അന്വേഷണം വാർത്തകൾ ലഭിക്കാന്‍ വാട്സാപ്പ് ചാനലില്‍ ചേരൂ.ആകാശത്ത് സ്വന്തന്ത്രമായി പറക്കുന്ന പക്ഷികളെപ്പോലെ തന്റെ ബിസിനസ്സും ഉയരണമെന്ന് നരേഷ് ഗോയല്‍ കണ്ട സ്വപ്‌നമാണ് ജെറ്റ് എയര്‍വേസ് എന്ന സ്ഥാപനം. അമ്മയില്‍ നിന്ന് പണം കടംവാങ്ങി ആരംഭിച്ച സംരംഭം തന്റെ സ്വപ്‌നം എത്തിപ്പിടിക്കുന്നതിലേക്കു വരെ ഉയര്‍ന്നു. ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ എയര്‍ലൈന്‍ കമ്പനിയായി മാറിയ ജെറ്റ് എയര്‍വേയ്സ് ഐ.പി.ഒയ്ക്ക് ശേഷം, നരേഷ് ഗോയലിന്റെ ആസ്തി 1.9 ബില്യണ്‍ ഡോളറാണെന്ന് ഫോര്‍ബ്സ് കണക്കാക്കുന്നതുതു വരെയുള്ള
ഉയരങ്ങള്‍ ഗോയല്‍ കീഴടക്കി. കൂടാതെ ഫോബ്സ് മാസിക അദ്ദേഹത്തെ 16-ാമത്തെ ഏറ്റവും ധനികനായ ഇന്ത്യക്കാരനായി പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു.
എന്നാല്‍, വളര്‍ച്ചപോലെത്തന്നെ കമ്പനിയുടെ തളര്‍ച്ചയും തകര്‍ച്ചയും വേഗത്തിലായിരുന്നു. ജെറ്റ് എയര്‍വേയ്സിന്റെ കടങ്ങള്‍ പെരുകി. ധനികന്‍ പാവപ്പെട്ടവനിലേക്ക് കൂപ്പുകുത്തിയെന്നു മാത്രമല്ല, ആരോപണങ്ങളുടെ ശരശയ്യയില്‍ അദ്ദേഹത്തെ കിടത്തുകയും ചെയ്തു. ഇപ്പോഴും അദ്ദേഹത്തിന് അതില്‍ നിന്നും രക്ഷപ്പെടാന്‍ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല എന്നതാണ് വാസ്തവം. എന്‍ഫോഴ്സ്മെന്റ് ഡയറക്ടറേറ്റിന്റെ പൂര്‍ണ്ണനിരീക്ഷണത്തിനു കീഴില്‍ കഴിയുന്ന ഈ മനുഷ്യന്‍ കോടീശ്വരനായ കഥ ആരെയും പ്രചോദിപ്പിക്കുന്നതാണ്.
ആരാണ് നരേഷ് ഗോയല്‍ ?
1949 ഡിസംബര്‍ 29നാണ് നരേഷ് ഗോയല്‍ ജനിച്ചത്. പഞ്ചാബിലെ സംഗ്രൂരിലാണ് ജനനം. അമ്മ ഒരു വീട്ടുജോലിക്കാരിയും അച്ഛന്‍ ജ്വല്ലറി വ്യാപാരിയുമായിരുന്നു. ചെറുപ്പത്തില്‍ തന്നെ അച്ഛന്‍ മരിച്ചു. ജ്വല്ലറി വ്യാപാരിയുടെ വീട്ടിലാണ് ജനിച്ചതെങ്കിലും കുട്ടിക്കാലം മുതല്‍ ഗോയലിന് കഷ്ടപ്പാടുകള്‍ നേരിടേണ്ടി വന്നു. പിതാവിന്റെ പെട്ടെന്നുള്ള വിയോഗത്തോടെ കൂടുതല്‍ കഷ്ടതകള്‍ ജീവിതത്തില്‍ നേരിട്ടു. നരേഷ് ഗോയലിന്റെ ആദ്യകാല ജീവിതവും വിദ്യാഭ്യാസവും വെല്ലുവിളികള്‍ നിറഞ്ഞതായിരുന്നു. ആറാം ക്ലാസ്സു വരെ ഗോയല്‍ പഠിച്ചത് സര്‍ക്കാര്‍ സ്‌കൂളായ രാജ് ഹൈസ്‌കൂള്‍ ഫോര്‍ ബോയ്‌സിലാണ്. കുടുംബത്തോടൊപ്പം അദ്ദേഹം വലിയ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയിലൂടെ കടന്നുപോകുമ്പോള്‍ വയസ്സ് പതിനൊന്ന്. സര്‍ക്കാരിന്റെയും ബാങ്കിന്റെയും നടപടിയില്‍ ഗോയല്‍ കുടുംബത്തിന് അവരുടെ സ്വന്തം വീട് ഉള്‍പ്പെടെ മിക്കവാറും എല്ലാ സ്വത്തുക്കളും നഷ്ടപ്പെട്ടു. ഈ സമയത്ത് അമ്മാവന്‍ അവനെ സഹായിച്ചു. ബിരുദം വരെയുള്ള പഠനച്ചെലവുകള്‍ അദ്ദേഹം നല്‍കി. ചാര്‍ട്ടേഡ് അക്കൗണ്ടന്‍സി പഠിക്കാന്‍ ആഗ്രഹിച്ചെങ്കിലും പട്യാല ബിക്രം കോളേജ് ഓഫ് കൊമേഴ്സില്‍ നിന്നും ബികോം എടുത്തു.
സുരീന്ദര്‍ കുമാര്‍ ഗോയല്‍ എന്ന മൂത്ത സഹോദരന്‍ നരേഷ് ഗോയലിനുണ്ടായിരുന്നു. 1974ല്‍ താനും നരേഷും ചേര്‍ന്ന് സ്ഥാപിച്ച ജെറ്റ് എയറിന്റെ ട്രാവല്‍ ഏജന്‍സിയുടെ സഹസ്ഥാപകനായിരുന്നു സുരീന്ദര്‍. ജെറ്റ് എയര്‍വേസിന്റെ തുടക്കത്തില്‍ നരേഷിന്റെ മൂത്ത സഹോദരനും പ്രധാന പങ്കുണ്ട്. 2015 ഓഗസ്റ്റ് 9 നാണ് സുരീന്ദര്‍ കുമാര്‍ ഗോയല്‍ മരിച്ചത്. നരേഷ് അനിത ഗോയലിനെ വിവാഹം കഴിച്ചുകൂടെ കൂട്ടിയതും ജെറ്റ് എയര്‍വേസിന്റെ തുടക്കവും ഒരുമിച്ചായിരുന്നു. ദമ്പതികള്‍ക്ക് ഒരു മകളും ഒരു മകനുമുണ്ട് – നമ്രത ഗോയല്‍, നിവാന്‍ ഗോയല്‍. അവരുടെ മകള്‍ നമ്രത ഗോയല്‍ ഫിലിംസ്റ്റോക്കില്‍ ഫിലിം പ്രൊഡ്യൂസറാണ്. അവരുടെ മകന്‍ നിവാന്‍ ഗോയല്‍ ജെറ്റ് എയര്‍വേസിന്റെ ഡയറക്ടര്‍ ബോര്‍ഡിലുമായിരുന്നു.
നരേഷ് ഗോയലിന്റെ കരിയര്‍ ?
1967ല്‍ ബിരുദപഠനത്തിനു ശേഷം അദ്ദേഹം തന്റെ അമ്മാവനായ സേത് ചരണ്‍ ദാസ് റാം ലാലിന്റെ ട്രാവല്‍ ഏജന്‍സിയായ ഈസ്റ്റ് വെസ്റ്റ് ഏജന്‍സിയില്‍ കാഷ്യറായി ചേര്‍ന്നു. പ്രതിമാസം 300 രൂപയായിരുന്നു ഗോയലിനു ശമ്പളം. ബിരുദം പൂര്‍ത്തിയാക്കിയ ഉടന്‍, നരേഷ് ലെബനീസ് ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ എയര്‍ലൈന്‍സിനായി ജി.എസ്.എയുമായി ട്രാവല്‍ ബിസിനസില്‍ ചേര്‍ന്നു. 1967-1974 കാലഘട്ടത്തില്‍, നരേഷ് ഗോയല്‍ നിരവധി വിദേശ എയര്‍ലൈനുകളുമായി സഹകരിച്ച് തന്റെ ട്രാവല്‍ ബിസിനസില്‍ വിപുലമായ പരിവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ നടത്തി. ഈ കാലയളവില്‍ ഗോയലും ധാരാളം യാത്രകള്‍ നടത്തി. കഠിനാധ്വാനവും അര്‍പ്പണബോധവും കാരണം 1969ല്‍ ഇറാഖി എയര്‍വേയ്സിന്റെ പബ്ലിക് റിലേഷന്‍സ് മാനേജരായി അദ്ദേഹത്തെ നിയമിച്ചു.
1971ല്‍ ALIA, Royal Jordanian Airlines-ന്റെ റീജിയണല്‍ മാനേജരായി ഗോയല്‍ നിയമിതനായി. 1974വരെ ആ സ്ഥാനത്ത് പ്രവര്‍ത്തിച്ചു. ടിക്കറ്റിംഗ്, റിസര്‍വേഷന്‍, സെയില്‍സ് തുടങ്ങിയ മേഖലകളില്‍ അദ്ദേഹം ഈ സമയത്ത് അനുഭവപരിചയവും നേടി. മിഡില്‍ ഈസ്റ്റേണ്‍ എയര്‍ലൈന്‍സിലെ ഇന്ത്യന്‍ ഓഫീസര്‍മാര്‍ക്കൊപ്പവും അദ്ദേഹം പ്രവര്‍ത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. 1974ല്‍ തന്റെ സഹോദരനോടൊപ്പം സ്വന്തമായി ഒരു ട്രാവല്‍ ഏജന്‍സി തുടങ്ങുന്നതിനായി അദ്ദേഹം അമ്മയില്‍ നിന്ന് കുറച്ച് പണം (ഏകദേശം 500 പൗണ്ട്) കടം വാങ്ങി, അതിന് ജെറ്റേര്‍ എന്ന് പേരിട്ടു. എയര്‍ ഫ്രാന്‍സ്, ഓസ്ട്രിയന്‍ എയര്‍ലൈന്‍സ്, കാത്തി പസഫിക് തുടങ്ങിയ എയര്‍ലൈനുകളുടെ വില്‍പ്പനയും വിപണനവും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഏജന്‍സി ഏറ്റെടുക്കുകയും ചെയ്തു.
ജെറ്റ് എയര്‍വേസ് ?
1975ല്‍ ഫിലിപ്പ് എയര്‍ലൈനിന്റെ റീജിയണല്‍ മാനേജരായി നിയമിതനായ അദ്ദേഹം ഇന്ത്യയിലെ എയര്‍ലൈനിന്റെ വാണിജ്യ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ കൈകാര്യം ചെയ്തു തുടങ്ങി. 1991ല്‍ ഇന്ത്യാ ഗവണ്‍മെന്റ് ഓപ്പണ്‍ സ്‌കൈസ് നയം പ്രഖ്യാപിച്ചപ്പോള്‍, നരേഷ് ഒരു എയര്‍ലൈന്‍ കമ്പനി ആരംഭിച്ചു. 1992ല്‍ അദ്ദേഹം തന്റെ ഏജന്‍സിയെ ജെറ്റ് എയര്‍വേസാക്കി മാറ്റുകയും ചെയ്തു. 1993ല്‍ ജെറ്റ് എയര്‍വേസ് രാജ്യവ്യാപകമായി അതിന്റെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ആരംഭിച്ചു. 2004ഓടെ ജെറ്റ് എയര്‍വേസ് അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനങ്ങളുടെ സര്‍വ്വീസ് ആരംഭിച്ചു. 2007ല്‍ എയര്‍ സഹാറയെ ഏറ്റെടുത്തതിന് ശേഷം 2010 ആയപ്പോഴേക്കും ജെറ്റ് എയര്‍വേസ് ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ എയര്‍ കാരിയറായി മാറുകയും ചെയ്തു. എന്നാല്‍, പിന്നീടുള്ള നാളുകളില്‍ നരേഷ് ഗോയലിനും അദ്ദേഹത്തിന്റെ കമ്പനിക്കുമെതിരേ പ്രശ്നങ്ങള്‍ പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടാന്‍ തുടങ്ങി. ഇത് 2019 ഓടെ നരേഷ് ഗോയലിന്റെ താഴ്ചയിലേക്കുള്ള പടിയിറക്കമാക്കി.
നരേഷ് ഗോയലിനെതിരേയുള്ള വിവാദം ?
അധോലോക നായകന്‍ ദാവൂദ് ഇബ്രാഹിമുമായി ബന്ധമുണ്ടെന്ന് ആരോപിച്ച് 2000 ത്തില്‍ ഇയാള്‍ക്കെതിരെ പൊതുതാല്‍പര്യ ഹര്‍ജി സമര്‍പ്പിച്ചു. ജെറ്റ് എയര്‍വേയ്സ് സ്ഥാപിച്ചത് ദാവൂദാണെന്നും, എന്നാല്‍ സുരക്ഷാ അനുമതിയ്ക്കൊപ്പം സര്‍ക്കാര്‍ ക്ലീന്‍ ചിറ്റ് നല്‍കിയെന്നുമാണ് ആരോപണം. നരേഷുമായി ബന്ധമുള്ള 19 സ്വകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടെ സംശയാസ്പദമായ ഇടപാടുകളില്‍ പങ്കാളിയായതിന് ഫോറിന്‍ എക്സ്ചേഞ്ച് മാനേജ്മെന്റ് ആക്ട് (ഫെമ) പ്രകാരം എന്‍ഫോഴ്സ്മെന്റ് ഡയറക്ടറേറ്റ് (ഇഡി) കള്ളപ്പണം വെളുപ്പിക്കുന്നതിനും 2019 മാര്‍ച്ചില്‍ ടിക്കറ്റിംഗ് ഏജന്റായ നരേഷിനെതിരെ കേസെടുത്തു. നരേഷിനും അനിതാ ഗോയലിനും എതിരെ എം.ആര്‍.എ മാര്‍ഗ് പോലീസ് 2020 ഫെബ്രുവരിയില്‍ വഞ്ചന, ക്രിമിനല്‍ വിശ്വാസ വഞ്ചന എന്നീ കുറ്റങ്ങള്‍ ചുമത്തി കേസെടുത്തു.
നരേഷ് ഗോയലിനെതിരെ ഇപ്പോഴും ആരോപണങ്ങള്‍ നിലനില്‍ക്കുന്നുണ്ട്. 2022 ഏപ്രില്‍ വരെ ബാങ്കുകളെ കബളിപ്പിച്ചതിനും അവര്‍ അനുവദിച്ച വായ്പകള്‍ ദുരുപയോഗം ചെയ്തതിനും അദ്ദേഹത്തിന്റെ അടുത്ത സഹായികള്‍ക്കുമെതിരായ ആരോപണങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ നരേഷ് ഗോയലിനും അദ്ദേഹത്തിന്റെ അസോസിയേഷനുകള്‍ക്കുമെതിരെ സി.ബി.ഐ ഉടന്‍ എഫ്.ഐ.ആര്‍ ഫയല്‍ ചെയ്യും. 2019ല്‍ എയര്‍ലൈന്‍ ബാങ്കുകള്‍ക്കുള്ള പേയ്മെന്റുകള്‍ വൈകിപ്പിച്ചു. തുടര്‍ന്ന് കമ്പനി ഓഹരി ഉടമകളില്‍ നിന്ന് 840 മില്യണ്‍ ഡോളര്‍ ജാമ്യം തേടി. തുടര്‍ന്ന്, വായ്പ ഇക്വിറ്റിയിലേക്ക് മാറ്റുന്നതിന് ഓഹരി ഉടമകള്‍ അംഗീകാരം നല്‍കി.
ഒടുവില്‍, കടം കൊടുക്കുന്നവര്‍ എയര്‍ലൈനിനായി ഒരു റെസല്യൂഷന്‍ പ്ലാന്‍ തയ്യാറാക്കി. 2 മാസത്തേക്ക് ഇടക്കാല ധനസഹായമായി 1,500 കോടി രൂപ നല്‍കാന്‍ അവര്‍ സമ്മതിച്ചു. നരേഷ് ഗോയലും അനിതാ ഗോയലും 2019 മാര്‍ച്ചില്‍ ബോര്‍ഡില്‍ നിന്ന് പടിയിറങ്ങി. കല്‍റോക്ക് ക്യാപിറ്റലിന്റെയും മിസ്റ്റര്‍ മുരാരി ലാല്‍ ജലാന്റെയും ഉടമസ്ഥതയില്‍ 2022 മെയ് മാസത്തെ റിപ്പോര്‍ട്ടുകള്‍ പ്രകാരം എയര്‍ലൈന്‍ കമ്പനി ഉടന്‍ തന്നെ അതിന്റെ സര്‍വീസുകള്‍ പുനരാരംഭിക്കാന്‍ ഒരുങ്ങുകയാണ് എന്നാണ് സൂചനകള്‍.
നരേഷ് ഗോയലിനു ലഭിച്ച അവാര്‍ഡുകള്‍ (അവാര്‍ഡ്-വര്‍ഷം)
* 2010 സെപ്റ്റംബറില്‍ ഏണസ്റ്റ് ആന്‍ഡ് യംഗില്‍ നിന്നുള്ള സേവനങ്ങള്‍ക്കുള്ള സംരംഭകന്‍ ഓഫ് ദി ഇയര്‍ അവാര്‍ഡ്
വിശിഷ്ട പൂര്‍വ്വ വിദ്യാര്‍ത്ഥി അവാര്‍ഡ്-2000 (2000 ഒക്ടോബര്‍)
* മികച്ച ഏഷ്യന്‍-ഇന്ത്യന്‍ അവാര്‍ഡ് (2003 നവംബര്‍)
* 2000 ഏപ്രില്‍ 2004 ഫെബ്രുവരി കൊമേഴ്സ്യല്‍ എയര്‍ ട്രാന്‍സ്പോര്‍ട്ട് മേഖലയിലെ മികച്ച സംഭാവനയ്ക്കുള്ള എയ്റോസ്പേസ് ലോറലുകള്‍
NDTV പ്രോഫിറ്റ് ബിസിനസ് അവാര്‍ഡ്-2006 (2006 ജൂലൈ)
* ടാറ്റ എ.ഐ.ജി – ലൈഫ് ടൈം അച്ചീവ്മെന്റ് അവാര്‍ഡ് (2007 സെപ്തംബര്‍)
* 19-ാമത് വാര്‍ഷിക TTG (ട്രാവല്‍ ട്രേഡ് ഗസറ്റ്) ട്രാവല്‍ അവാര്‍ഡുകളില്‍ ട്രാവല്‍ എന്റര്‍പ്രണര്‍ ഓഫ് ദ ഇയര്‍ അവാര്‍ഡ് (2007 ഒക്ടോബര്‍)
* ഏവിയേഷന്‍ പ്രസ് ക്ലബ്ബിന്റെ (APC) മാന്‍ ഓഫ് ദ ഇയര്‍ അവാര്‍ഡ് (2008 ഏപ്രില്‍)
* ഇന്ത്യ ബിസിനസ് അവാര്‍ഡില്‍ യുകെ ട്രേഡ് & ഇന്‍വെസ്റ്റ്മെന്റ് നല്‍കിയ ബിസിനസ് പേഴ്സണ്‍ ഓഫ് ദ ഇയര്‍ അവാര്‍ഡ് (2008 സെപ്തംബര്‍) 9,
* CNBC TV18 ഇന്ത്യ ബിസിനസ് ലീഡര്‍ അവാര്‍ഡുകള്‍ (2009 ജനുവരി)
* ഏഷ്യന്‍ വോയ്സിന്റെ വായനക്കാര്‍ നല്‍കിയ ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ എന്റര്‍പ്രണേഴ്സ് ഓഫ് ദ ഇയര്‍ (2009 ഫെബ്രുവരി)
* ട്രാവല്‍ ഏജന്റ്‌സ് അസോസിയേഷന്‍ ഓഫ് ഇന്ത്യ (TAAI) നല്‍കുന്ന ലൈഫ് ടൈം അച്ചീവ്മെന്റ് അവാര്‍ഡ് (2010 ഓഗസ്റ്റ്)
* ഹോട്ടല്‍ ഇന്‍വെസ്റ്റ്മെന്റ് ഫോറം ഓഫ് ഇന്ത്യ, ഹാള്‍ ഓഫ് ഫെയിം ബഹുമതി (2011 ജനുവരി)
* ബെല്‍ജിയം രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും ഉയര്‍ന്ന സിവിലിയന്‍ ബഹുമതികളിലൊന്നായ ഓര്‍ഡര്‍ ഓഫ് ലിയോപോള്‍ഡ് II എന്ന കമാന്‍ഡര്‍ നല്‍കി(2011 നവംബര്‍)
* ബിസിനസ് മികവിനുള്ള അമിറ്റി ലീഡര്‍ഷിപ്പ് അവാര്‍ഡ്( 2012 ഒക്ടോബര്‍)
എന്തുകൊണ്ടാണ് ജെറ്റ് എയര്‍വേസ് പരാജയപ്പെട്ടത്?
ജെറ്റ് എയര്‍വേസിന്റെ തകര്‍ച്ചയിലേക്ക് നയിച്ച പ്രധാന കാരണങ്ങളിലൊന്ന് കമ്പനിയെയും അതിന്റെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളെയും കെണിയിലാക്കിയ കടബാധ്യതയാണ്. ചെയര്‍മാന്റെ മാനേജ്മെന്റ് ശൈലിയും പലരും എതിര്‍ത്തിരുന്നു. അതും മറ്റൊരു കാരണമായി.
ആരാണ് ജെറ്റ് എയര്‍വേസ് ഏറ്റെടുത്തത്?
വര്‍ദ്ധിച്ചുവരുന്ന 1.2 ബില്യണ്‍ ഡോളറിന്റെ കടം തിരിച്ചടക്കുന്നതില്‍ പരാജയപ്പെട്ടതിനെത്തുടര്‍ന്ന് 2019 ജൂണില്‍ ജെറ്റ് എയര്‍വേസ് പാപ്പരായി. വിസ്താര പോലുള്ള വിമാനക്കമ്പനികള്‍ താല്‍ക്കാലികമായി അടച്ചുപൂട്ടിയ ജെറ്റ് എയര്‍വേസില്‍ നിന്ന് 16 വിമാനങ്ങള്‍ സ്വന്തമാക്കി. മുരാരി ലാല്‍ ജലാനും കല്‍റോക്ക് ക്യാപിറ്റലുമാണ് ജെറ്റ് എയര്‍വേസിന്റെ പുതിയ ഉടമകള്‍. സഞ്ജീവ് കപൂറിനെ ജെറ്റ് എയര്‍വേസിന്റെ സി.ഇ.ഒ ആയി നിയമിച്ചു.
CONTENT HIGHLIGHTS;Jet Airways’ take-off and crashland: The story of Naresh Goyal’s crash?
