കഴിഞ്ഞ ഡിസംബര്‍ 25ന് ബിഹാറിലെ പാട്‌നയില്‍ മുന്‍ പ്രധാനമന്ത്രി അടല്‍ബിഹാരി വാജ്‌പേയുടെ സെന്റിനറി സെലിബ്രേഷന്‍ വേദിയില്‍ ഒരു സംഭവമുണ്ടായി. ഇന്ത്യന്‍ രാഷ്ട്ര പിതാവായ മഹാത്മാഗാന്ധിക്ക് ഏറ്റവും ഇഷ്ടമുള്ള ഭജന്‍ ബിഹാറി ഫോക് സിംഗര്‍ ദേവി ആലപിക്കുന്നു. ‘രഘുപതി രാഘവ രാജാറാം’ എന്ന ഭജന്‍. ആദ്യവരി കഴിഞ്ഞപ്പോള്‍ ഓഡിയന്‍സിന് ഒരു പ്രശ്‌നവുമില്ല. എന്നാല്‍, രണ്ടാമത്തെ വരി പാടിയതും വേദിയില്‍ നിന്നും എതിര്‍ ശബ്ദം ഉയര്‍ന്നു. അശ്വനി കുമാര്‍ ചൗധ എന്ന മുന്‍ കേന്ദ്രമന്ത്രിയാണ് ചാടി ഇറങ്ങിയത്. ഇതൊന്നും ഇവിടെ പാടാന്‍ പറ്റില്ലെന്ന് ആക്രോശിച്ചു. സഭയാകെ സ്തംബ്ദമായിപ്പോയി. ഫോക് സിംഗര്‍ക്ക് ശബ്ദം തൊണ്ടയില്‍ കുരുങ്ങി. ബാപ്പുജിക്ക് ഏറെ ഇഷ്ടമുള്ള ഭജന്‍ അവിടെ മുറിഞ്ഞു പോവുകയും ചെയ്തു.
അശ്വനി കുമാര്‍ ചൗധയെ പ്രകോപിപ്പിച്ച ഭജനിലെ ആ വരി ഇതാണ്. ‘ ഈശ്വര്‍ അള്ളാ തേരെ നാം…സബ്‌കോ സന്‍മതി ദേ ഭഗവാന്‍’. അള്ളാ എന്നൊന്നും ഇവിടെ പാടാനോ പറയാനോ പറ്റില്ല എന്നായിരുന്നു ആക്രോശം. ഗാന്ധി മരിച്ച് 77 വര്‍ഷം കഴിഞ്ഞിട്ടും, ഗാന്ധിയുടെ ഇഷ്ടഭജന്‍ പാടുമ്പോള്‍ അതില്‍ വര്‍ഗീയത കാണുന്നവരാണ് ഇപ്പോഴും അധികാര രാഷ്ട്രീയത്തിലിരിക്കുന്നതെന്ന് മനസ്സിലാക്കാനാണ് ഇതു പറഞ്ഞത്. ഇന്ന് ജനുവരി 30. രാജ്യം രാഷ്ട്രപിതാവ് മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ 77-ാം രക്തസാക്ഷി ദിനം ആചരിക്കുകയാണ്. സ്വര്‍ഗത്തില്‍ ഗാന്ധിയും അധികാരത്തില്‍ മോദിയും ഇരിക്കുന്ന കാലത്ത് സംഭവിക്കുന്നതെല്ലാം സംഭവിക്കാന്‍ പാടില്ലാത്തതായിരുന്നുവെന്ന് ഉരുവിടുകയാണ് ഇന്ത്യന്‍ ജനത. നാഥുറാം വിനായക ഗോഡ്‌സെമാര്‍ തെരുവുകളില്‍ ഗാന്ധിമാരെ കൊലപ്പെടുത്താന്‍ നിറതോക്കുകളുമായി ഇപ്പോഴും യഥേഷ്ടം സഞ്ചരിക്കുന്നുണ്ട്.
‘ രഘുപതി രാഘവ രാജാറാം..പതീത പാവന് സീതാറാം… ഈശ്വര്‍ അള്ളാ തേരേ നാം..സബ്‌കോ സന്‍മതി ദേ ഭഗവാന്‍’. ഇതു കേട്ടാല്‍ ഹാലിളകുന്നവരും, ദൈവ രാജ്യം സ്ഥാപിക്കാന്‍ രക്തരൂക്ഷിത തീവ്രവാദം നടത്തുന്നവരും രാജ്യത്തെ അസ്വസ്ഥതകളുടെ കോടീരമാക്കി മാറ്റും. അഹിംസയും സ്‌നേഹവും, ക്ഷമയും സഹാനുഭൂതിയുമെല്ലാം മതമാക്കിയ ഒരു മഹാ മനുഷ്യനെ നിഷ്‌ക്കരുണം കൊലപ്പെടുത്തിയവര്‍ ഇന്നും ആ കൊലപാതകത്തെ ന്യായീകരിക്കുകയും സമരങ്ങളെ തള്ളിപ്പറയുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. അവര്‍ക്കു മുമ്പില്‍ മഹാത്മാഗാന്ധി ആരാണെന്നും അദ്ദേഹത്തിന്റെ കൊലപാതകത്തെ കുറിച്ചും വീണ്ടും വീണ്ടും ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട്.
1948 ജനുവരി 30 വെള്ളിയാഴ്ച്ചയാണ് മോഹന്‍ദാസ് കരംചന്ദ് ഗാന്ധി എന്ന മഹാത്മാ ഗാന്ധി കൊല്ലപ്പെടുന്നത്. ഡല്‍ഹിയിലെ ബിര്‍ള ഹൗസിനു മുന്നിലെ മൈതാനത്ത് പ്രാര്‍ഥനക്കെത്തിയവര്‍ക്കും അനുയായികള്‍ക്കുമിടയില്‍ ഗാന്ധി നടന്നുപോകുന്നതിനെടാണ് ഹിന്ദുത്വ വാദിയും ഹിന്ദുമഹാസഭ-രാഷ്ട്രീയ സ്വയം സേവക് സംഘ് (ആര്‍.എസ്.എസ്) എന്നിവയിലെ അംഗവുമായിരുന്ന നാഥുറാം ഗോഡ്‌സെ വെടിവച്ച് കൊല്ലുന്നത്. പ്രാര്‍ഥനയ്ക്ക് എത്തിയതായിരുന്നു ഗാന്ധിജി. സാധാരണയായി വൈകുന്നേരം 5 മണിക്ക് ആരംഭിക്കുന്ന പ്രാര്‍ഥനായോഗം വല്ലഭായി പട്ടേലുമായുള്ള അഭിമുഖ സംഭാഷണത്താല്‍ അന്ന് വൈകി.
5 മണി കഴിഞ്ഞ് 10 മിനിറ്റ് ആകുമ്പോഴാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രിയപ്പെട്ടവരായ മനുവും ആഭയും സമയത്തെക്കുറിച്ച് ഓര്‍മ്മിപ്പിച്ചത്. ഉടന്‍തന്നെ സംഭാഷണം നിര്‍ത്തി ഗാന്ധിജി പ്രാര്‍ഥനയ്ക്കായി പുറപ്പെട്ടു. പ്രാര്‍ഥനാ മൈതാനത്തിന് നടുവിലൂടെ നടന്ന് വേദിയിലേയ്ക്ക് പോകാന്‍ ഗാന്ധിജി തീരുമാനിച്ചു. ഈ സമയം ജനങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ നിന്നിരുന്ന നാഥുറാം വിനായക് ഗോഡ്‌സെ, ഗാന്ധിജിയെ വന്ദിച്ചു പറഞ്ഞു ‘നമസ്തേ ഗാന്ധിജി’. ഗാന്ധിജിയുടെ പാദം ചുംബിക്കാന്‍ അയാള്‍ തുടങ്ങുകയാണെന്ന് വിചാരിച്ച് മനു ഗോഡ്സേയെ വിലക്കി.
എന്നാല്‍ ഇടത് കൈകൊണ്ട് മനുവിനെ ശക്തിയായി തള്ളിമാറ്റി വലതുകൈയ്യിലിരുന്ന പിസ്റ്റള്‍ കൊണ്ട് ഗോഡ്‌സേ മൂന്ന് തവണ വെടിയുതിര്‍ത്തു. ഗാന്ധിജിയുടെ നെഞ്ചില്‍ തന്നെ മൂന്ന് വെടികളും തുളച്ചുകയറി. ‘ഹേ റാം, ഹേ റാം’ എന്ന് ഉച്ചരിച്ച് കൈകൂപ്പിക്കൊണ്ട് അദ്ദേഹം നിലത്ത് വീണു. ഘാതകന്റെ സെവന്‍-ബോര്‍ ഓട്ടോമാറ്റിക്ക് ഗണ്ണില്‍ നിന്നുള്ള ആദ്യത്തെ ബുള്ളറ്റ് വയറില്‍ നടുവില്‍ നിന്ന് 3.5 ഇഞ്ച് വലതുവശത്തും പൊക്കിളില്‍ നിന്ന് 2.5 ഇഞ്ച് ഉയരത്തിലും കൊണ്ടു. രണ്ടാമത്തേത് നടുവില്‍ നിന്ന് 1 ഇഞ്ച് അകലെ വയറിലും മൂന്നാമത്തേത് 4 ഇഞ്ച് അകലെ വലത്തോട്ടും തുളച്ചു കയറുകയായിരുന്നു.
ന്യൂഡല്‍ഹിയുടെ വടക്കന്‍ ഭാഗത്ത് ഗോലെ മാര്‍ക്കറ്റിന് സമീപമുള്ള ബാല്‍മീകി ക്ഷേത്രത്തിലാണ് ഗാന്ധി ആദ്യം താമസിച്ചിരുന്നത്. അവിടെ പ്രാര്‍ത്ഥനാ യോഗങ്ങള്‍ നടത്തുകയായിരുന്നു. വിഭജനത്തിന്റെ അഭയാര്‍ത്ഥികള്‍ക്ക് അഭയം നല്‍കുന്നതിനായി ക്ഷേത്രം ആവശ്യപ്പെട്ടപ്പോള്‍ അദ്ദേഹം നയതന്ത്ര എന്‍ക്ലേവില്‍ നിന്ന് വളരെ അകലെയല്ലാതെ ദക്ഷിണ-മധ്യ ന്യൂഡല്‍ഹിയിലെ അല്‍ബുക്കര്‍ക് റോഡിലെ ഒരു വലിയ മാളികയായ ബിര്‍ള ഹൗസിലേക്ക് മാറി. ബിര്‍ള ഹൗസിന്റെ ഇടതുവശത്തുള്ള രണ്ടു മുറികളിലായിരുന്നു ഗാന്ധി താമസിച്ചിരുന്നത്. മാളികയുടെ പുറകില്‍ ഉയര്‍ത്തിയ പുല്‍ത്തകിടിയില്‍ പ്രാര്‍ത്ഥനാ യോഗങ്ങള്‍ നടത്തുകയും ചെയ്തു.
1948 ജനുവരി 20-നാണ് ബിര്‍ള ഹൗസില്‍ ഗാന്ധിയെ വധിക്കാനുള്ള ആദ്യ ശ്രമം നടന്നത്. സ്റ്റാന്‍ലി വോള്‍പര്‍ട്ട് പറയുന്നതനുസരിച്ച്, നാഥുറാം ഗോഡ്സെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സഹപ്രവര്‍ത്തകരും ഗാന്ധിയെ അനുഗമിച്ച് അദ്ദേഹം സംസാരിക്കുന്ന പാര്‍ക്കിലേക്ക് പോയി. അവരില്‍ ഒരാള്‍ ജനക്കൂട്ടത്തില്‍ നിന്ന് ഒരു ഗ്രനേഡ് എറിഞ്ഞു. വലിയ സ്‌ഫോടനം ജനക്കൂട്ടത്തെ ഭയപ്പെടുത്തി. ആളുകള്‍ തിക്കിലും തിരക്കിലും പെട്ടു. പ്രഭാഷകരുടെ വേദിയില്‍ ഗാന്ധി തനിച്ചായി. ജനക്കൂട്ടം ഓടിയ ശേഷം ഒറ്റപ്പെട്ട ഗാന്ധിക്ക് നേരെ രണ്ടാമത്തെ ഗ്രനേഡ് എറിയുകയായിരുന്നു യഥാര്‍ത്ഥ കൊലപാതക പദ്ധതി. എന്നാല്‍ കൂട്ടാളിയെന്ന് ആരോപിക്കപ്പെടുന്ന ദിഗംബര്‍ ബാഡ്ഗെയുടെ ധൈര്യം നഷ്ടപ്പെട്ടു. രണ്ടാമത്തെ ഗ്രനേഡ് എറിയാതെ ജനക്കൂട്ടത്തോടൊപ്പം അയാള്‍ ഓടിപ്പോയി. ഇന്ത്യാ വിഭജനത്തിന്റെ പഞ്ചാബി അഭയാര്‍ത്ഥിയായിരുന്ന മദന്‍ലാല്‍ പഹ്വ ഒഴികെ എല്ലാ കൊലപാതക ഗൂഢാലോചനക്കാരും ഓടിപ്പോയി. ഇയാളെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തു.
ദേശീയ പ്രസ്ഥാനത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്താന്‍ ഗാന്ധിജി അഞ്ചുതവണ കേരളം സന്ദര്‍ശിച്ചിട്ടുണ്ട്
ഒക്‌ടോബര്‍ രണ്ട് അന്താരാഷ്ട്ര അഹിംസ ദിനമായി ആചരിക്കാനുള്ള തീരുമാനത്തിന് ഐക്യരാഷ്ട്രസഭക്ക് പ്രചോദനമായത് അഖിലേന്ത്യ കോണ്‍ഗ്രസ് കമ്മിറ്റി ഡല്‍ഹിയില്‍ സംഘടിപ്പിച്ച സത്യഗ്രഹ ശതാബ്ദി സമ്മേളനമാണ്. 30ഓളം രാജ്യങ്ങളില്‍നിന്ന് 400ല്‍പരം വിദേശ പ്രതിനിധികള്‍ ആ സമ്മേളനത്തില്‍ പങ്കെടുത്തു. 142 വിദേശ രാജ്യങ്ങളുടെ സഹകരണത്തോടെ അന്നത്തെ വിദേശകാര്യ സഹമന്ത്രി ആനന്ദ് ശര്‍മ അവതരിപ്പിച്ച പ്രമേയം 191 അംഗങ്ങളുള്ള ഐക്യരാഷ്ട്ര പൊതുസഭ 2007 ജൂണ്‍ 15ന് ഐകകണ്‌ഠ്യേന അംഗീകരിച്ചു.
ഗാന്ധിജിയുടെ ആദ്യ ജയില്‍വാസം ദക്ഷിണാഫ്രിക്കയില്‍നിന്നായിരുന്നു. കറുത്ത വര്‍ഗക്കാരുടെ നീതിനിഷേധത്തിനെതിരെയാണ് ഗാന്ധിജി ആദ്യമായി ശബ്ദമുയര്‍ത്തിയത്. ജൊഹാനസ് ബര്‍ഗില്‍വെച്ചായിരുന്നു ആദ്യ ജയില്‍ വാസം അനുഷ്ഠിച്ചത്
ദക്ഷിണാഫ്രിക്കയിലെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം അവസാനിപ്പിച്ച് 1915 ജനുവരി ഒമ്പതിനാണ് ഗാന്ധിജി ഇന്ത്യയിലേക്ക് മടങ്ങിവന്നത്. അതിനാല്‍, ജനുവരി ഒമ്പത് പ്രവാസി ദിനമായി ആചരിക്കുന്നു. 1915ല്‍തന്നെ അഹ്മദാബാദിനടുത്ത് കൊമ്മ്‌റാബില്‍ ആദ്യ സത്യഗ്രഹ ആശ്രമം സ്ഥാപിച്ചു.
ഇന്ത്യയില്‍ ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ കൊള്ളരുതായ്മക്കെതിരെ പോരാടാനുള്ള ഉറച്ച മനസ്സുമായാണ് ഗാന്ധിജിയുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം സജീവമായത്. 1917 ചമ്പാരന്‍ സമരം നടത്തി. ഗാന്ധിജിയുടെ ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ സത്യഗ്രഹമായിരുന്നു ചമ്പാരന്‍. നീലം കര്‍ഷകര്‍ക്കുവേണ്ടി നടത്തിയ ചമ്പാരന്‍ സത്യഗ്രഹം വലിയ കോളിളക്കങ്ങളുണ്ടാക്കി. ചമ്പാരന്‍ ഇപ്പോള്‍ ബിഹാര്‍ സംസ്ഥാനത്താണ്.
ഗാന്ധിജിയുടെ ആദ്യ നിരാഹാര സമരം 1918ലാണ്. അഹ്മദാബാദിന്റെ മില്‍ സമരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടായിരുന്നു. തുടര്‍ന്ന് ഖേഡ സത്യഗ്രഹവും നടത്തി. 1917ലാണ് ഗാന്ധിജിയെ ഇന്ത്യയില്‍ ആദ്യമായി അറസ്റ്റ് ചെയ്തത്.
പഞ്ചാബിലെ അമൃത്സറിലെ സുവര്‍ണ ക്ഷേത്രത്തില്‍ 1919 ഏപ്രില്‍ 13ന് നടന്ന ജാലിയന്‍വാലാബാഗ് കൂട്ടക്കൊല ഗാന്ധിജിയെ ഏറെ വേദനിപ്പിച്ചു. ഇതില്‍ പ്രതിഷേധിച്ച് ബ്രിട്ടീഷുകാര്‍ നല്‍കിയ കൈസര്‍-ഇ-ഹിന്ദ് ബഹുമതി അവര്‍ക്കുതന്നെ തിരിച്ചുനല്‍കി.
ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ എല്ലാ നടപടികളോടും സഹകരിക്കാതിരിക്കാന്‍ ഗാന്ധിജി കണ്ടെത്തിയ സമരമാര്‍ഗമായിരുന്നു നിസ്സഹകരണം. രാജ്യവ്യാപകമായി വന്‍ സ്വീകാര്യതയാണ് ഈ സമരത്തിന് ലഭിച്ചത്. എന്നാല്‍, ഉത്തര്‍പ്രദേശില്‍ 1922ല്‍ നടന്ന ചൗരിചൗരാ സംഭവത്തെ തുടര്‍ന്ന് നിസ്സഹകരണ സമരം ഗാന്ധിജി പിന്‍വലിച്ചു.
കര്‍ണാടകയിലെ ബെല്‍ഗാമില്‍ 1924ല്‍ നടന്ന കോണ്‍ഗ്രസ് സമ്മേളനത്തിലാണ് ഗാന്ധിജി പ്രസിഡന്റായത്. ഗാന്ധിജി അധ്യക്ഷത വഹിച്ച ആദ്യ സമ്മേളനവും ബെല്‍ഗാമിലായിരുന്നു.
1930 മാര്‍ച്ച് 12നാണ് ഗാന്ധിജി തന്റെ ദണ്ഡിയാത്ര ആരംഭിച്ചത്. ഗാന്ധിജിയുടെ 61ാം വയസ്സിലായിരുന്നു ഈ സമരം. 78 അനുയായികള്‍ ഈ യാത്രയില്‍ അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പമുണ്ടായിരുന്നു. 1930 ഏപ്രില്‍ ആറിന് ദണ്ഡി കടപ്പുറത്ത് ഉപ്പുനിയമം ലംഘിച്ച് ഉപ്പ് കുറുക്കി. 1931ല്‍ ഗാന്ധി-ഇര്‍വിന്‍ സന്ധി നടന്നു.
1930, 31, 32 വര്‍ഷങ്ങളിലായി മൂന്ന് വട്ടമേശ സമ്മേളനങ്ങളാണ് വിന്‍സ്റ്റണ്‍ ചര്‍ച്ചിലിന്റെ അധ്യക്ഷതയില്‍ ലണ്ടനില്‍ നടന്നത്. മൂന്നു വട്ടമേശ സമ്മേളനങ്ങളിലും പങ്കെടുത്ത ഏക ഇന്ത്യക്കാരന്‍ ബി.ആര്‍. അംബേദ്കറായിരുന്നു. രണ്ടാം വട്ടമേശ സമ്മേളനത്തിലാണ് ഗാന്ധി പങ്കെടുത്തത്. വട്ടമേശ സമ്മേളനത്തിന് ലണ്ടനിലെത്തിയപ്പോള്‍ ഗാന്ധിജി സന്ദര്‍ശിച്ച ബ്രിട്ടീഷ് രാജാവ് ജോര്‍ജ് അഞ്ചാമനായിരുന്നു.
എന്റെ സത്യാന്വേഷണ പരീക്ഷണങ്ങള്‍ എന്ന പുസ്തകമാണ് ഗാന്ധിജിയുടെ ആത്മകഥ. ഗുജറാത്തി ഭാഷയിലാണ് ആത്മകഥ ആദ്യമായി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്. മഹാദേവ് ദേശായി ഇത് ഇംഗ്‌ളീഷിലേക്ക് മൊഴി മാറ്റി. ബാല്യം മുതല്‍ 1920 വരെയുള്ള കാലഘട്ടമാണ് ആത്മകഥയില്‍ പ്രധാനമായും ഉള്ളത്. യേര്‍വാഡ ജയിലില്‍ വെച്ചാണ് ആത്മകഥ എഴുതിത്തുടങ്ങിയത്. നവജീവന്‍ എന്ന പ്രസിദ്ധീകരണത്തിലാണ് ആത്മകഥ ആദ്യം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്.
ഗാന്ധിജിയെ ‘മഹാത്മാ’ എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചത് രബീന്ദ്രനാഥ ടാഗോറായിരുന്നു. ഗാന്ധിജി ടാഗോറിനെ ഗുരുദേവ് എന്നും വിശേഷിപ്പിച്ചു. ഗാന്ധിജിയെ രാഷ്ട്രപിതാവ് എന്ന് വിളിച്ചത് സുഭാഷ് ചന്ദ്രബോസ് ആയിരുന്നു. ദേശസ്‌നേഹികളുടെ രാജകുമാരന്‍ എന്ന് ഗാന്ധി സുഭാഷ് ചന്ദ്രബോസിനെ വിളിച്ചു.
ഗോപാലകൃഷ്ണഗോഖലെയാണ് ഗാന്ധിജിയുടെ രാഷ്ട്രീയഗുരു. നെഹ്‌റു ഗാന്ധിയുടെ രാഷ്ട്രീയ ശിഷ്യനും വിനോബ ഭാവെ ആത്മീയ ശിഷ്യനുമായിരുന്നു. സി. രാജഗോപാലാചാരിയാണ് ഗാന്ധിജിയുടെ മനഃസാക്ഷി സൂക്ഷിപ്പുകാരന്‍. മെഡ്‌ലിന്‍ സ്‌ളാഡ് എന്ന മീരാബഹനാണ് ഗാന്ധിശിഷ്യ. ഭഗവത്ഗീത തന്റെ അമ്മയാണെന്ന് ഗാന്ധിജി പറഞ്ഞു.
റിച്ചാര്‍ഡ് ആറ്റന്‍ ബറോ സംവിധാനം ചെയ്ത സിനിമയാണ് ‘ഗാന്ധി’. ഇതില്‍ ഗാന്ധിജിയുടെ വേഷം അഭിനയിച്ചത് ബെന്‍കിങ്‌സിമിക്കാണ്. മഹാത്മാ എന്ന ഡോക്യുമെന്ററി സംവിധാനം ചെയ്തത് വിതല്‍ ഭായ് ജാവേരിയാണ്.
എഴുതിയാലും തീരാത്ത മഹാ സാഗരംപോലെയാണ് മഹ്താമാഗാന്ധിയുടെ ജീവിതം. കുറഞ്ഞപക്ഷം ഇത്രയെങ്കിലും വരും തലമുറയും ഇന്നത്തെ തലമുറയും അദ്ദേഹത്തെ കുറിച്ച് അറിഞ്ഞിരിക്കണം. എഴുതിയതിനേക്കാള്‍ എത്രയോ സത്യങ്ങളും ചരിത്രവും എഴുതാതെ പോയിട്ടുണ്ട്. അതെല്ലം തലമുറകള്‍ കൈമാറി സംരക്ഷിക്കപ്പെടേണ്ടവ തന്നെയാണ്.
content high lights; Gandhi in heaven, Modi in power: Today is the 77th Martyrdom Day of Father of the Nation Mahatma Gandhi; The face of India is the former Union Minister who shouted that ‘Ishwar Allah Tere Nam’ bhajan should not be sung ‘Allah’; The killing of Mahatma continues even today