ഈ വര്ഷം നടന്ന ലോക്സഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പില് മഹാരാഷ്ട്രയില് മഹാവികാസ് അഘാഡി സഖ്യം മികച്ച ലീഡ് നേടിയിരുന്നു, അതോടെ തുടര്ന്നു വരുന്ന നിയമസഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പിലും ഈ സഖ്യം വിജയിക്കുമെന്ന് തോന്നി. കോണ്ഗ്രസും, ശിവസേന ഉദ്ധവ് താക്കറെ വിഭാഗവും, ശരത് പവാറിന്റെ എന്സിപി, സിപിഎം തുടങ്ങിയ പാര്ട്ടികളുടെ സഖ്യമാണ് മഹാവികാസ് അഘാഡി. എന്ഡിഎയില് നിന്നും നിയമസഭ പിടിയ്ക്കാന് മികച്ച ആസ്രുത്രണവും വര്ക്കും സഖ്യം നടത്തി. എന്നാല് നിയമസഭ തെരഞ്ഞെടുപ്പില് എല്ലാം തകര്ത്ത് എന്ഡിഎ സഖ്യം കുതിച്ചു കയറുകയായിരുന്നു. ഈ പ്രവണത തെറ്റാണെന്ന് ഹരിയാന നേരത്തെ തന്നെ തെളിയിച്ചിരുന്നു, മഹാരാഷ്ട്രയിലും ഇത് സംഭവിച്ചതില് തെറ്റ് പറയാന് സാധിക്കില്ല. മഹാരാഷ്ട്രയില് 48 ലോക്സഭാ സീറ്റുകളാണുള്ളത്, അതില് കോണ്ഗ്രസ് നേതൃത്വത്തിലുള്ള മഹാവികാസ് അഘാഡി 30 സീറ്റുകള് നേടിയിരുന്നു. ബിജെപിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള മഹായുതി സഖ്യത്തിന് 18 സീറ്റുകളാണ് ലഭിച്ചത്.
ബിജെപിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള മഹായുതി സഖ്യം 233 ലധികം സീറ്റുകളില് മുന്നിലാണ്. ഇതില് ഏറ്റവും ആശ്ചര്യപ്പെടുത്തുന്ന കാര്യം ബിജെപി തെരഞ്ഞെടുപ്പില് മത്സരിച്ചത് 149 സീറ്റുകളില് ആയിരുന്നു, അതില് 125-ലധികം സീറ്റുകളില് ബിജെപി ലീഡ് ചെയ്യുന്നു എന്നതാണ്. അഞ്ച് മാസം മുമ്പ് ലോക്സഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പില് സംസ്ഥാനത്ത് ബിജെപി കനത്ത തിരിച്ചടി നേരിട്ടപ്പോഴാണ് ബിജെപി ഇത് ചെയ്തത്. ഇതും കൂടി വായിച്ച് മുന്നോട്ട് പോകൂ
ലോക്സഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പില് നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി എങ്ങനെയാണ് ബിജെപിക്ക് ഇത് സാധ്യമായത്?
ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി നിയമസഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പില് സംസ്ഥാനത്തെ ഏറ്റവും വലിയ കക്ഷിയായി ബിജെപി ഉയര്ന്നു. ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലം നോക്കുമ്പോള്, നിയമസഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പില് ബിജെപിയും അതിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള മഹായുതി സഖ്യവും വന് പരാജയം ഏറ്റുവാങ്ങേണ്ടിവരുമെന്ന് വിലയിരുത്തപ്പെട്ടിരുന്നു. എന്നാല് നേരെ മറിച്ചാണ് ബിജെപി സംസ്ഥാനത്തെ ഏറ്റവും വലിയ കക്ഷിയായി ഉയര്ന്നത്, മുഖ്യമന്ത്രിയും അതില് നിന്നാകുമെന്ന ചര്ച്ചകളാണ് ഇപ്പോള് ആരംഭിച്ചിരിക്കുന്നത്. കഴിഞ്ഞ അഞ്ച് മാസത്തിനുള്ളില് ബിജെപിയുടെ പ്രകടനം പൂര്ണ്ണമായും മാറ്റിമറിച്ചത് എന്താണ്? ഈ ചോദ്യം എല്ലാവരുടെയും മനസ്സില് മിന്നിമറയുകയാണ്.
മഹായുതി സര്ക്കാരിന്റെ തന്ത്രമാണ് ഇതിന് കാരണമെന്ന് ഈ ചോദ്യത്തിന് മറുപടിയായി മുംബൈയിലെ മുതിര്ന്ന മാധ്യമപ്രവര്ത്തകന് സമര് ഖദാസ് പറയുന്നു. ലാഡ്ലി ബഹിന് യോജനയും ഹിന്ദുത്വവും ജാതികളെ ഒന്നിപ്പിക്കുന്ന തന്ത്രവുമാണ് ബിജെപിക്ക് ഈ വിജയം സമ്മാനിച്ചതെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ”അഞ്ച് മാസത്തിനുള്ളില് ഒരുപാട് സംഭവിച്ചു. 2.5 കോടി സ്ത്രീകളുടെ അക്കൗണ്ടില് നാലു മാസത്തെ പണം നിക്ഷേപിക്കുന്ന ആദ്യ ലാഡ്ലി ബഹിന് യോജന കൊണ്ടുവന്നു. ഇതോടൊപ്പം, ‘ബാന്റേങ്കേ ടു കാറ്റേങ്കേ’ എന്ന മുദ്രാവാക്യം ഉയര്ന്നു, അതുവഴി ഹിന്ദു വോട്ടുകള് ഒരു പരിധിവരെ ഐക്യപ്പെട്ടു.
‘ലോക്സഭയില് കോണ്ഗ്രസ് വിജയിച്ച കാലത്ത് മറാത്ത സംവരണപ്രശ്നം നടന്നിരുന്നതിനാല് അക്കാലത്ത് മറാത്തകള് ഒറ്റക്കെട്ടായിരുന്നു. കൂടാതെ, തിരഞ്ഞെടുപ്പ് സമയത്ത് ചില ബിജെപി നേതാക്കള് ഭരണഘടന മാറ്റുന്നതിനെക്കുറിച്ച് സംസാരിച്ചിരുന്നു. അതിന്റെ സ്വാധീനം ഇവിടുത്തെ ബുദ്ധ, ദളിത് വോട്ടുകളിലാണ്. 9-10 ശതമാനം ബുദ്ധമത വോട്ടുകള് മഹാവികാസ് അഘാഡിക്കൊപ്പം പോയി. മറാഠ-ദലിത് വോട്ടുകളുടെ ഏകീകരണത്തിനൊപ്പം മുസ്ലീങ്ങളുടെ വോട്ടും വര്ദ്ധിച്ചു. ’70-80 ശതമാനം മുസ്ലീങ്ങള് ലോക്സഭയില് വോട്ട് ചെയ്തു. ഇത്തവണ മുസ്ലീങ്ങളുടെ വോട്ടിംഗ് ശതമാനം 35-40 ശതമാനത്തിലേക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ബിജെപി ഭരണഘടനാ പ്രശ്നം നല്ല രീതിയില് പരിഹരിച്ചു, അതിനുശേഷം ദളിത് വോട്ടുകള് വീണ്ടും വന്നു. ഇതോടൊപ്പം, സംവരണത്തിനായി ഒരു ഉപവിഭാഗം സൃഷ്ടിച്ചു, അതിനുശേഷം ബുദ്ധമതക്കാരായ വോട്ടര്മാര് ബിജെപിക്കൊപ്പം വന്നു. ”ബിജെപി പല പരീക്ഷണങ്ങളും നടത്തി. ഇതിന് പുറമെ ആറ് വ്യത്യസ്ത കക്ഷികളുണ്ടായതും ആശയക്കുഴപ്പത്തിലായി. ബിജെപിയുടെ വോട്ട് വിഹിതം അത്ര വലുതായിരിക്കില്ലെങ്കിലും മഹാവികാസ് അഘാഡിയുടെ വോട്ട് വിഹിതം കുറവായിരിക്കും.
ലോക്സഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പില് സംഭവിച്ച പിഴവുകളില് നിന്ന് ഇത്തവണ ബി.ജെ.പിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള മഹായുതി സഖ്യം പാഠമുള്ക്കൊണ്ടെന്നെന്ന് ബിബിസി റിപ്പോര്ട്ട് ചെയ്യുന്നു. ”സംസ്ഥാനത്തെ മഹായുതി സഖ്യം ഒബിസി വോട്ടര്മാരെ തങ്ങളുടെ ഭാഗത്തേക്ക് കൊണ്ടുവരാന് ശ്രമിച്ചു. ഉള്ളി കയറ്റുമതി നിരോധനത്തില് വടക്കന് മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കര്ഷകര് രോഷാകുലരാണ്, അതിനായി ബിജെപിയും വോട്ട് കൈമാറ്റം ചെയ്യാത്ത നയങ്ങള് കൊണ്ടുവന്നു. തങ്ങളുടെ സഖ്യകക്ഷിയായ അജിത് പവാറിന്റെ പാര്ട്ടിക്ക് വോട്ട് ചെയ്യാനും പിന്തുണയ്ക്കാനും കഴിഞ്ഞ തവണ ബിജെപി തങ്ങളുടെ വോട്ടര്മാരെയും പാര്ട്ടി പ്രവര്ത്തകരെയും ബോധ്യപ്പെടുത്തുന്നതില് പരാജയപ്പെട്ടു, എന്നാല് തോല്വിക്ക് ശേഷം, ബിജെപി ഈ വിഷയത്തില് എല്ലാ ശക്തിയോടെയും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു, അതേസമയം പ്രാദേശികരും വിഷയങ്ങളില് പ്രവര്ത്തിച്ചു.
‘ലാഡ്ലി ബഹിന് യോജന’ ഒരു ഗെയിം ചേഞ്ചര് എന്നാണ് വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത്
മഹാരാഷ്ട്ര നിയമസഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പില് ഗെയിം ചേഞ്ചര് എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന പദ്ധതിയാണ് – ‘ലാഡ്ലി ബഹിന് യോജന.’ ട്രെന്ഡുകള് കണ്ടാല് ‘ലാഡ്ലി ബഹിന് യോജന’ പദ്ധതി ഒരു തരത്തില് ഗെയിം ചേഞ്ചര് ആണെന്ന് പറയാം. ഇതനുസരിച്ച് എല്ലാ മാസവും സ്ത്രീകള്ക്ക് 1500 രൂപ നല്കാനും വ്യവസ്ഥ ചെയ്തു. കുടുംബ വാര്ഷിക വരുമാനം 2.5 ലക്ഷം രൂപയില് താഴെയുള്ള 21 നും 60 നും ഇടയില് പ്രായമുള്ള സ്ത്രീകള്ക്ക് ഈ പദ്ധതിയുടെ പ്രയോജനം ലഭിക്കും. ആനുകൂല്യങ്ങള് പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്ന സ്ത്രീകളുടെ എണ്ണം വളരെ കൂടുതലായിരുന്നു. മറാത്താ പ്രസ്ഥാനം കര്ഷകര്ക്ക് ആശ്വാസം പകരുന്നു. ഈ വിഷയങ്ങളില് സര്ക്കാര് പ്രവര്ത്തിച്ചു. ഇതുകൂടാതെ, ‘ഭിന്നിച്ചാല് വെട്ടും’, ‘ഒന്നിച്ചാല് നമ്മള് സുരക്ഷിതരാണ്’ എന്ന മുദ്രാവാക്യം പോലെ ധ്രുവീകരണ രാഷ്ട്രീയവും ബിജെപിക്ക് അനുകൂലമായി പ്രവര്ത്തിച്ചു. ആര്എസ്എസ് കഠിനാധ്വാനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. പ്രത്യേകിച്ച് വിദര്ഭയിലെ പ്രദേശങ്ങളില് മഹായുതിക്ക് വേണ്ടി പ്രചാരണം നടത്തി. ‘വോട്ടിംഗ് ദിവസം പോലും, വോട്ടര്മാരെ പോളിംഗ് ബൂത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുവരുന്നതില് ഇത് ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചു.’ പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദിയും ആഭ്യന്തര മന്ത്രി അമിത് ഷായും നടത്തിയ റാലികള് കുറവായിരുന്നു. ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പില് പ്രധാനമന്ത്രി എവിടെ റാലികള് നടത്തിയോ അവിടെയെല്ലാം ബിജെപി പരാജയപ്പെട്ടു. ഇക്കാരണത്താല് ഇത്തവണ തന്ത്രം മാറ്റി റാലികള് കുറച്ചു. പ്രാദേശിക പ്രശ്നങ്ങള് മുന്നിര്ത്തിയാണ് ഇത്തവണ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടന്നതെന്നും മിക്ക റാലികളിലും പ്രാദേശിക നേതാക്കളാണ് സംസാരിച്ചത്.
രാഹുല് ഗാന്ധിയുടെയും മഹാവികാസ് അഘാഡിയുടെയും എന്ത് തന്ത്രമാണ് തിരിച്ചടിച്ചത്?
മഹാരാഷ്ട്ര തിരഞ്ഞെടുപ്പില് മഹാവികാസ് അഘാഡി സഖ്യത്തില് 101 സീറ്റുകളില് കോണ്ഗ്രസ് മത്സരിച്ചിരുന്നു. ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിലെ പ്രകടനം ആവര്ത്തിച്ച് നിയമസഭയിലെ ഏറ്റവും വലിയ കക്ഷിയായി ഉയര്ന്നുവരുമെന്ന് ഊഹാപോഹങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു. മഹാവികാസ് അഘാദിയുടെ തന്ത്രം എവിടെയാണ് തെറ്റിയത്? ”മഹായുതി സര്ക്കാര് 1500 രൂപയുടെ ലാഡ്ലി ബഹിന് പദ്ധതി കൊണ്ടുവന്നപ്പോള് മഹാവികാസ് അഘാഡി അതിനെ വിമര്ശിക്കുകയും അത് പ്രവര്ത്തിക്കില്ലെന്ന് പറയുകയും ചെയ്തു. തുടര്ന്ന് മഹാവികാസ് അഘാഡി തന്നെ പ്രകടനപത്രികയില് 3000 രൂപയുടെ പദ്ധതി കൊണ്ടുവന്നു. ‘മഹാവികാസ് അഘാഡിയുടെ പാര്ട്ടികള് ഒരുമിച്ച് പ്രവര്ത്തിക്കുന്നത് കണ്ടില്ല. ഞങ്ങളുടെ അടിത്തറ കൂടുതലായതിനാല് കൂടുതല് സീറ്റുകള് നേടണമെന്ന തെറ്റിദ്ധാരണയാണ് കോണ്ഗ്രസിന് ലഭിച്ചത്. ഇത് കോണ്ഗ്രസും ശിവസേനയും തമ്മില് സംഘര്ഷത്തിന് കാരണമായി. മറുവശത്ത്, രാഹുല് ഗാന്ധി അദാനി, ധാരാവി, വിലക്കയറ്റം തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളില് ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു. പണപ്പെരുപ്പം, തൊഴിലില്ലായ്മ തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളില് തെരഞ്ഞെടുപ്പില് വിജയിച്ചിരുന്നെങ്കില്, ഇടതുപക്ഷം രാജ്യം ഭരിക്കുമായിരുന്നു, കാരണം അവരാണ് ഇതില് ഏറ്റവും കൂടുതല് പ്രവര്ത്തിച്ചത്.
ഹിന്ദുത്വ കാര്ഡ് എങ്ങനെ കളിച്ചു?
‘ഒരാള് സുരക്ഷിതനാണെങ്കില് ഒരാള് സുരക്ഷിതന്’ എന്ന മുദ്രാവാക്യം വിളിച്ചിരുന്നു പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി. മഹാരാഷ്ട്ര നിയമസഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പില് ‘ബാന്റേംഗേ ടു കാറ്റേംഗേ’ എന്ന മുദ്രാവാക്യം വ്യാപകമായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. അതേസമയം, ‘നമ്മള് ഒരുമിച്ചാല് സുരക്ഷിതരാണ്’ എന്ന മുദ്രാവാക്യമാണ് പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി നല്കിയത്. ഈ മുദ്രാവാക്യങ്ങള് ഹിന്ദുത്വവുമായും ഹിന്ദു സമുദായത്തിലെ വിവിധ ജാതികളുടെ ഏകീകരണവുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതായി കാണപ്പെട്ടു. ഈ മുദ്രാവാക്യങ്ങള് മഹാരാഷ്ട്രയില് ബിജെപിയുടെ ഹിന്ദുത്വ അജണ്ടയെ ശക്തമായി മുന്നോട്ടുകൊണ്ടുപോയതാണോ, പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദിക്ക് ഇതില് വലിയ പങ്കുണ്ടോ? ഇത് ഹിന്ദുത്വയുടെയോ പ്രധാനമന്ത്രി മോദിയുടെയോ വിജയമല്ലെന്നും തന്ത്രത്തിന്റെ വിജയമാണെന്നും വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നു.
ഇപ്പോള് ആരു പറഞ്ഞാലും തന്ത്രത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടക്കുന്നത്. ഹിന്ദുത്വ രാഷ്ട്രീയത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ബി.ജെ.പി ഇന്ത്യയൊട്ടാകെ ഹിന്ദുത്വ രാഷ്ട്രീയമാണ് നടത്തുന്നത്. ആര്എസ്എസിനും ബിജെപിക്കും മാത്രമേ ഒരേ അവകാശമുള്ളൂ. എന്നാല് കോണ്ഗ്രസ് ഒരിക്കലും എതിര് വിവരണം നല്കിയില്ല. മഹാ വികാസ് അഘാഡിക്ക് ഈ തന്ത്രത്തെക്കുറിച്ച് അറിവില്ലായിരുന്നു. ജെഎന്യു പ്രൊഫസറെന്ന നിലയില് രാഹുല് ഗാന്ധി മികച്ചതായി കാണപ്പെടുന്നു, പക്ഷേ അദ്ദേഹത്തിന് ഒരു തന്ത്രവുമില്ല. അവര് ഒബിസി സെന്സസിനെക്കുറിച്ചാണ് സംസാരിക്കുന്നത്, അതേസമയം രാജ്യത്തിന്റെ പ്രധാനമന്ത്രി ഉള്പ്പെടെ പല സുപ്രധാന തസ്തികകളിലും ഒബിസികളുണ്ട്.
താക്കറെ കുടുംബത്തിന്റെ ഭാവി എന്തായിരിക്കും?
നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലം ഉദ്ധവ് താക്കറെയുടെ ശിവസേനയ്ക്ക് കനത്ത തിരിച്ചടിയാണ്. രണ്ടര വര്ഷം മുമ്പ് ഏകനാഥ് ഷിന്ഡെ ശിവസേനയെ തകര്ത്ത് ബിജെപിയുമായി ചേര്ന്ന് സര്ക്കാര് രൂപീകരിച്ചു. ഉദ്ധവ് താക്കറെ തന്റെ പുതിയ പാര്ട്ടി രൂപീകരിച്ചു. നിയമസഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പില് ഉദ്ധവ് താക്കറെയുടെ ശിവസേന സംസ്ഥാനത്ത് തിരിച്ചുവരുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നെങ്കിലും നടന്നില്ല. ഇപ്പോള് ഉദ്ധവ് താക്കറെയുടെ ഭാവിയെക്കുറിച്ചും ഊഹാപോഹങ്ങള് നടക്കുന്നുണ്ട്. രാഷ്ട്രീയത്തിലെ നിങ്ങളുടെ ഭാവി നിങ്ങള് എങ്ങനെ പോരാടുന്നു എന്നതിനെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ജഗന്മോഹന് റെഡ്ഡിയുടെ ഭാവി എന്തായിരുന്നു? ആന്ധ്രാപ്രദേശില് കാല്നടയായി സഞ്ചരിച്ച് 10 വര്ഷം ഭരിച്ചു. പിന്നെ ചന്ദ്രബാബു നായിഡു എല്ലാം തകര്ത്തു. അതുകൊണ്ട് ഭാവിയെക്കുറിച്ച് ഒന്നും പറയാനാവില്ല. മറാത്ത സംവരണം ആവശ്യപ്പെടുന്ന മനോജ് ജാരങ്കേ പാട്ടീലിന്റെ പേരാണ് കുറച്ചുകാലമായി സംസ്ഥാനത്ത് ചര്ച്ചയായിരിക്കുന്നത്. ഈ തെരഞ്ഞെടുപ്പില് അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംഭാവന എന്തായിരുന്നു. ഇതൊരു പരിമിതമായ പ്രസ്ഥാനമായിരുന്നു, അദ്ദേഹം മറാഠാ സമുദായത്തെ ഒന്നിപ്പിച്ചു, എന്നാല് സംസ്ഥാനമൊട്ടാകെ മറാത്ത സമുദായം 35 ശതമാനമാണ്. ഗ്രാമത്തില് മറാത്തകള് ഒന്നിക്കുമ്പോള് ചെറു ജാതികളും ഒന്നിക്കുന്നു. അതിനിടയില് ദലിതരും മുസ്ലീങ്ങളും ഉണ്ട്, ഈ ജാതികളെ അനുകൂലിക്കുന്നവര്ക്ക് സീറ്റ് ലഭിക്കും. മഹാരാഷ്ട്ര നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ ട്രെന്ഡുകളില് മഹായുതി സഖ്യം ഭൂരിപക്ഷം മറികടന്നു. ഇനി ആരായിരിക്കും മുഖ്യമന്ത്രി എന്ന വടംവലി നടക്കുമോയെന്നാണ് എല്ലാവരുടെയും ആകാംഷ.