്‍ അനില്‍ അംബാനി ഇറ്റലിയില്‍ നിന്ന് 20 മില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളറിന് ഒരു ആഡംബര നൗക വാങ്ങിയപ്പോള്‍ മാധ്യമങ്ങളില്‍ വലിയ പ്രചാരണം ഉണ്ടായിരുന്നു. എങ്കിലും, ഈ ആഡംബര നൗക ഏറ്റെടുക്കുന്നതിനുള്ള ഫണ്ട് റിലയന്‍സ് കമ്മ്യൂണിക്കേഷനില്‍ നിന്ന് വഴിതിരിച്ചുവിട്ടു.
ഈ വിലയേറിയ ഏറ്റെടുക്കലിനായി വിപുലമായ ഒരു പദ്ധതി തയ്യാറാക്കി, അത് കോബ്രാ പോസ്റ്റിന്റെ അന്വേഷണത്തില്‍ എല്ലാ ഞെട്ടിക്കുന്ന വിശദാംശങ്ങളിലും വെളിപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്. കോബ്രാപോസ്റ്റ് അന്വേഷണം പട്ടികപ്പെടുത്തിയ ഫണ്ടുകളുടെ വകമാറ്റത്തിന് നിരവധി ഉദാഹരണങ്ങളുണ്ട്. റിലയന്‍സ് കമ്മ്യൂണിക്കേഷന്‍സ്, റിലയന്‍സ് ക്യാപിറ്റല്‍, റിലയന്‍സ് ഹോം ഫിനാന്‍സ് ലിമിറ്റഡ്, റിലയന്‍സ് കൊമേഴ്സ്യല്‍ ഫിനാന്‍സ് ലിമിറ്റഡ്, റിലയന്‍സ് കോര്‍പ്പറേറ്റ് അഡൈ്വസറി സര്‍വീസസ് ലിമിറ്റഡ് എന്നിവയാണ് ഉള്‍പ്പെട്ട കമ്പനികള്‍. ഈ തട്ടിപ്പില്‍ ഉള്‍പ്പെട്ട ഡസന്‍ കണക്കിന് അനുബന്ധ സ്ഥാപനങ്ങളെയും ഷെല്‍ സ്ഥാപനങ്ങളെയും കോബ്രാപോസ്റ്റ് തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.
കോബ്രാ പോസ്റ്റിന്റെ അന്വേഷണത്തില്‍ കണ്ടെത്തിയ വിവരങ്ങള്‍ ഇങ്ങനെ
2008 വരെ പഴക്കമുള്ള വ്യാജ ഫണ്ട് വകമാറ്റത്തിന്റെ ആദ്യ സംഭവങ്ങളിലൊന്നില്‍, അനില്‍ അംബാനി തന്റെ ഭാര്യക്ക് വേണ്ടി ഒരു ആഡംബര നൗക വാങ്ങി. എഡിഎ ഗ്രൂപ്പ് അനുബന്ധ സ്ഥാപനമായ റിലയന്‍സ് ട്രാന്സ്പോര്ട്ട് & ട്രാവല്‍സ് പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ് വഴി വിദേശത്ത് നിന്ന് ഏകദേശം 20 മില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളറിന് ആ നൗക വാങ്ങി. ഫണ്ടിന്റെ വകമാറ്റം മറയ്ക്കാന്‍ ഓരോ ഘട്ടത്തിലും പാളികള്‍ ചേര്‍ത്ത് വൃത്താകൃതിയിലുള്ള രീതിയിലാണ് ഇത് ചെയ്തത്.
ഏറ്റെടുക്കലിന് നടത്തിയ പ്രവൃത്തികള്‍
ആദ്യം, ജേഴ്സി ആസ്ഥാനമായുള്ള ഒരു കമ്പനിയായ അമോലൈറ്റ് ഹോള്‍ഡിംഗ്‌സ് ലിമിറ്റഡ് വഴി 4,00,000 യുഎസ് ഡോളറിന് യാച്ച് ചാര്‍ട്ടര്‍ ചെയ്തു. രണ്ടാം ഘട്ടത്തില്‍, റിലയന്‍സ് കമ്മ്യൂണിക്കേഷനില്‍ നിന്ന് ഫണ്ടുകള്‍ പൂര്‍ണ്ണമായ വാങ്ങലിനായി റിലയന്‍സ് ട്രാന്സ്പോര്ട്ട് & ട്രാവല്‍സിലേക്ക് മാറ്റി. മൂന്നാം ഘട്ടത്തില്‍, അമോലൈറ്റ് ഹോള്‍ഡിംഗ്‌സിന്റെ നിര്‍ദ്ദേശപ്രകാരം ഫണ്ടുകള്‍ ഇറ്റലിയിലെ ഫെറെറ്റി എസ്പിഎയിലേക്ക് മാറ്റി. അവസാന ഘട്ടത്തില്‍, അമോലൈറ്റ് ഹോള്‍ഡിംഗ്‌സിലെ എല്ലാ നിക്ഷേപങ്ങളും എഴുതിത്തള്ളി. എങ്കിലും, 10 ദശലക്ഷം ഹാന്‍ഡ്സെറ്റുകള്‍ വാങ്ങുന്നതിനായി ഗേറ്റ്വേ നെറ്റ് ട്രേഡിംഗ് വഴി റിലയന്‍സ് ട്രാന്സ്പോര്ട്ട് & ട്രാവല്‍സിന് വായ്പയായി ആര്‍കോമില്‍ നിന്ന് ഫണ്ടുകള്‍ തിരിച്ചുവിട്ടു. ഒരു ട്രേഡറായി കളിക്കാന്‍ പരിചയമില്ലെങ്കിലും, ഈ ഹാന്‍ഡ്സെറ്റുകള്‍ അമ്മോലൈറ്റ് ഹോള്‍ഡിംഗ്‌സ് വിതരണം ചെയ്യണമായിരുന്നു.
പകരം, മുഴുവന്‍ ഫണ്ടും ഇറ്റലിയിലെ ഫെറെറ്റി എസ്പിഎയില്‍ നിന്ന് യാച്ച് സ്വന്തമാക്കാന്‍ ഉപയോഗിച്ചു. ഏറ്റെടുക്കല്‍ പൂര്‍ത്തിയായ ശേഷം, അമോലൈറ്റ് ഹോള്‍ഡിംഗ്‌സില്‍ 50 ശതമാനം ഓഹരി സ്വന്തമാക്കിയിരുന്ന റിലയന്‍സ് ക്യാപിറ്റല്‍, അമോലൈറ്റ് ഹോള്‍ഡിംഗ്‌സില്‍ നടത്തിയിരുന്ന ഇക്വിറ്റി നിക്ഷേപം എഴുതിത്തള്ളി. സമാനമായ മറ്റൊരു സാഹചര്യത്തില്‍, റിലയന്‍സ് ഇന്‍ഫ്രാസ്ട്രക്ചര്‍, റിലയന്‍സ് ക്യാപിറ്റല്‍, റിലയന്‍സ് ഹോം ഫിനാന്‍സ്, റിലയന്‍സ് കൊമേഴ്സ്യല്‍ ഫിനാന്‍സ് എന്നിവയുമായി ചേര്‍ന്ന് 14,529.18 കോടി രൂപ ഓഫ്ഷോര്‍, ഇന്ത്യന്‍ സ്ഥാപനങ്ങളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിട്ടു. ഫണ്ടുകള്‍ എഡികോ വെഞ്ചേഴ്സ് എന്ന പ്രൊമോട്ടര്‍ ഗ്രൂപ്പ് കമ്പനിയിലൂടെ എഡിഎ ഗ്രൂപ്പ് പ്രൊമോട്ടര്‍ കമ്പനികളിലേക്ക് തിരികെ നല്‍കി, അതിനുശേഷം ഉള്‍പ്പെട്ട സ്ഥാപനങ്ങള്‍ ലയിച്ചു.
ഫണ്ടുകള്‍ എങ്ങനെ നീക്കി ?
റിലയന്‍സ് ഇന്‍ഫ്രാസ്ട്രക്ചര്‍, റിലയന്‍സ് ക്യാപിറ്റല്‍, റിലയന്‍സ് ഹോം ഫിനാന്‍സ്, റിലയന്‍സ് കൊമേഴ്സ്യല്‍ ഫിനാന്‍സ് എന്നിവയില്‍ നിന്ന് ഡിബഞ്ചറുകളുടെ രൂപത്തില്‍ ഫണ്ട് വേര്‍തിരിച്ചെടുക്കുന്നതിനായി CLE പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ് എന്ന പേരില്‍ ഒരു പ്രത്യേക ഉദ്ദേശ്യ വാഹനം സൃഷ്ടിച്ചു. ഫണ്ടുകളുടെ വഞ്ചനാപരമായ വഴിതിരിച്ചു വിടലും, വഴിതിരിച്ചുവിട്ട ഫണ്ടുകളുടെ അന്തിമ ഗുണഭോക്താവ് അല്ലെങ്കില്‍ സ്വീകര്‍ത്താവ് ആരാണെന്ന് മറച്ചുവെക്കാന്‍ CLE പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ് കുറഞ്ഞത് അര ഡസന്‍ തവണ പേര് മാറ്റി. റിലയന്‍സ് ഇന്‍ഫ്രാസ്ട്രക്ചറില്‍ നിന്ന് 10,049 കോടി രൂപയും, റിലയന്‍സ് ക്യാപിറ്റലും റിലയന്‍സ് കൊമേഴ്സ്യല്‍ ഫിനാന്‍സും യഥാക്രമം 3270 കോടി രൂപയും 286 കോടി രൂപയും സംഭാവന ചെയ്തു. ബാക്കി 800 കോടി രൂപ യെസ് ബാങ്കില്‍ നിന്നാണ് സ്വീകരിച്ചത്.
ഈ ഫണ്ടുകള്‍ CLE പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡിലേക്ക് വേര്‍തിരിച്ചെടുത്ത ശേഷം, അവ ഡിബഞ്ചറുകളുടെയും അഡ്വാന്‍സുകളുടെയും രൂപത്തില്‍ പ്രൊമോട്ടര്‍ ലിങ്ക്ഡ്, ഷെല്‍ സ്ഥാപനങ്ങളിലേക്ക് വലിയ പ്രീമിയത്തില്‍ തിരിച്ചുവിട്ടു. ഈ സ്ഥാപനങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള ഫണ്ടുകള്‍ വിദേശത്തേക്കും മറ്റ് ആഭ്യന്തര കമ്പനികളിലേക്കും മാറ്റി. തുടര്‍ന്ന്, ഫണ്ട് വകമാറ്റിയ ശേഷം, ഈ സ്ഥാപനങ്ങള്‍ എഡിക്കോ വെഞ്ച്വേഴ്സ് എന്ന കമ്പനിയുമായി ലയിപ്പിച്ച് പാത മറച്ചുവച്ചു. ഗുണഭോക്തൃ കമ്പനികളില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്ന 26 ഓഫ്ഷോര്‍ സ്ഥാപനങ്ങളെയും കോബ്രാപോസ്റ്റ് തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്, അവയില്‍ ചിലതിന് ADAG ഷെല്‍ കമ്പനികള്‍ ഫണ്ട് അയച്ചു. ഈ 26 ഓഫ്ഷോര്‍ ഷെല്‍ സ്ഥാപനങ്ങളില്‍ കുറഞ്ഞത് 14 എണ്ണത്തിന്റെ സ്ഥലങ്ങളും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്:
ടാന്‍സാനൈറ്റ് ഹോള്‍ഡിംഗ്‌സ് ലിമിറ്റഡ്, ബാറ്റിസ്റ്റ് അണ്‍ലിമിറ്റഡ്, റേഡിയം അണ്‍ലിമിറ്റഡ്, ഹുയി ഇന്വെസ്റ്റ്മെന്റ് അണ്‍ലിമിറ്റഡ് എന്നിവ ബ്രിട്ടീഷ് വിര്‍ജിന്‍ ദ്വീപുകളിലെ ഒരു ദ്വീപായ ജേഴ്സിയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്; റെയിന്‍ഡീര്‍ ഹോള്‍ഡിംഗ്‌സ് ലിമിറ്റഡ്, ആതറി അസറ്റ്‌സ് ലിമിറ്റഡ്, ടോണൈറ്റ് ഹോള്‍ഡിംഗ്‌സ് ലിമിറ്റഡ്, ലോസണ്‍ ഇന്‍വെസ്റ്റിംഗ് ലിമിറ്റഡ്, റിലയന്‍സ് ഇന്‍ഫ്ര പ്രോജക്ട്‌സ് ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ ലിമിറ്റഡ് എന്നിവ ബ്രിട്ടീഷ് വിര്‍ജിന്‍ ദ്വീപുകളിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്; എഎഎ എന്റര്‍പ്രൈസസ് ആന്‍ഡ് വെഞ്ച്വേഴ്സ്, ഇക്കോസെല്‍ ഇന്വെസ്റ്റ്മെന്റ് ലിമിറ്റഡ്, കെമിഗ്ടണ്‍ എന്റര്‍പ്രൈസസ് ലിമിറ്റഡ്, കാര്‍ഹുല എന്റര്‍പ്രൈസസ് ലിമിറ്റഡ്, ഡോണ്‍സെന്‍ ഇന്വെസ്റ്റ്മെന്റ് ലിമിറ്റഡ് എന്നിവ സൈപ്രസിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.
എഡിഎ ഗ്രൂപ്പ് കമ്പനികളായ എഡികോ വെഞ്ച്വേഴ്സ്, റിലയന്‍സ് ഇന്നൊവഞ്ചര്‍, റിലയന്‍സ് ഇന്‍സെപ്റ്റം എന്നിവയില്‍ നിന്ന് ഈ ഷെല്‍ സ്ഥാപനങ്ങള്‍ക്ക് പണം ലഭിച്ചു. റിലയന്‍സ് ക്യാപിറ്റലിന്റെ എല്ലാ അനുബന്ധ സ്ഥാപനങ്ങളായ റിലയന്‍സ് ഹോം ഫിനാന്‍സ് ലിമിറ്റഡ്, റിലയന്‍സ് കൊമേഴ്സ്യല്‍ ഫിനാന്‍സ് ലിമിറ്റഡ്, കോര്‍പ്പറേറ്റ് അഡൈ്വസറി സര്‍വീസസ് എന്നിവയുടെ ഫണ്ട് വകമാറ്റലിന്റെ വിശദാംശങ്ങള്‍ താഴെ കൊടുക്കുന്നു: റിലയന്‍സ് ഹോം ഫിനാന്‍സ് ലിമിറ്റഡ് 49 സ്ഥാപനങ്ങള്‍ക്ക് വായ്പ നല്‍കി 7965 കോടി രൂപ തട്ടിയെടുത്തു. വായ്പ നല്‍കിയ മുഴുവന്‍ രൂപയും 100,000 കോടി രൂപ. അനില്‍ അംബാനിയുടെയും കുടുംബാംഗങ്ങളുടെയും ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള 14 എഡിഎ ഗ്രൂപ്പ് കമ്പനികളുടെ ഖജനാവിലേക്ക് 7965 കോടി രൂപ തിരികെ എത്തി, ഈ തട്ടിപ്പിന്റെ ആത്യന്തിക ഗുണഭോക്താക്കളായിരുന്നു അവര്‍.
49 സ്ഥാപനങ്ങള്‍ക്ക് വിതരണം ചെയ്ത ഈ വഴിതിരിച്ചുവിട്ട ഫണ്ടുകളുടെ ഉറവിടം വിവിധ പൊതുമേഖലാ ബാങ്കുകളില്‍ നിന്ന് കമ്പനി നേടിയെടുത്ത വായ്പകളായിരുന്നു. ഈ വായ്പകള്‍ നിഷ്‌ക്രിയ ആസ്തികളായി മാറി, സിഐആര്‍പി പ്രക്രിയയിലൂടെ ഓതം ഇന്വെസ്റ്റ്മെന്റ് & ഇന്‍ഫ്രാസ്ട്രക്ചര്‍ ലിമിറ്റഡ് കമ്പനിയെ ഏറ്റെടുത്തു, എന്‍സിഎല്‍ടി ആ വായ്പകള്‍ തിരിച്ചുപിടിക്കാന്‍ സെക്യൂരിറ്റികള്‍ അഭ്യര്‍ത്ഥിക്കാന്‍ തുടങ്ങിയതിനു മുമ്പാണിത്. ഇത് ആദ്യം തന്നെ വായ്പ നല്‍കുന്ന ബാങ്കുകള്‍ ചെയ്യേണ്ടതായിരുന്നു. റിലയന്‍സ് കൊമേഴ്സ്യല്‍ ഫിനാന്‍സ് ലിമിറ്റഡ് 4979.89 കോടി രൂപ വഴിതിരിച്ചുവിട്ടു. ഈ ഫണ്ടുകള്‍ വായ്പകളുടെ രൂപത്തില്‍ 27 സ്ഥാപനങ്ങള്‍ വഴി തിരിച്ചുവിട്ടു. ഈ കമ്പനികളില്‍ പലതിനും റിലയന്‍സ് ഹോം ഫിനാന്‍സില്‍ നിന്നും വായ്പകള്‍ ലഭിച്ചു.
ഈ ഫണ്ടുകള്‍ പിന്നീട് നേരിട്ടോ ഇടനില സ്ഥാപനങ്ങള്‍ വഴിയോ പ്രൊമോട്ടര്‍-ഗ്രൂപ്പ് കമ്പനികളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിട്ടു. പലിശയില്ലാത്ത ഇന്റര്‍-കോര്‍പ്പറേറ്റ് വായ്പകള്‍ വഴി റിലയന്‍സ് കോര്‍പ്പറേറ്റ് അഡൈ്വസറി സര്‍വീസസ് 1400 കോടി രൂപ വഴിതിരിച്ചുവിട്ടു. ഹോള്‍ഡിംഗ് കമ്പനിയായ റിലയന്‍സ് ക്യാപിറ്റലില്‍ നിന്ന് റിലയന്‍സ് കോര്‍പ്പറേറ്റ് അഡൈ്വസറി സര്‍വീസസിലേക്ക് വായ്പകള്‍ അഡ്വാന്‍സ് ചെയ്തു. എഡിഎ ഗ്രൂപ്പ് പ്രൊമോട്ടര്‍മാരുടെ വ്യക്തിപരമായ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള കമ്പനികളിലെ പണം തിരികെ കൊണ്ടുവരുന്നതിനായി റിലയന്‍സ് കോര്‍പ്പറേറ്റ് അഡൈ്വസറി സര്‍വീസസ് ഈ കടമെടുത്ത ഫണ്ടുകള്‍ ഉപയോഗിച്ച് വായ്പകള്‍ അനുവദിക്കുകയോ വിവിധ കമ്പനികളില്‍ നിക്ഷേപം നടത്തുകയോ ചെയ്തു.
മിക്ക കേസുകളിലും, വാസു ഭഗ്‌നാനി, ഇന്ത്യാബുള്‍സ്, വാധവാന്‍ നിയന്ത്രിത ഡിഎച്ച്എഫ്എല്‍ എന്നിവരില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ച് യെസ് ബാങ്ക് (റാണ കപൂര്‍) പോലുള്ള വിവിധ ഗ്രൂപ്പുകളിലെ പ്രൊമോട്ടര്‍-ഗ്രൂപ്പ് കമ്പനികള്‍ക്കാണ് വായ്പ അനുവദിച്ചത്. ഈ വായ്പകളും നിക്ഷേപങ്ങളും പരിഗണിക്കുമ്പോള്‍, എഡിഎ ഗ്രൂപ്പിന്റെ പ്രൊമോട്ടര്‍ക്ക് അനില്‍ അംബാനിയുടെ വ്യക്തിപരമായ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള കമ്പനികളില്‍ നിന്ന് ഈ സ്വീകര്‍ത്താവ് കമ്പനികളില്‍ നിന്ന് കൈക്കൂലി ലഭിച്ചു. ഈ ഇടപാടുകള്‍ നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഇഡി അന്വേഷണത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്. ഉള്‍പ്പെട്ട ഇടപാടുകളുടെ മൂല്യം 1400 കോടി രൂപയാണ്. കമ്പനിയില്‍ നിന്ന് ഫണ്ട് തട്ടിയെടുക്കുന്നതിനും ബന്ധപ്പെട്ട കക്ഷി ഇടപാടുകളുടെ സൂക്ഷ്മപരിശോധന ഒഴിവാക്കാന്‍ റെഗുലേറ്ററി ഏജന്‍സികളില്‍ നിന്നും ഓഡിറ്റര്‍മാരില്‍ നിന്നും പങ്കാളികളില്‍ നിന്നും നഗ്‌നമായ തട്ടിപ്പ് മറച്ചുവെക്കുന്നതിനുമുള്ള ഒരു വ്യായാമമായിരുന്നു ഇത്.
കോബ്രോപോസ്റ്റ് അന്വേഷണത്തില്‍ റിലയന്‍സ് ഹോം ഫിനാന്‍സും റിലയന്‍സ് കൊമേഴ്സ്യല്‍ ഫിനാന്‍സും ചേര്‍ന്ന് 1000 കോടി രൂപ നല്‍കിയതായി കണ്ടെത്തി. ദിവാന്‍ ഹൗസിംഗ് ഫിനാന്‍സ് ലിമിറ്റഡിലെ വാധവാന്‍ സഹോദരന്മാരുടെ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള വാധവാന്‍ ഹോള്‍ഡിംഗ്‌സ് എന്ന കമ്പനിക്ക് 288 കോടി രൂപയുടെ വായ്പ/നിക്ഷേപം നല്‍കി. തുടര്‍ന്ന്, അനില്‍ അംബാനിയുടെ വ്യക്തിഗത നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള ഏഴ് കമ്പനികളില്‍ 1285 കോടി രൂപയുടെ വായ്പകള്‍ സുരക്ഷിതമാക്കി. വായ്പകള്‍ ഒരിക്കലും തിരിച്ചടച്ചില്ല. പിഎംഎല്‍എ പ്രകാരം കള്ളപ്പണം വെളുപ്പിക്കല്‍ ആകാന്‍ സാധ്യതയുള്ള പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളും കോബ്രാപോസ്റ്റ് കണ്ടെത്തി. അവയില്‍ ചിലത് ഫെമയുടെ ലംഘനവുമാണ്. 2006 മുതല്‍ എഡിഎ ഗ്രൂപ്പ് കമ്പനികള്‍ ഇത്തരം പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ ഏര്‍പ്പെടുന്നതായി കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്, ഇതിന്റെ ഫലമായി 1.53 ബില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളര്‍ നിയമവിരുദ്ധമായി ഇന്ത്യയിലേക്ക് വഴിതിരിച്ചുവിട്ടു.
ആരംഭത്തില്‍ ഇതിനകം സൂചിപ്പിച്ചതുപോലെ, 750 മില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളര്‍ ഇന്ത്യയിലേക്ക് മാറ്റി. ഇതിനായി എഡിഎ ഗ്രൂപ്പ് 2007 ല്‍ കമ്പനികളുടെ ഒരു ബഹുതല ശൃംഖല സൃഷ്ടിച്ചു, ഇത് കള്ളപ്പണം വെളുപ്പിക്കലിന് സാധ്യതയുള്ള കേസാക്കി മാറ്റുന്നു. ഞങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തിയത് ഇതാണ്: 2006 ജൂലൈ 26-ന് സിംഗപ്പൂരില്‍ റിലയന്‍സ് പ്രോജക്ട്‌സ് പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ് എന്ന കമ്പനിയിലൂടെയാണ് ഇത് ചെയ്തത്, റിലയന്‍സ് ഇന്നൊവഞ്ചറുമായി കസ്റ്റഡി കരാറിലായിരുന്നു അത്. റിലയന്‍സ് പ്രോജക്ട്‌സ് പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡിനെ എമര്‍ജിംഗ് മാര്‍ക്കറ്റ് ഇന്‍വെസ്റ്റ്മെന്റ്‌സ് & ട്രേഡിംഗ് പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ് (ഇഎംഐടിഎസ്) എന്ന് പുനര്‍നാമകരണം ചെയ്യുകയും അതിന്റെ ഓഹരികള്‍ റിലയന്‍സ് ഇന്നൊവഞ്ചര്‍ പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡിന് കസ്റ്റഡിയില്‍ നല്‍കുകയും ചെയ്തു. ഉടമസ്ഥാവകാശം ബിവിഐ ആസ്ഥാനമായുള്ള എമര്‍ജിംഗ് മാര്‍ക്കറ്റ് ഇന്വെസ്റ്റ്മെന്റ് & ട്രേഡിംഗ് അണ്‍ലിമിറ്റഡ് (ഇഎംഐടിയു) എന്ന കമ്പനിക്ക് കൈമാറേണ്ടതായിരുന്നു.
2007 ഡിസംബറില്‍, ഇഎംഐടിഎസിന് 750 മില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളര്‍ ലഭിച്ചു. 2007 ഡിസംബര്‍ 17-ന് എഡിഎ ഗ്രൂപ്പ് സ്ഥാപനമായ എഎഎ & സണ്‍സ് എന്റര്‍പ്രൈസസ് പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡിന്റെ നിര്‍ബന്ധിത കണ്‍വേര്‍ട്ടിബിള്‍ പ്രിഫറന്‍സ് ഷെയറുകളില്‍ മുഴുവന്‍ ഫണ്ടും നിക്ഷേപിച്ചു. അതേ ദിവസം തന്നെ ഫണ്ടുകള്‍ എഎഎ ഫെസിലിറ്റിസ് സൊല്യൂഷന്‍സ് പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡിലേക്ക് മാറ്റി, പക്ഷേ നാല് സ്ഥാപനങ്ങളിലേക്ക് കൂടി – എഎഎ കമ്മ്യൂണിക്കേഷന്‍ പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ്, എഎഎ എന്റര്‍പ്രൈസസ് പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ്. ലിമിറ്റഡ്, എഎഎ പവര്‍ സിസ്റ്റംസ് ഗ്ലോബല്‍ ലിമിറ്റഡ്, എഎഎ പ്രോജക്ട് വെഞ്ച്വേഴ്സ് പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ്. ഈ നാല് കമ്പനികളും പിന്നീട് 2008-09 നും 2009-10 നും ഇടയില്‍ എഡിഎ ഗ്രൂപ്പിന്റെ ഹോള്‍ഡിംഗ് കമ്പനിയായ റിലയന്‍സ് ഇന്നൊവെഞ്ചറുമായി ലയിച്ചു, ട്രാക്കുകള്‍ കവര്‍ ചെയ്തു.
ചുരുക്കത്തില്‍, 750 മില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളര്‍ സ്വീകരിച്ച ഇഎംഐടിഎസും റിലയന്‍സ് ഇന്നൊവെഞ്ചറിലേക്ക് ഫണ്ട് മാറ്റിയ അനുബന്ധ സ്ഥാപനങ്ങളും അപ്രത്യക്ഷമായി. അപ്പോള്‍, പണം അയയ്ക്കുന്നയാള്‍, അതായത് ഇഎംഐടിഎസ്, പിരിച്ചുവിട്ട ഒരു അസാധാരണ കേസ് നമുക്കുണ്ട്. കൂടാതെ, പണം ലഭിച്ച എഡിഎ ഗ്രൂപ്പ് കമ്പനികളും പിരിച്ചുവിട്ടിരിക്കുന്നു. അന്തിമ ഗുണഭോക്താവ്, റിലയന്‍സ് ഇന്നൊവെഞ്ചര്‍ മാത്രമേ നിലനില്‍ക്കുന്നുള്ളൂ. അതുപോലെ, 2006-ല്‍ റിലയന്‍സ് ഇന്‍ഫ്രാസ്ട്രക്ചര്‍ 575 മില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളറിന്റെ രണ്ട് വന്‍ ഫണ്ട് വഴിതിരിച്ചുവിടലുകള്‍ നടത്തി. ഈ ഫണ്ടുകള്‍ കമ്പനി അതിന്റെ നിശ്ചല ദാദാരി പവര്‍ പ്രോജക്റ്റിനായി വിദേശത്ത് സ്വരൂപിച്ച ബാഹ്യ വാണിജ്യ വായ്പകളുടെ ഭാഗമായിരുന്നു. ഈ വഴിതിരിച്ചുവിടലുകള്‍ രണ്ട് ഫെമയുടെയും ലംഘനത്തിലായിരുന്നു. മുമ്പത്തെപ്പോലെ തന്നെയായിരുന്നു പ്രവര്‍ത്തനരീതിയും. ഞങ്ങളുടെ അന്വേഷണത്തില്‍ കണ്ടെത്തിയത് ഇതാ:
2006 ഒക്ടോബര്‍ 17-ന്, റിലയന്‍സ് ഇന്‍ഫ്രാസ്ട്രക്ചര്‍ ബാഹ്യ വാണിജ്യ വായ്പയില്‍ നിന്ന് സമാഹരിച്ച 300 മില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളറില്‍ 275 മില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളര്‍ ഇന്ത്യയിലേക്ക് തിരിച്ചുവിട്ടു. ഫണ്ടുകള്‍ റിലയന്‍സ് മ്യൂച്വല്‍ ഫണ്ടില്‍ ലിക്വിഡ് ഫണ്ടുകളായി നിക്ഷേപിച്ചു, പക്ഷേ പിന്നീട് വിദേശത്തേക്ക് റിലയന്‍സ് നാച്ചുറല്‍ റിസോഴ്സസ് (സിംഗപ്പൂര്‍) പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡിലേക്ക് മാറ്റി എഴുതിത്തള്ളി. റിലയന്‍സ് ഇന്‍ഫ്രാസ്ട്രക്ചര്‍ സമാനമായ രീതിയില്‍ ഇന്ത്യയിലേക്ക് 300 മില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളറിന്റെ മറ്റൊരു വലിയ തുക തിരിച്ചുവിട്ടു. ബാഹ്യ വാണിജ്യ വായ്പകളില്‍ നിന്ന് കമ്പനി സമാഹരിച്ച 360 മില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളറിന്റെ ഭാഗമാണിത്. ഇന്ത്യയിലേക്ക് ഫണ്ട് തിരിച്ചുവിട്ടതിനുശേഷം, 2006 നവംബറില്‍ അത് വീണ്ടും റിലയന്‍സ് മ്യൂച്വല്‍ ഫണ്ടില്‍ ലിക്വിഡ് ഫണ്ടുകളായി വിന്യസിച്ചു. പിന്നീട് ഫണ്ട് ബ്രിട്ടീഷ് വിര്‍ജിന്‍ ഐലന്‍ഡ്സില്‍ ആസ്ഥാനമായുള്ള ഗൗറോക്ക് വെഞ്ച്വേഴ്സ് എന്ന കമ്പനിയിലേക്ക് മാറ്റി. ബാഹ്യ വായ്പകളില്‍ നിന്ന് ബാക്കിയായ 60 മില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളര്‍ നേരിട്ട് ഗൗറോക്ക് വെഞ്ച്വേഴ്സിലേക്ക് തിരിച്ചുവിട്ടു.
CONTENT HIGH LIGHTS; Reliance’s Himalayan fraud?: Rs 28,874 crores embezzled in 19 years?; Ambani family fraud came to light through Cobrapost?
