1981-ല്‍ ഉത്തര്‍പ്രദേശിലെ ഫിറോസാബാദ് ജില്ലയിലെ ദിഹുലി ഗ്രാമത്തില്‍ 24 ദലിതരെ വെടിവച്ചു കൊന്ന സംഭവം അക്കാലത്ത് വലിയ കോളിളക്കമാണ് സൃഷ്ടിച്ചത്. സംഭവം നടന്ന് 44 വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് ശേഷം, മെയിന്‍പുരിയിലെ ഒരു കോടതി കേസില്‍ മൂന്ന് പേരെ കുറ്റക്കാരാണെന്ന് കണ്ടെത്തി, മാര്‍ച്ച് 18 ന് അവര്‍ക്കുള്ള ശിക്ഷ വിധിക്കും. ഫിറോസാബാദ് ജില്ലാ ആസ്ഥാനത്ത് നിന്ന് ഏകദേശം 30 കിലോമീറ്റര്‍ അകലെയാണ് ദിഹുലി. മുമ്പ് ഇത് മെയിന്‍പുരി ജില്ലയുടെ ഭാഗമായിരുന്നു. ദിഹുലി ഗ്രാമത്തില്‍ നിന്നുള്ള ഇരയായ സഞ്ജയ് ചൗധരി പറഞ്ഞത് ‘നീതി നടപ്പായി, പക്ഷേ വളരെ വൈകി. പ്രതികള്‍ അവരുടെ ജീവിതം ജീവിച്ചു. ഈ തീരുമാനം നേരത്തെ വന്നിരുന്നെങ്കില്‍ നന്നായിരുന്നുവെന്ന് ദേശീയ മാധ്യമങ്ങള്‍ റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്തു. സഞ്ജയ് ചൗധരിയുടെ ബന്ധുവും കൊല്ലപ്പെട്ടവരുടെ കൂട്ടത്തില്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു.
കോടതിയില്‍ എന്താണ് സംഭവിച്ചത്?
ദിഹുലി കൊലപാതകക്കേസില്‍ ആകെ 17 പ്രതികളുണ്ടായിരുന്നു, അതില്‍ 13 പേര്‍ മരിച്ചു. മാര്‍ച്ച് 11-ന് വിധി വരുന്നതിന് മുമ്പ്, ജാമ്യത്തില്‍ പുറത്തിറങ്ങിയ പ്രതി ക്യാപ്റ്റന്‍ സിംഗ്, എഡിജെ (സ്‌പെഷ്യല്‍ റോബറി സെല്‍) ഇന്ദ്ര സിങ്ങിന്റെ കോടതിയില്‍ ഹാജരായി. ക്യാപ്റ്റന്‍ സിംഗ്, രാംസേവക്, രാംപാല്‍ എന്നീ മൂന്ന് പ്രതികള്‍ കുറ്റക്കാരാണെന്ന് കോടതി കണ്ടെത്തി, മാര്‍ച്ച് 18 ന് അവര്‍ക്കുള്ള ശിക്ഷ വിധിക്കും. മറ്റൊരു പ്രതിയായ ഗ്യാന്‍ചന്ദ്രയെ പിടികിട്ടാപ്പുള്ളിയായി പ്രഖ്യാപിച്ചു. മെയിന്‍പുരി ജയിലില്‍ കഴിയുന്ന രാംസേവകിനെ കോടതിയില്‍ ഹാജരാക്കി. മൂന്നാം പ്രതിയായ രാംപാല്‍ ഹാജരാകാതിരുന്നതിന് ക്ഷമാപണം നടത്തിയെങ്കിലും അദ്ദേഹത്തിന്റെ അപ്പീല്‍ തള്ളുകയും അദ്ദേഹത്തിനെതിരെ ജാമ്യമില്ലാ വാറണ്ട് പുറപ്പെടുവിക്കുകയും ചെയ്തു.
‘സെക്ഷന്‍ 302 (കൊലപാതകം), 307 (കൊലപാതകശ്രമം), 216 (പ്രതിയെ താമസിപ്പിക്കല്‍), 120 ബി (ക്രിമിനല്‍ ഗൂഢാലോചന), 449-450 (വീട്ടില്‍ അതിക്രമിച്ചു കയറി കുറ്റകൃത്യം നടത്തല്‍) എന്നീ വകുപ്പുകള്‍ പ്രകാരമാണ് കോടതി പ്രതിയെ ശിക്ഷിച്ചതെന്ന് പ്രോസിക്യൂഷന്‍ അഭിഭാഷകന്‍ രോഹിത് ശുക്ല പറഞ്ഞു. ‘ഗ്രാമത്തില്‍ ഇപ്പോഴും പരിഭ്രാന്തി നിലനില്‍ക്കുന്നു,’ കോടതി വിധിക്ക് ശേഷം ഇരകളുടെ കുടുംബത്തിലെ അംഗമായ നിര്‍മ്മല ദേവി പറഞ്ഞു. കൂട്ടക്കൊലയില്‍ നിര്‍മ്മല ദേവിയുടെ രണ്ട് ബന്ധുക്കള്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടിരുന്നു.
ദിഹുലിയില്‍ ആദ്യം സംഭവിച്ചത്
1981 നവംബര്‍ 18 ന് ഫിറോസാബാദില്‍ നിന്ന് ഏകദേശം 30 കിലോമീറ്റര്‍ അകലെയുള്ള ജസ്രാന പട്ടണത്തിലെ ദിഹുലി ഗ്രാമത്തില്‍ 24 ദലിതര്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടു. ഇതിനുള്ള കുറ്റം കൊള്ളക്കാരായ സന്തോഷ്, രാധെ, അവരുടെ സംഘം എന്നിവരുടെ മേല്‍ ചുമത്തി. പോലീസ് കുറ്റപത്രം പ്രകാരം കൂട്ടക്കൊല നടത്തിയ പ്രതികളില്‍ ഭൂരിഭാഗവും ഉയര്‍ന്ന ജാതിയില്‍ നിന്നുള്ളവരായിരുന്നു. പോലീസ് പറയുന്നതനുസരിച്ച്, മുമ്പ് കുന്‍വര്‍പാലും സന്തോഷിനും രാധെക്കുമൊപ്പം ഇതേ സംഘത്തില്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു. കുന്‍വര്‍പാല്‍ ദളിത് സമുദായത്തില്‍ പെട്ടയാളായിരുന്നു, ഉയര്‍ന്ന ജാതിയില്‍ നിന്നുള്ള ഒരു സ്ത്രീയുമായി അയാള്‍ക്ക് സൗഹൃദമുണ്ടായിരുന്നു, ഇത് ഉയര്‍ന്ന ജാതിയില്‍ പെട്ട സന്തോഷിനും രാധെയ്ക്കും ഇഷ്ടപ്പെട്ടില്ല. ഇവിടെയാണ് ശത്രുത ആരംഭിച്ചത്. ഇതിനുശേഷം കുന്‍വര്‍പാല്‍ സംശയാസ്പദമായ സാഹചര്യത്തില്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടു. തുടര്‍ന്ന് പോലീസ് നടപടിയെടുക്കുകയും സന്തോഷ്-രാധെ സംഘത്തിലെ രണ്ട് പേരെ അറസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും അവരില്‍ നിന്ന് ധാരാളം ആയുധങ്ങള്‍ കണ്ടെടുക്കുകയും ചെയ്തു.
ഈ സംഭവത്തില്‍ ജാതവ് ജാതിയില്‍പ്പെട്ട മൂന്ന് പേരെ സാക്ഷികളായി പോലീസ് ഹാജരാക്കിയതിനാല്‍, തങ്ങളുടെ സംഘത്തിലെ ഈ രണ്ട് അംഗങ്ങളുടെ അറസ്റ്റിന് പിന്നില്‍ പ്രദേശത്തെ ജാതവ് ജാതിക്കാരാണെന്ന് സന്തോഷും രാധെയും മറ്റ് പ്രതികളും സംശയിച്ചു. പോലീസ് കുറ്റപത്രം പ്രകാരം ഈ വൈരാഗ്യമാണ് ദിഹുലി കൂട്ടക്കൊലയിലേക്ക് നയിച്ചത്.
പിന്നീട് ദിഹുലിയിൽ നടന്നത്
ഇന്ത്യാ ടുഡേ റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്യുന്നതനുസരിച്ച്, സന്തോഷ്-രാധെ സംഘത്തിലെ 14 അംഗങ്ങള്‍ പോലീസ് യൂണിഫോമില്‍ ദലിത് ഭൂരിപക്ഷമുള്ള ദിഹുലി ഗ്രാമത്തില്‍ എത്തി വിവേചനരഹിതമായി വെടിവയ്ക്കാന്‍ തുടങ്ങി. വൈകുന്നേരം 4:30 ന് ആരംഭിച്ച വെടിവയ്പ്പ് നാല് മണിക്കൂര്‍ തുടര്‍ന്നു. പോലീസ് സ്ഥലത്തെത്തിയപ്പോഴേക്കും പ്രതി ഓടി രക്ഷപ്പെട്ടിരുന്നു. അന്ന് ഉത്തര്‍പ്രദേശ് മുഖ്യമന്ത്രി വിശ്വനാഥ് പ്രതാപ് സിംഗ് ആയിരുന്നു. ഈ സംഭവത്തിനുശേഷം, അന്നത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി ഇന്ദിരാഗാന്ധിയും ദിഹുലി ഗ്രാമം സന്ദര്‍ശിച്ചു. ഈ സംഭവത്തിന് ശേഷം പ്രതിപക്ഷം സര്‍ക്കാരിനെതിരെ ചോദ്യങ്ങള്‍ ഉന്നയിച്ചിരുന്നു. അന്നത്തെ പ്രതിപക്ഷ നേതാവ് ബാബു ജഗ്ജീവന്‍ റാമും ഈ ഗ്രാമം സന്ദര്‍ശിച്ചിരുന്നു. ഈ സംഭവത്തിന് ദൃക്സാക്ഷിയായിരുന്നു ഭൂപ് സിംഗ്, അന്ന് അദ്ദേഹത്തിന് 25 വയസ്സായിരുന്നു.
സംഭവത്തിനുശേഷം, ദലിത് സമുദായത്തില്‍ നിന്നുള്ള ആളുകള്‍ ദിഹുലി ഗ്രാമത്തില്‍ നിന്ന് കുടിയേറാന്‍ തുടങ്ങിയിരുന്നുവെന്നും എന്നാല്‍ സര്‍ക്കാരിന്റെ നിര്‍ദ്ദേശപ്രകാരം മുതിര്‍ന്ന പോലീസും ഭരണ ഉദ്യോഗസ്ഥരും ഗ്രാമത്തില്‍ തമ്പടിക്കാന്‍ തുടങ്ങിയെന്നും ഇപ്പോള്‍ 70 വയസ്സുള്ള ഭൂപ് സിംഗ് പറയുന്നു. സംഭവത്തിനുശേഷം, പോലീസും പിഎസിയും മാസങ്ങളോളം ഗ്രാമത്തില്‍ വിന്യസിക്കപ്പെട്ടു, ഗ്രാമത്തില്‍ തന്നെ തുടരാന്‍ ജനങ്ങളോട് അഭ്യര്‍ത്ഥിച്ചു. 1984-ല്‍ ഹൈക്കോടതിയുടെ ഉത്തരവനുസരിച്ച് ഈ കേസ് അലഹബാദ് സെഷന്‍സ് കോടതിയിലേക്ക് മാറ്റി. കേസിലെ വിചാരണ 1984 മുതല്‍ 2024 ഒക്ടോബര്‍ വരെ തുടര്‍ന്നു. ഇതിനുശേഷം കേസ് വീണ്ടും മെയിന്‍പുരി കവര്‍ച്ച കോടതിയിലേക്ക് മാറ്റി.
ദൃക്സാക്ഷികള്‍ എന്താണ് പറയുന്നത്?
അന്ന് രാകേഷ് കുമാറിന് 14-15 വയസ്സായിരുന്നു പ്രായം. അവന്‍ ഗ്രാമത്തിലെ പ്രൈമറി സ്‌കൂളില്‍ നാലാം ക്ലാസ്സില്‍ പഠിക്കുകയായിരുന്നു. അദ്ദേഹം പറയുന്നു, ”വെടിവയ്പ്പ് തുടങ്ങിയപ്പോള്‍ ഞാന്‍ വീട്ടുജോലി ചെയ്യുകയായിരുന്നു. നിരവധി പേര്‍ക്ക് വെടിയേറ്റു. ഞാന്‍ ഒരു വൈക്കോല്‍ കൂമ്പാരത്തില്‍ ഒളിച്ചു. രാത്രിയില്‍ വെടിവയ്പ്പ് നിലച്ചപ്പോള്‍, ഞാന്‍ പുവാലില്‍ നിന്ന് പുറത്തുവന്നപ്പോള്‍ എന്റെ അമ്മ ചമേലി ദേവിയുടെ കാലില്‍ വെടിയേറ്റിരിക്കുന്നതായി കണ്ടു. കൊള്ളക്കാരായ സന്തോഷും രാധെയും ചേര്‍ന്നാണ് വെടിയുതിര്‍ത്തതെന്ന് രാകേഷ് കുമാര്‍ അവകാശപ്പെടുന്നു. അന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ അമ്മ ചമേലി ദേവിക്ക് 35 വയസ്സായിരുന്നു.
ചമേലി ദേവിക്ക് ഇപ്പോള്‍ ഏകദേശം 80 വയസ്സായി. പെട്ടെന്ന് വെടിയുണ്ടകള്‍ പൊട്ടാന്‍ തുടങ്ങി, അവള്‍ പറഞ്ഞു. ഞാന്‍ ഓടാന്‍ തുടങ്ങി. വെടിയേറ്റ ശേഷം പലരും നിലത്ത് കിടക്കുന്നത് കണ്ടു. ഞാന്‍ ടെറസിലേക്ക് ഓടി, പക്ഷേ എന്റെ കാലില്‍ വെടിയേറ്റു, ഞാനും എന്റെ കുട്ടിയും ടെറസില്‍ നിന്ന് വീണു പരിക്കേറ്റു. അത് വളരെ വലിയ ഒരു സംഭവമായിരുന്നു. അവര് ആരെയും വെറുതെ വിട്ടില്ല, സ്ത്രീകളെയോ കുട്ടികളെയോ പോലും. ആരെ കണ്ടെത്തിയാലും ഞങ്ങള്‍ അവനെ കൊന്നു. മറ്റൊരു ദൃക്സാക്ഷി ഭൂപ് സിംഗിന്റെ അഭിപ്രായത്തില്‍, ആ സംഘം ജാതവ് പരിസരം മുഴുവന്‍ വളഞ്ഞു. അവര് ആരെ കണ്ടാലും വെടിവെക്കും. മരിച്ചവരുടെ മൃതദേഹങ്ങള്‍ ഒരു ട്രാക്ടറില്‍ കയറ്റി അടുത്ത ദിവസം മെയിന്‍പുരിയിലേക്ക് അയച്ചു. നാല് ഡോക്ടര്‍മാരുടെ നേതൃത്വത്തിലാണ് പോസ്റ്റ്മോര്‍ട്ടം നടത്തിയത്.