അഭ്രപാളിയിലെ അത്ഭുതങ്ങള്‍ വിരിയാന്‍ ഇനി ഒരു ദിനം മാത്രം ബാക്കി നില്‍ക്കെ തലസ്ഥാനത്തിന്റെ വഴികളെല്ലാം സിനമാസ്വാദകരെ കൊണ്ടു നിറഞ്ഞു കഴിഞ്ഞു. വേദികളില്‍ നിന്നും തിയേറ്ററുകളിലേക്ക് സിനിമയെ പഠിക്കാനും, പ്രചോദനം ഉള്‍ക്കൊള്ളാനും, പുതിയ കാലത്തിന്റെ ഭാവനകള്‍ വെള്ളിത്തിരയില്‍ എത്തിക്കാനുമായി സിനിമാ വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ മുതല്‍ പ്രശസ്തര്‍ വരെ ഒഴുകും. ഇവരെയെല്ലാം സ്വാഗതം ചെയ്യുന്ന തലയെടുപ്പുള്ള ഒരിടമാണ് തലസ്ഥാനത്തെ ടാഗോര്‍ തിയേറ്റര്‍. രാജ്യാന്തര ചലച്രിത്ര മേള എന്നു കേട്ടാല്‍ ആദ്യം മനസ്സില്‍ വരുന്ന രണ്ടിടങ്ങളാണ് ടാഗോര്‍ തിയേറ്ററും നിശാഗന്ധി ഓപ്പണ്‍ ഓഡിറ്റോറിയവും. ഇതില്‍ ടാഗോര്‍ തിയേറ്ററാണ് ചിലച്ചിത്രമേളയുടെ കേന്ദ്രബിന്ദു.
മേളയുടെ ഉദ്ഘാടനവും സമാപനവും നിശാഗന്ധി ഓഡിറ്റോറിയത്തിലാണ് എന്നതൊഴിച്ചാല്‍ ടാഗോറിനാണ് പ്രസക്തി. ലോക സിനിമ തന്നെ തലസ്ഥാനത്തിന്റെ സാംസ്‌ക്കാരിക മണ്ഡലത്തില്‍ ചലനം സൃഷ്ടിക്കുന്ന ദിവസങ്ങളില്‍ ടാഗോര്‍ തിയേറ്റര്‍ ശ്രദ്ധാകേന്ദ്രമാകും. എല്ലാ സിനിമാസ്വാദകരും ഇവിടെയാണ് ഒത്തു കൂടുന്നത്. കഥപറഞ്ഞും, കാര്യം പറഞ്ഞും, വിവാദങ്ങള്‍ക്ക് വഴിമരുന്നിട്ടും, ചര്‍ച്ചകളും, തര്‍ക്കങ്ങളുമെല്ലാം നടക്കുന്ന ഇടം. ഇവിടെ നിന്നും പല തിയേറ്ററുകളിലും സിനിമ കാണാന്‍ സഞ്ചരിക്കുമെങ്കിലും ഒടുവിലെത്തുന്ന ഇവിടെ തന്നെ. ടാഗോറിന് ചരിത്രമുണ്ട്. ആ ചരിത്രം സിനിമയുമായും തലസ്ഥാനത്തിന്റെ സാംസ്‌ക്കാരിക പൈതൃകവുമായും ഇഴുകിച്ചേര്‍ന്നിരിക്കുന്നു.
ഇന്‍ഫര്‍മേഷന്‍ ആന്‍ഡ് പബ്ലിക് റിലേഷന്‍സ് വകുപ്പിന്റെ (I&PRD) ഉടമസ്ഥതയിലുള്ളതും കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതും, ടാഗോര്‍ തിയേറ്റര്‍ എന്നറിയപ്പെടുന്ന ടാഗോര്‍ സെന്റിനറി ഹാള്‍ തിരുവനന്തപുരത്തിന്റെ തലസ്ഥാന നഗരിയുടെ ഹൃദയഭാഗത്താണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിലെ ദീര്‍ഘകാല സാംസ്‌കാരിക സൗധങ്ങളില്‍ ഒന്നാണ് ഈ തിയേറ്റര്‍. വിശാലമായ അഞ്ച് ഏക്കര്‍ സ്ഥലത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന, വൈവിധ്യമാര്‍ന്ന പൂക്കളാലും ഫലവൃക്ഷങ്ങളാലും അടയാളപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന തിയേറ്റര്‍ വര്‍ഷങ്ങളായി നിരവധി പരിപാടികള്‍ക്ക് ആതിഥേയത്വം വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. കേരളത്തിലെ അന്താരാഷ്ട്ര ചലച്ചിത്രമേളയുടെ സ്ഥിരം വേദിയായ ഇത് ദേശീയ അന്തര്‍ദേശീയ നാടകോത്സവങ്ങള്‍ക്കും വ്യത്യസ്ത അളവിലും പ്രാധാന്യമുള്ള നിരവധി സാംസ്‌കാരിക പരിപാടികള്‍ക്കും ആതിഥേയത്വം വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്.
രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള ടാഗോര്‍ സെന്റിനറി ഹാള്‍ പദ്ധതിയുടെ നവീകരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി നവീകരിച്ച തിയറ്ററിന് ഇപ്പോള്‍ 3000 ചതുരശ്ര അടി വിസ്തീര്‍ണമുള്ള സ്റ്റേജുണ്ട്. 905 പേര്‍ക്ക് ഇരിക്കാനുള്ള സൗകര്യമുണ്ട്. എയര്‍കണ്ടീഷന്‍ ചെയ്ത തിയേറ്ററില്‍ മെച്ചപ്പെട്ട ലൈറ്റ്, ഓഡിയോ സിസ്റ്റം എന്നിവയും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഒരു ഡിജിറ്റല്‍ പ്രൊജക്ഷന്‍ സിസ്റ്റം. കള്‍ച്ചറല്‍ ഡെവലപ്മെന്റ് ഓഫീസറുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഐ ആന്‍ഡ് പിആര്‍ഡിയുടെ കള്‍ച്ചറല്‍ ഡെവലപ്മെന്റ് ഓഫീസ് വഴിയാണ് തിയേറ്ററിന്റെ പ്രവര്‍ത്തനം നിയന്ത്രിക്കുന്നത്.
രവീന്ദ്രനാഥ ടാഗോറിന്റെ ജന്മശതാബ്ദി ആഘോഷിക്കുന്നതിന്റെ ഭാഗമായി 1965ല്‍ നിര്‍മ്മിച്ച ഈ സ്ഥലം ഒരിക്കല്‍ ടാഗോര്‍ സെന്റിനറി ഹാള്‍ എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. ഇപ്പോള്‍, പബ്ലിക് റിലേഷന്‍സ് വകുപ്പിന്റെ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള, തീയറ്ററിന് ചര്‍ച്ച ചെയ്യാന്‍ ഒരു നീണ്ട ചരിത്രമുണ്ട്. ‘ശതാബ്ദി ആഘോഷത്തിന്റെ ഭാഗമായി പ്രധാന നഗരങ്ങളില്‍ ടാഗോറിന്റെ സ്മാരകങ്ങള്‍ നിര്‍മ്മിക്കുമെന്ന് ഇന്ത്യന്‍ സര്‍ക്കാര്‍ വാഗ്ദാനം ചെയ്തിരുന്നു. വനം വകുപ്പിന്റെ തടി യാര്‍ഡായിരുന്നു ഈ സ്ഥലം. പൊതുമരാമത്ത് വകുപ്പിന്റെ ആവശ്യങ്ങള്‍ക്കായി തടികള്‍ സൂക്ഷിച്ചിരുന്നത് ഇവിടെയാണ്. വനംവകുപ്പില്‍ നിന്ന് ഇന്‍ഫര്‍മേഷന്‍ ആന്‍ഡ് പബ്ലിക് റിലേഷന്‍സ് വകുപ്പ് സ്ഥലം ഏറ്റെടുത്ത് അവിടെ തിയേറ്റര്‍ നിര്‍മിച്ചു. ജെ സി അലക്സാണ്ടറാണ് രൂപകല്പന ചെയ്തതെന്ന് ചരിത്രകാരന്‍ എം ജി ശശിഭൂഷന്‍ പറയുന്നു.
കേരള സര്‍ക്കാരിന്റെ ചീഫ് ആര്‍ക്കിടെക്റ്റ്, ടൗണ്‍ പ്ലാനര്‍ എന്നീ പദവികള്‍ വഹിച്ച ആദ്യ വ്യക്തിയാണ് ജെ സി അലക്‌സാണ്ടര്‍. നഗരത്തിന് ചുറ്റുമുള്ള നിരവധി ഐക്കണിക് കെട്ടിടങ്ങള്‍ക്ക് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഡിസൈനുകള്‍ ഉപയോഗിച്ചു. നിര്‍ഭാഗ്യവശാല്‍, ടാഗോര്‍ തിയേറ്ററിന്റെ ആദ്യ രൂപകല്പന ജനങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതില്‍ പരാജയപ്പെട്ടു. തീയേറ്ററിന്റെ ആധുനിക രൂപകല്പന കേരളത്തിന്റെ പാരമ്പര്യങ്ങള്‍ക്ക് യാതൊരു ആദരവും നല്‍കുന്നില്ല, അത് ചുറ്റുമുള്ള പരമ്പരാഗത കെട്ടിടങ്ങള്‍ക്ക് അടുത്തായി അതിനെ വിചിത്രമാക്കി. വിമര്‍ശനങ്ങള്‍ കണക്കിലെടുത്ത്, കേരളത്തിന്റെ സംസ്‌കാരത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കാന്‍ കെട്ടിടത്തില്‍ ചെറിയ കൂട്ടിച്ചേര്‍ക്കലുകള്‍ നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. പ്രശസ്ത ശില്‍പി കാനായി കുഞ്ഞിരാമന്‍ രൂപകല്പന ചെയ്ത ടാഗോറിന്റെ ചെറിയ പ്രതിമയാണ് തിയേറ്ററിന്റെ ഡിസൈന്‍ ഘടകങ്ങളുടെ ഹൈലൈറ്റ്.
വര്‍ഷങ്ങളിലുടനീളം വിവിധ സാംസ്‌കാരിക പരിപാടികള്‍ നടത്തിയിട്ടും, 2015 ല്‍ ഐഎഫ്എഫ്‌കെയുടെ പ്രധാന വേദിയായി മാറിയതിന് ശേഷം തിയേറ്റര്‍ ശ്രദ്ധേയമായി. നാല് വര്‍ഷത്തെ നവീകരണത്തിന് ശേഷം, സംസ്ഥാന ഖജനാവിന് 23 കോടി രൂപ ചിലവഴിച്ച്, തിയേറ്റര്‍ ഐഎഫ്എഫ്‌കെ ആതിഥേയത്വം വഹിക്കുന്നതിനുള്ള മികച്ച സ്ഥലമായി മാറി. പ്രശസ്ത സംവിധായകന്‍ ”അടൂര്‍ ഗോപാലകൃഷ്ണന്‍ പറഞ്ഞത് പോലെ, ഈ തിയേറ്റര്‍ നല്‍കുന്ന അന്തരീക്ഷവും അന്തരീക്ഷവും പകരം വെക്കാനില്ലാത്തതാണെന്ന് ഞാന്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു. ഐഎഫ്എഫ്കെയെ ഇത്രയും വിജയകരമാക്കുന്നതിന്റെ ഭാഗമാണിത്, അത് എല്ലായ്‌പ്പോഴും ഉത്സവത്തിന്റെ പ്രധാന വേദി ആയിരിക്കണമെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നു.
ടാഗോര്‍ തിയേറ്റര്‍ കാടുമൂടി കിടന്നൊരു കാലമുണ്ടായിരുന്നു. 2011ല്‍ നവീകരണത്തിനായി അടച്ചിടുകയും 25 കോടിയോളം മുടക്കി നവീകരിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു. എന്നാല്‍, സിനിമാ പ്രദര്‍ശനമോ, സാംസ്‌ക്കാരിക പരിപാടികളോ ഇടമുറിയാതെ ഇവിടെ നടത്താറില്ല. അതുകൊണ്ടു തന്നെ നിരന്തരം വ്യത്തിയാക്കി സൂക്ഷിക്കാനും കഴിയാതെ വരുന്നുണ്ട്. ഇത്രയും വലിയ കെട്ടിടം പരിപാലിക്കാന്‍ തന്നെ ചിലവുണ്ട്. ഇവിടെ പ്രധാനമായും നടക്കുന്ന പരിപാടിയാണ് ഫിലിം ഫെസ്റ്റിവല്‍. ഈ ഫെസ്റ്റിവല്‍ കഴിഞ്ഞാല്‍ ടാഗോര്‍ തിയേറ്റര്‍ മലിനമാകും. ഭക്ഷണാവശിഷ്ടങ്ങളും, പേപ്പറുകളുമെല്ലാം നിറഞ്ഞാണ് മലിനമാകുന്നത്. ഇതുണ്ടാകാന്‍ പാടില്ല. വരുന്നവരും പോകുന്നവരും ടോഗോര്‍ തിയേറ്റര്‍ എന്ന സാംസ്‌ക്കാരിക ഇടത്തെ മലിനമാക്കാതിരിക്കുക.
CONTENT HIGHLIGHTS; No Film Festival Without ‘Tagore Theatre’: Here’s the Little-Known History of Tagore Theatre, a cinephile’s paradise?; Do not pollute this cultural heritage