ഡീഗോ ഗാര്‍സിയ എന്ന പേര് ചുരുക്കം പേരെങ്കിലും കേട്ടിട്ടുണ്ടാകും. ചാഗോസ് ദ്വീപസമൂഹത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ദ്വീപാണ് ഡീഗോ ഗാര്‍സിയ. യുകെ സര്‍ക്കാര്‍ ചാഗോസിയക്കാരെ പുറത്താക്കിയതിനെത്തുടര്‍ന്ന് , 1970കള്‍ മുതല്‍ ഇത് യുകെയുഎസ് സംയുക്ത സൈനിക താവളമായി ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു . ചാഗോസ് ദ്വീപുകള്‍ മുന്‍ ബ്രിട്ടീഷ് വിദേശ പ്രദേശമായി മാറാന്‍ പോകുന്നു യുകെയില്‍ നിന്ന് മൗറീഷ്യസിലേക്ക് പരമാധികാരം കൈമാറുന്നതിനുള്ള ഒരു ഉടമ്പടി ഇക്കഴിഞ്ഞ മെയ് 22ന് ഒപ്പുവച്ചു, ദ്വീപിലെ സൈനിക താവളം ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്ന ഡീഗോ ഗാര്‍സിയ കുറഞ്ഞത് 99 വര്‍ഷത്തേക്ക് ബ്രിട്ടീഷ് നിയന്ത്രണത്തില്‍ തുടരുമെന്ന വ്യവസ്ഥയോടെ.
ചാഗോസ് ദ്വീപുകള്‍ മൗറീഷ്യസിന് കൈമാറുന്നതിനായി ബ്രിട്ടന് 3.4 ബില്യണ്‍ പൗണ്ട് (4.6 ബില്യണ്‍ ഡോളര്‍) കരാറില്‍ ഒപ്പുവച്ചു. അതേസമയം, ബ്രിട്ടീഷ്അമേരിക്കന്‍ സംയുക്ത സൈനിക താവളമുള്ള ഡീഗോ ഗാര്‍സിയ എന്ന ഏറ്റവും വലിയ ദ്വീപിന്റെ നിയന്ത്രണം ബ്രിട്ടന് നിലനിര്‍ത്തുന്നു. ഡീഗോ ഗാര്‍ഷ്യയുടെ 99 വര്‍ഷത്തെ പാട്ടത്തിന് ബ്രിട്ടന് പ്രതിവര്‍ഷം 101 മില്യണ്‍ യൂറോ ചിലവാകുമെന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി സര്‍ സ്റ്റാര്‍മര്‍ പറഞ്ഞു. ദുഷ്ട സ്വാധീനങ്ങളില്‍’ നിന്ന് സൈനിക താവളത്തെ സംരക്ഷിക്കാന്‍ ഇത് ആവശ്യമാണെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
മൗറീഷ്യസ് പ്രധാനമന്ത്രി നവീന്‍ രാംകൂലം പ്രസ്താവിച്ചത് ഈ കരാര്‍ ‘കൊളോണിയലിസത്തെ പൂര്‍ണ്ണമായും അവസാനിപ്പിച്ചു’ എന്നാണ്. എന്നാല്‍ ബ്രിട്ടനിലെ പ്രതിപക്ഷ നേതാക്കളും നിലവില്‍ ബ്രിട്ടനില്‍ താമസിക്കുന്ന ചില ചാഗോസ് ദ്വീപുവാസികളും ഈ കരാറിനെ വിമര്‍ശിച്ചു.
ചാഗോസ് ദ്വീപുകള്‍ എവിടെയാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്?
ഇന്ത്യയ്ക്ക് തെക്ക് ഇന്ത്യന്‍ മഹാസമുദ്രത്തില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ചാഗോസ് ദ്വീപുകള്‍ ഔദ്യോഗികമായി ‘ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യന്‍ മഹാസമുദ്ര പ്രദേശം’ എന്നറിയപ്പെടുന്നു. ബ്രിട്ടണിന് ഏകദേശം 5,799 മൈല്‍ (9,332 കിലോമീറ്റര്‍) തെക്കുകിഴക്കായും മൗറീഷ്യസിന് ഏകദേശം 1,250 മൈല്‍ (2011 കിലോമീറ്റര്‍) വടക്കുകിഴക്കായും ഇന്ത്യന്‍ മഹാസമുദ്രത്തിലാണ് അവ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ചാഗോസ് ദ്വീപസമൂഹത്തില്‍ ഏകദേശം 60 വ്യത്യസ്ത ദ്വീപുകളും ഉള്‍പ്പെടുന്നു. 1965ല്‍ മൗറീഷ്യസ് ബ്രിട്ടീഷ് കോളനിയായിരുന്നപ്പോള്‍ ഇവ മൗറീഷ്യസില്‍ നിന്ന് വേര്‍പെടുത്തി. ബ്രിട്ടന് ഈ ദ്വീപുകള്‍ 3 ദശലക്ഷം യൂറോയ്ക്ക് വാങ്ങി. എന്നാല്‍ ബ്രിട്ടനില്‍ നിന്ന് സ്വാതന്ത്ര്യം നേടുന്നതിനുള്ള കരാറിന്റെ ഭാഗമായി അവരെ നിയമവിരുദ്ധമായി കൈമാറാന്‍ നിര്‍ബന്ധിതരാക്കിയെന്ന് മൗറീഷ്യസ് വാദിച്ചു. 1960 കളുടെ അവസാനത്തില്‍, ചാഗോസ് ദ്വീപുകളിലെ ഏറ്റവും വലിയ ദ്വീപായ ഡീഗോ ഗാര്‍സിയയില്‍ ഒരു സൈനിക താവളം സ്ഥാപിക്കാന്‍ ബ്രിട്ടന് അമേരിക്കയെ ക്ഷണിച്ചു. ഇതിനായി, ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകളെ അവരുടെ വീടുകളില്‍ നിന്ന് ബലമായി ഒഴിപ്പിച്ചു. ദ്വീപിലെ ചില ആളുകള്‍ മൗറീഷ്യസിലും സീഷെല്‍സിലും താമസമാക്കി. മറ്റുള്ളവര്‍ പ്രധാനമായും ബ്രിട്ടനില്‍, വെസ്റ്റ് സസെക്‌സിലെ ക്രാളി പ്രദേശത്താണ് താമസമാക്കിയത്.
മൗറീഷ്യസുമായി ബ്രിട്ടണ്‍ ഉണ്ടാക്കിയ കരാര്‍ എന്താണ്?
ചാഗോസ് ദ്വീപസമൂഹം മൗറീഷ്യസിന് കൈമാറുന്നതിനൊപ്പം, ഡീഗോ ഗാര്‍സിയയെ 99 വര്‍ഷത്തേക്ക് പാട്ടത്തിന് നല്‍കാന്‍ ബ്രിട്ടന് പദ്ധതിയിടുന്നു. ആദ്യത്തെ മൂന്ന് വര്‍ഷത്തേക്ക് ബ്രിട്ടന് ഓരോ വര്‍ഷവും 165 ദശലക്ഷം യൂറോ നല്‍കും. അതിനുശേഷം, നാലാം വര്‍ഷം മുതല്‍ പതിമൂന്നാം വര്‍ഷം വരെ പ്രതിവര്‍ഷം 120 ദശലക്ഷം യൂറോ നല്‍കും. പതിമൂന്നാം വര്‍ഷത്തിനുശേഷം, പണപ്പെരുപ്പത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഈ തുക ക്രമീകരിക്കപ്പെടും. ഡീഗോ ഗാര്‍ഷ്യ സൈനിക താവളമായി ഉപയോഗിക്കുന്നത് തുടരാനുള്ള പദ്ധതിക്ക് ഫൈവ് ഐസ് അലയന്‍സ് അംഗങ്ങളായ ബ്രിട്ടന്, യുഎസ്, കാനഡ, ഓസ്‌ട്രേലിയ, ന്യൂസിലാന്‍ഡ് എന്നിവ അംഗീകാരം നല്‍കിയതായി പ്രധാനമന്ത്രി സര്‍ കെയര്‍ സ്റ്റാര്‍മര്‍ പറഞ്ഞു. ‘താവളം പ്രവര്‍ത്തനക്ഷമമായി നിലനിര്‍ത്തുന്നതിനുള്ള’ ചെലവ് യുഎസ് വഹിക്കുമെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ചാഗോസ് ദ്വീപുകളിലെ ജനങ്ങള്‍ക്കായി 40 മില്യണ്‍ യൂറോയുടെ ട്രസ്റ്റ് ഫണ്ടും കരാറില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. ഈ കരാര്‍ പ്രകാരം, ഡീഗോ ഗാര്‍സിയ മൗറീഷ്യസിന്റെ അധികാരപരിധിയില്‍ വരുമെങ്കിലും, ദ്വീപില്‍ ആളുകളെ പുനരധിവസിപ്പിക്കാന്‍ അനുവദിക്കില്ല.
ഡീഗോ ഗാര്‍ഷ്യയില്‍ ജനിച്ച രണ്ട് സസ്‌കാച്ചെവന്‍ സ്ത്രീകളില്‍ ഒരാളാണ് ബെര്‍ണഡെറ്റ് ഡുക്കാസ്, കരാറിനെ ചോദ്യം ചെയ്ത് ബ്രിട്ടീഷ് ഹൈക്കോടതിയില്‍ കേസ് ഫയല്‍ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഞാന്‍ ബ്രിട്ടണ്‍, മൗറീഷ്യസ്, സീഷെല്‍സ് എന്നിവിടങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള ആളല്ല. ഞാന്‍ ഡീഗോ ഗാര്‍സിയയില്‍ നിന്നാണെന്ന് ബെര്‍ണഡെറ്റ് മാധ്യങ്ങളോട് പറഞ്ഞു. കോടതി ഉത്തരവ് ഇടപാട് താല്‍ക്കാലികമായി തടഞ്ഞു. എന്നാല്‍ പിന്നീട് ഹൈക്കോടതി കേസ് തള്ളി.
ഡീഗോ ഗാര്‍സിയ സൈനിക താവളം എന്താണ്?
ചാക്കോസ് ദ്വീപുകളില്‍ ഏറ്റവും വലുത് ഡീഗോ ഗാര്‍ഷ്യയാണ്. 1970 കളുടെ തുടക്കം മുതല്‍, ബ്രിട്ടനും അമേരിക്കയും സംയുക്തമായി അവിടെ ഒരു രഹസ്യ സൈനിക താവളം പ്രവര്‍ത്തിപ്പിച്ചു. സര്‍ക്കാര്‍ പറയുന്നത് അവരുടെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളില്‍ ഒരു വിമാനത്താവളവും ആഴക്കടല്‍ തുറമുഖവും, വിപുലമായ ആശയവിനിമയ, നിരീക്ഷണ ശേഷികളും ഉള്‍പ്പെടുന്നു എന്നാണ്. ഈ ദ്വീപിലേക്ക് വാണിജ്യ വിമാന സര്‍വീസുകളൊന്നുമില്ല. സാധാരണയായി സൈനിക കേന്ദ്രം വഴിയോ അല്ലെങ്കില്‍ മുമ്പ് ആ പ്രദേശം ഭരിച്ചിരുന്ന ബ്രിട്ടീഷ് അധികാരികള്‍ വഴിയോ മാത്രമേ പ്രവേശനം അനുവദിക്കൂ. ഇന്ത്യന്‍ മഹാസമുദ്രത്തിന്റെ ഹൃദയഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നതിനാല്‍ ഡീഗോ ഗാര്‍ഷ്യയ്ക്ക് വലിയ ഭൗമരാഷ്ട്രീയ, സൈനിക തന്ത്രപരമായ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. 9/11 ആക്രമണത്തിനു ശേഷമുള്ള അമേരിക്കയുടെ ‘ഭീകരതയ്‌ക്കെതിരായ യുദ്ധം’ സമയത്ത്, അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലും ഇറാഖിലും ആക്രമണ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ നടത്താന്‍ ഈ ദ്വീപില്‍ നിന്ന് നേരിട്ട് യുദ്ധവിമാനങ്ങള്‍ അയച്ചു.
ബ്രിട്ടനിലെ പ്രതികരണം എന്തായിരുന്നു?
കണ്‍സര്‍വേറ്റീവ് പാര്‍ട്ടി അംഗങ്ങള്‍ കരാറിനെ വിമര്‍ശിച്ചു. പാര്‍ട്ടി നേതാവ് കെമി പടെനോക്ക് ഈ കരാറിനെ ‘രാഷ്ട്രത്തിന് ഹാനികരമായ ഒരു പ്രവൃത്തി’ എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു. ചൈന നമ്മളെ ബാധിക്കാന്‍ വഴിയൊരുക്കുകയാണ്. ചാഗോസ് ദ്വീപിലെ ജനങ്ങളുടെ ഇഷ്ടം അവര്‍ അവഗണിക്കുകയാണ്. അതിനായി നമ്മള്‍ കോടിക്കണക്കിന് രൂപ മുടക്കുകയാണെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. റിഫോം പാര്‍ട്ടി നേതാവ് നിഗല്‍ ഫാരേജ്, കരാറിനെ ‘അനാവശ്യം’ എന്നും ‘ഇത് ചൈനയെ അനുകൂലിക്കുന്നുവെന്നും വിമര്‍ശിച്ചു. എന്നാല്‍ കരാറില്‍ ഒപ്പുവെക്കാതെ ഡീഗോ ഗാര്‍ഷ്യയിലെ സൈനിക താവളം ഉപയോഗിക്കുന്നത് തുടരുന്നത് നിലനില്‍ക്കില്ലെന്ന് സര്‍ക്കാര്‍ പറഞ്ഞു. ഈ കരാര്‍ ഇല്ലായിരുന്നെങ്കില്‍, ഏതാനും വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കുള്ളില്‍ സൈനിക താവളം പ്രവര്‍ത്തനരഹിതമാകാനുള്ള സാധ്യതയുണ്ടായിരുന്നുവെന്ന് പ്രതിരോധ സെക്രട്ടറി ജോണ്‍ ഹീലി പറഞ്ഞു. യുഎസ് സ്‌റ്റേറ്റ് സെക്രട്ടറി മാര്‍ക്കോ റൂബിയോ ഇത് സംബന്ധിച്ച് എക്‌സ് സൈറ്റില്‍ പോസ്റ്റ് ചെയ്തു. ഡീഗോ ഗാര്‍സിയയിലെ യുഎസ്‌യുകെ സംയുക്ത സൈനിക കേന്ദ്രത്തിന്റെ ദീര്‍ഘകാല, സുസ്ഥിരവും ഫലപ്രദവുമായ പ്രവര്‍ത്തനം ഉറപ്പാക്കുന്ന കരാറിനെ അമേരിക്ക സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു, ഇത് പ്രാദേശിക, ആഗോള സുരക്ഷയ്ക്ക് നിര്‍ണായകമാണെന്ന് അദ്ദേഹം പ്രസ്താവനയില്‍ പറഞ്ഞു.
മൗറീഷ്യസ് പ്രധാനമന്ത്രി നവീന്‍ രാംകൂലം ഈ കരാര്‍ ‘മൗറീഷ്യസ് രാജ്യത്തിന്റെ ഒരു വലിയ വിജയമാണ്’ എന്ന് പറഞ്ഞു. ഇതുസംബന്ധിച്ച് മൗറീഷ്യസ് അറ്റോര്‍ണി ജനറല്‍ കെവിന്‍ ഗ്ലോവര്‍ രാജ്യന്തര മാധ്യമങ്ങളില്‍ സംസാരിച്ചു. 60 വര്‍ഷത്തെ ഈ പോരാട്ടം ഒടുവില്‍ അവസാനിച്ചതില്‍ നമ്മുടെ രാജ്യം സന്തോഷിക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് വീട് വിട്ട് പോകാന്‍ നിര്‍ബന്ധിതരായ നമ്മുടെ സഹോദരീസഹോദരന്മാര്‍ക്ക് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ചാഗോസ് ദ്വീപിലെ ആളുകള്‍ക്ക് ഈ കരാറിനെക്കുറിച്ച് സമ്മിശ്ര അഭിപ്രായങ്ങളുണ്ടെങ്കിലും, മൗറീഷ്യസിലെ ചാഗോസ് അഭയാര്‍ത്ഥി ഗ്രൂപ്പ് ആസ്ഥാനത്തെ ഒരു വൃദ്ധ സ്ത്രീ ഈ തീരുമാനത്തെ ആഘോഷിച്ചു.