കഴിഞ്ഞയാഴ്ച, ഇറാന്റെ ചില സൈനിക താവളങ്ങളില് ഇസ്രായേല് യാതൊരു മുന്നറിയിപ്പുമില്ലാതെ വ്യോമാക്രമണം നടത്തിയിരുന്നു. ഇറാന്റെ മിസൈല് പ്ലാന്റുകള് ആക്രമിച്ചതായി ഇസ്രായേല് അവകാശപ്പെട്ടു. അടുത്തിടെ ഇറാനെതിരായ ആക്രമണങ്ങളില് ഈ മിസൈലുകള് ഉപയോഗിച്ചതായി ഇസ്രായേല് പറഞ്ഞു. കഴിഞ്ഞ ശനിയാഴ്ച ഇസ്രായേല് നടത്തിയ വ്യോമാക്രമണത്തില് നിരവധി ഇറാനിയന് സൈനിക താവളങ്ങള് തകര്ന്നതായി ബിബിസി വെരിഫൈ വിശകലനം ചെയ്ത ഉപഗ്രഹ ചിത്രങ്ങള് ചൂണ്ടിക്കാട്ടി പറയുന്നു. മിസൈല്, വ്യോമ പ്രതിരോധ നിര്മ്മാണത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന താവളങ്ങളും ഇതില് ഉള്പ്പെടുന്നുവെന്ന് വിദഗ്ധരുടെ അഭിപ്രായം. അതിലൊന്ന് ഇറാന്റെ ആണവ പദ്ധതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതായിരുന്നുവെന്നത് ഞെട്ടിക്കുന്നതാണ്.
ഒരു വലിയ കെട്ടിടത്തിന് കേടുപാടുകള് സംഭവിച്ചതായി ഇസ്രായേല് ആക്രമണത്തിന് ശേഷമുള്ള സാറ്റലൈറ്റ് ചിത്രങ്ങള് കാണിക്കുന്നു. പര്ചീനില് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന വലിയ ആയുധ വികസന, ഉല്പ്പാദന പ്ലാന്റാണിതെന്ന് വിദഗ്ധര് പറയുന്നു. ടെഹ്റാനില് നിന്ന് 30 കിലോമീറ്റര് കിഴക്കായാണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഈ കെട്ടിടം ഇറാനിലെ റോക്കറ്റ് നിര്മ്മാണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണെന്ന് ഇന്റര്നാഷണല് ഇന്സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോര് സ്ട്രാറ്റജിക് സ്റ്റഡീസിലെ വിദഗ്ധര് പറയുന്നു. സെപ്തംബര് 9-ലെയും ഒക്ടോബര് 27-ലെയും ഉപഗ്രഹ ചിത്രങ്ങളുടെ താരതമ്യം കാണിക്കുന്നത് ഇവിടെയുള്ള നാല് കെട്ടിടങ്ങള്ക്ക് കാര്യമായ കേടുപാടുകള് സംഭവിച്ചതായി തോന്നുന്നു. ഈ കെട്ടിടങ്ങളിലൊന്ന് തലേഗന് 2 എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. ഇന്റര്നാഷണല് ആറ്റോമിക് എനര്ജി ഏജന്സി (ഐഎഇഎ) ഇറാന്റെ ആണവ പദ്ധതിയുമായി ഇതിനെ ബന്ധപ്പെടുത്തിയിരുന്നു.
2016ല് IAEA ഇവിടെ ആണവകണങ്ങള് കണ്ടെത്തി. ഇതിന് പിന്നാലെ ഇറാനില് ആണവ പ്രവര്ത്തനങ്ങള്ക്ക് നിയന്ത്രണങ്ങള് ഉള്ളപ്പോള് ആണവകണങ്ങള് എവിടെ നിന്ന് വന്നു എന്ന ചോദ്യങ്ങള് ഉയര്ന്നിരുന്നു. പാര്ച്ചിന് വടക്ക്-പടിഞ്ഞാറ് 20 കിലോമീറ്റര് അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഖോജിറും ഇസ്രായേല് ആക്രമണത്തിന്റെ ലക്ഷ്യമായിരുന്നു. ‘ബാലിസ്റ്റിക് മിസൈലുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് സാന്ദ്രമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുള്ള സ്ഥലമാണ് ഖോജിര്,’ ഇന്റര്നാഷണല് ഇന്സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോര് സ്ട്രാറ്റജിക് സ്റ്റഡീസിലെ വിദഗ്ധനായ ഫാബിയന് ഹിന്സ് പറഞ്ഞു. 2020ല് ഇവിടെ ദുരൂഹമായ സ്ഫോടനങ്ങളുണ്ടായി. ഈ സ്ഫോടനങ്ങള് വളരെ വലുതായിരുന്നു. ഉപഗ്രഹ ചിത്രങ്ങളില് നിന്ന് ഈ സമുച്ചയത്തിലെ രണ്ട് കെട്ടിടങ്ങള്ക്ക് വ്യാപകമായ കേടുപാടുകള് സംഭവിച്ചതായി തോന്നും. ആക്രമണത്തില് ടെഹ്റാനില് നിന്ന് 350 കിലോമീറ്റര് കിഴക്ക് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഷാരോദിലെ സൈനിക താവളത്തിനും കേടുപാടുകള് സംഭവിച്ചതായി ഉപഗ്രഹ ചിത്രങ്ങള് വ്യക്തമാക്കുന്നു.
സെംനാന് പ്രവിശ്യയില് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഈ പ്രദേശം ഇറാനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണെന്ന് ഫാബിയന് ഹിന്സ് പറഞ്ഞു, കാരണം ദീര്ഘദൂര മിസൈലുകളുടെ ഭാഗങ്ങള് ഇവിടെ നിര്മ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഷാരോദ് സ്പേസ് സെന്റര് മുന്നിലാണ്. ഇതിന്റെ നിയന്ത്രണം റെവല്യൂഷണറി ഗാര്ഡ് കോര്പ്സിനാണ്. ഇവിടെ നിന്ന് 2020 ല് ഇറാന് ഒരു സൈനിക ഉപഗ്രഹം വിക്ഷേപിച്ചു. ഇറാന്റെ പല ലക്ഷ്യങ്ങളിലുമുള്ള വ്യോമ പ്രതിരോധ സംവിധാനങ്ങളില് വിജയകരമായ ആക്രമണം നടത്തിയതായി ഇസ്രായേല് അവകാശപ്പെട്ടു. എന്നാല് ലഭ്യമായ ഉപഗ്രഹ ചിത്രങ്ങളില് നിന്ന് ഇത് സ്ഥിരീകരിക്കാന് പ്രയാസമാണ്.
ഇവിടെയും ഒരു കെട്ടിടത്തിന് കേടുപാടുകള് സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് ഞങ്ങളുടെ സാറ്റലൈറ്റ് ചിത്രങ്ങളില് നിന്ന് തോന്നുന്നു. റഡാര് കേന്ദ്രമെന്നാണ് വിദഗ്ധര് ഇതിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. ഷാ നഖ്ജിര് മലനിരകളിലാണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. പടിഞ്ഞാറന് ഇറാനിലെ ഇലാം നഗരത്തിനടുത്താണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇത് പുതുതായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത റഡാര് പ്രതിരോധ സംവിധാനമാകാമെന്ന് ഡിഫന്സ് ഇന്റലിജന്സ് കമ്പനിയിലെ മിഡില് ഈസ്റ്റ് വിദഗ്ധന് ജെറമി ബിന്നി പറഞ്ഞതായി ബിബിസി റിപ്പോര്ട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഈ സ്ഥലം പതിറ്റാണ്ടുകള്ക്ക് മുമ്പ് നിര്മ്മിച്ചതാണ്. എന്നാല് ഓപ്പണ് സോഴ്സ് വിദഗ്ധര് വിശകലനം ചെയ്ത ഉപഗ്രഹ ചിത്രങ്ങള് കാണിക്കുന്നത് സമീപ വര്ഷങ്ങളില് ഇവിടെ ധാരാളം നവീകരണ പ്രവര്ത്തനങ്ങള് നടന്നിട്ടുണ്ടെന്നാണ്. അബാദാന് ഓയില് റിഫൈനറിയുടെ ഒരു സ്റ്റോറേജ് യൂണിറ്റും ഞങ്ങള് തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. അതും കേടുവന്നതായി തോന്നുന്നു. ഖുസെസ്ഥാനിലെ തെക്ക്-പടിഞ്ഞാറന് പ്രവിശ്യയിലാണ് ഈ റിഫൈനറി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഈ കേന്ദ്രത്തില് ഈ നഷ്ടം എങ്ങനെ സംഭവിച്ചുവെന്ന് ഞങ്ങള്ക്ക് അറിയില്ല. എന്നാല് ഇറാനില് ഉടനീളമുള്ള മിസൈല് പ്രതിരോധ സംവിധാനങ്ങളുടെ അവശിഷ്ടങ്ങള് അല്ലെങ്കില് മിസൈല് പ്രതിരോധ സംവിധാനങ്ങളുടെ തെറ്റായ ആക്രമണം മൂലമാകാം അത്തരം നാശനഷ്ടങ്ങള് സംഭവിച്ചതെന്ന് തോന്നുന്നു.
ശനിയാഴ്ച രാവിലെ ആക്രമണത്തിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങളില് അബാദാന് എണ്ണ ശുദ്ധീകരണശാലയും ഉള്പ്പെടുന്നുവെന്ന് ഇസ്രായേലി ഉദ്യോഗസ്ഥരെ ഉദ്ധരിച്ച് ന്യൂയോര്ക്ക് ടൈംസ് റിപ്പോര്ട്ട് ചെയ്തു. ഖുസെസ്ഥാനിലും ഇസ്രായേല് ആക്രമണം നടത്തിയതായി ശനിയാഴ്ച തന്നെ ഇറാന് ഉദ്യോഗസ്ഥരും സ്ഥിരീകരിച്ചിരുന്നു. രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും വലിയ എണ്ണ ശുദ്ധീകരണശാലയാണ് അബാദാന് ഓയില് റിഫൈനറി. പ്രതിദിനം അഞ്ച് ലക്ഷം ബാരല് എണ്ണയാണ് ഇവിടെ ഉല്പ്പാദിപ്പിക്കുന്നതെന്ന് അതിന്റെ സിഇഒ പറഞ്ഞു. ഏത് കെട്ടിടത്തിനാണ് കേടുപാടുകള് സംഭവിച്ചതെന്ന് സാറ്റലൈറ്റ് ചിത്രങ്ങളില് നിന്ന് കൃത്യമായി പറയാന് കഴിയില്ല. ഉദാഹരണത്തിന്, ഹസ്രത്ത് അമീര് ബ്രിഗേഡ് എയര് ഡിഫന്സ് ബേസിന് സമീപം ഞങ്ങള് പുക കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ആക്രമിക്കപ്പെട്ടതുപോലെ തോന്നി. എന്നാല്, ഞായറാഴ്ച ലഭിച്ച സാറ്റലൈറ്റ് ഫോട്ടോകള്ക്ക് ഏറെ നിഴലുണ്ടായിരുന്നു. ഇക്കാരണത്താല്, ആക്രമണത്തില് ഈ സ്ഥലത്തിന് എത്രമാത്രം നാശനഷ്ടമുണ്ടായെന്ന് അറിയാന് പ്രയാസമായിരുന്നു. ഒക്ടോബര് ഒന്നിനാണ് ഇറാന് ഇസ്രായേലിനെ മിസൈല് ഉപയോഗിച്ച് ആക്രമിച്ചത്. ഈ ആക്രമണത്തില് 200 മിസൈലുകള് വിക്ഷേപിച്ചു. ഈ വര്ഷത്തെ രണ്ടാമത്തെ ആക്രമണമായിരുന്നു ഇത്. നേരത്തെ ഏപ്രിലില് 300 മിസൈലുകളും ഡ്രോണുകളും ഉപയോഗിച്ച് ഇറാന് ഇസ്രായേലിനെ ആക്രമിച്ചിരുന്നു.